მას არ სჭირდება დიდი ძალისხმევა ევასეული წარმომავლობის დასამტკიცებლად. ის ერთი გამოხედვით თუ მოძრაობით ახერხებს ამას.
ადის სცენაზე და მისი შარმიც კვადრატში ადის. ის ნინო კასრაძეა. არამარტო რუსთაველის თეატრის, საერთოდ, თაობის პრიმა.
ის არ ეკუთვნის არც ერთ არტისტულ დინასტიას. აღიზარდა ტექნიკური ინტელიგენტის ოჯახში. მისი ბავშვობის რამდენიმე წელი სპარსეთმა გააფერადა.
ნინო და მისი ტყუპისცალი მაკა იზრდებოდნენ ოჯახში, სადაც არ სუფევდა დანაშაულებრივი ფუფუნება. მათ სხვა ფუფუნებით ანებივრებდნენ – სიყვარულით.
გავა მრავალი წელი და დრო ვერ წაშლის ბავშვობის მძაფრ შთაბეჭდილებას – თუ როგორ უკითხავდა მამა „მატეო ფალკონეს“ და როგორ ტიროდა გაუჩერებლად…
სკოლის დამთავრების შემდეგ, თეატრალურ ინსტიტუტს მიაშურა. იმ წელს ჯგუფს შალვა გაწერელია იყვანდა. პირველ ტურში ჩაჭრეს. უკან არ დაიხია, გააპროტესტა, გამოაცხადა, რომ მხოლოდ მაშინ დანებდებოდა ბედს, თუკი მას თავად შალვა გაწერელია დაიწუნებდა.
შალვა გაწერელიამ არათუ დაიწუნა, მოიწონა, მეტიც, აღფრთოვანებული დარჩა მისით… დაიწყო ნინოს თავბრუდამხვევი სამსახიობო კარიერა.
ჯერ იყო მარჯანიშვილის თეატრი – ცეზონიას როლი ალბერ კამიუს „კალიგულაში“.
23 წლისა უკვე რუსთაველის თეატრის მსახიობი და რობერტ სტურუას რჩეული გახდა. ვარსკვლავად აღიარეს პირველივე როლით სპექტაკლში „სეჩუანელი კეთილი ადამიანი“.
უკვე მაშინ წერდა ნოდარ გურაბანიძე: „ამ ახალგაზრდა, უკვე ვარსკვლავად აღიარებული მსახიობი ქალის შესრულებაში განსაცვიფრებელი გრადაცია იგრძნობა, ეს არის შინაგანი გარდაქმნა, ახალი ადამიანის დაბადება. თანდათანობით, როცა ნამდვილი ღრმა გრძნობა გაიტაცებს, ამ მეძავში ქალწული იბადება. კდემამოსილების, უბიწობის შუქს ასხივებს არა მარტო მისი თვალები, არამედ მთელი სხეული… ისე, მსუბუქად მოძრაობს ნინო კასრაძე, თითქოს მართლაც სიზმრისეულია. მას ახასიათებს მოცეკვავის გრაცია, პლასტიკა და სხეულის სიმკვრივე. მისი მსუბუქად სტილიზებული მოძრაობა, რომელიც იაპონელი აკვარელისტების მიერ შექმნილი გეიშების სილუეტს გვაგონებს, სწორედ თეატრალურად არის სტილიზებული, მკლავებისა და ხელის მტევნების პლასტიკა მისი სულის მოძრაობას გამოხატავს“.
ნინო კასრაძეს ეცინება, როცა ვარსკვლავად იხსენებენ. „შერონ სტოუნიც ვარსკვლავია და მეც?“ – მკითხა ერთხელ და გააგრძელა, თუ როგორ სერავს ყოველდღე თბილისს სამარშრუტო ტაქსებით. სწორედ ასე, „მარშრუტკაში“ გაიცნო ის დევი სტურუამ და ნარკვევიც უძღვნა – „ლედი მაკბეტი მარშრუტკაში“.
ფრაგმენტი ნარკვევიდან: „ის ამოვიდა „მარშრუტკაში“, რუსთაველის თეატრთან, ერთი მოხდენილი, გრაციოზული მოძრაობით, რასაც პლასტიკას ეტყვიან და რასაც, თუ ღმერთმა აკვანშივე არ დაგაბედა, ვერც ისწავლი და ვერც მიბაძავ. მისი სილამაზეც სტანდარტებისა და პარამეტრების მიღმა ასხივებდა, მხოლოდ მისეული იყო. ეს ყველაფერი თვალმა ძალდაუტანებლად, თითქმის მექანიკურად აღბეჭდა…
გოგონა ჩემს გვერდით, „მარშრუტკის“ ერთადერთ თავისუფალ ადგილას ჩამოჯდა და ჩანთიდან კარგა მოზრდილი წიგნი ამოიღო. ყდაზე მსხვილი ბეჭდური ასოებით გამოყვანილი იყო დ. ს. მერეჟოვსკი, ლ. ნ. ტოლსტოისა და თ. მ. დოსტოევსკის ცხოვრება და შემოქმედება. გოგონამ წიგნი გადაშალა, მინიშნებული გვერდი მოძებნა და კითხვას შეუდგა. აი, ამან კი ნამდვილად გამაოგნა! როგორ, ჩვენს დროში უფროსკლასელი თუ სტუდენტი ქართველი გოგონა კითხულობს მერეჟოვსკის, რომლის შესახებ მთელ პოსტსაბჭოთა სივრცეში ვიწრო სპეციალისტ-პროფესიონალების გარდა, წარმოდგენაც კი არავის აქვს. ეს მართლაც ფანტასტიკური იყო.
უცნობთან გამოლაპარაკებას ახალგაზრდობაშიც ვერიდებოდი, მაგრამ ახლა ჩემდაუნებურად აღმომხდა: ნეტა, შენს ბედნიერ დედ-მამას, შვილო, ნუთუ მართლა გაინტერესებს ამ ბუმბერაზების ნაღვაწ-ნააზრევი? გოგონამ გაიცინა, მაგრამ მომეჩვენა, რომ ჩემი რეაქცია მაინცდამაინც არ გაჰკვირვებია. შემდეგ ჩვენი დიალოგი დაახლოებით ასე წარიმართა:
– ალბათ, სტუდენტი – ფილოლოგი ხართ?
– არა, თეატრალური მაქვს დამთავრებული, ამჟამად რუსთაველის თეატრში ვმუშაობ.
– … თქვენი ბოლო როლი?
– ლედი მაკბეტი.
– თქვენ ნინო კასრაძე ხართ?“
ის ნინო კასრაძეა, მოსაუბრეს რომ აოცებს განათლებით, ინტელექტით, პიროვნული სიღრმით. და რაც მთავარია, სისადავით.
ბავშვობაში უცნაური სურვილი ჰქონდა – მალე დაბერებულიყო. „ვფიქრობდი, ოო, რამდენია გადასატანი… ახირებული მქონდა, მე ვცხოვრობ კომეტასავით, ჩქარა უნდა ვიარო და გავქრე“…
ის გაურბოდა საკუთარ გადასატანს, ტკივილს, მაგრამ ეს ბავშვურ ახირებად დარჩა, არათუ თავისი, არაერთი გმირის ტკივილი განაახლა და განიცადა, გადაიტანა. და არც ცხოვრებაში ჩამქრალა და არც სტურუას ორბიტაზე, სადაც მართლაც კომეტის სისწრაფით დაბინავდა.
არ სჯერა, რომ მისი შურთ.
„მე რა მაქვს შესაშური? – გკითხავს და განაგრძობს, – მე, მაგალითად, არ ვილაპარაკებ, როგორ შურთ ჩემი. მე ამას იშვიათად ვამჩნევ. თუ გინდა, იმაზე ვილაპარაკოთ, მე როგორ მშურს და არ მშურს, ეს უფრო ვიცი. შური არა, მაგრამ რაღაცებზე ზოგჯერ გული მწყდება ხოლმე და მერე თავს ვინამუსებ – არ გრცხვენია? ყველაფერი ეს დროებითია. მე არ მინახავს ადამიანი, რომ ეთქვას, შურიანი ვარო. მოდი, მეც მათ შორის ვიქნები, ვინც ამბობს, არ ვარ შურიანიო. მართლა არ ვარ შურიანი. ადამიანის მიმართ არა, მაგრამ რაღაც მოვლენის მიმართ შეიძლება გამიჩნდეს სინანული – კარგი იქნებოდა, რომ ეს ასე ყოფილიყო…
– მოდი, რეალობას გაუსწორე თვალი, საქართველოში მსახიობებს ენატრებათ სტურუას ორბიტა, შენ კი გაუთავებლად იქ დგახარ. აბა, არ შეშურდებათ?
– მე რომ კარგ რაღაცას ვხედავ ჩემს გარშემო, მიხარია, დიდ ძალას მმატებს, სტიმულს მაძლევს, რომ ეს ყველაფერი მიღწევადია, მერე ამას შრომა უნდა, შენ თვითონ შურმა რომ არ ჩაგკლას, ჩაგჯიჯგნოს“.
„ჩვენ ჩვენი გაცდების სასაფლაო ვართ“
ნინო კასრაძე: „უბანალურეს რაღაცას გეტყვი – სიყვარული მარტოობისგან თავის დასახსნელადაა მოგონილი. ადამიანი ხომ რამდენიმე „შენ“ ხარ, ასეთი, ისეთი… შეყვარებული „საუკეთესო შენ“ ხარ. სიყვარული შენს საუკეთესო თავში გაქცევაა, ლამაზი გაქცევაა მარტოობიდან. არის ხალხი, რომელსაც ხშირად უყვარდებათ, მათ ეს მდგომარეობა, სიგიჟე უყვართ… სიყვარული თანამოაზრეობის დიდი სურვილია. მშვენიერია ეს ყველაფერი, მაგრამ ამ ყველაფერს ადამიანი იგებს ასაკთან ერთად. შეიძლება, ეხებოდე ამ გრძნობას, მაგრამ ვერ ხვდებოდე, შესაძლოა, არც გიყვარდეს და ისე გესმოდეს სიყვარულის ფასი. იგებ, როცა ეს შენშია, როცა შენ იღვიძებ საამისოდ, თორემ ყველაფერი აქ არის და ჩვენ არ ვიცით, აქ არის და ჩვენთვის არ არის. საშინელებაა, ადამიანმა შეიძლება ისე იცხოვროს, ვერც გამოსცადოს ეს მძლავრი გრძნობა…
ჩვენ ვართ ჩვენი განცდების, გამოცდილების სასაფლაო, ყველაფერი არის ჩვენთან, ჩვენი სიყვარულები – წარუმატებელი, წარმატებული, ჩვენი ტკივილები, სიხარულები. ეს ყველაფერი იხრწნება, ნეშომპალად იქცევა, ტვინს მიეწოდება მხოლოდ საჭირო… ადამიანს გააჩნია, ან ეს დაწამლავს ყველაფერს შიგნით და ხე არ გაიხარებს, ან ისევ ყვავილებად ამოვა ახალი ცხოვრებისთვის. ადამიანს აქვს საოცარი უნარი რენოვაციის, აღდგენის, ხელახლა შეყვარების, თორემ სიცოცხლე შეწყდებოდა, ყველა რომ ძველი სიყვარულებითა და ძველი განცდებით ცხოვრობდეს. რაც უფრო ნიჭიერია ადამიანი, უფრო ნიჭიერად არის ეს ყველაფერი მასში დასამარებული. ეს გრძნობები იქცევა პროზად, პოეზიად, მხატვრობად, ურთიერთობად.
სად მიდის სიყვარული? – არსად, შენშია, ისიც კი, რომელზეც უარი გეთქვა. მე მგონი, ზოგჯერ ყველაზე მეტად ის უყვართ ხოლმე, იმაზე გიჟდებიან. მიუღწევლის მიმართ ყოველთვის ჩნდება გარკვეული პატივისცემა და რჩება სწრაფვა, თუნდაც უიმედო…“
ნინო კასრაძეს უყვარს თქმა: „წინასწარ ვერაფერს ვიტყვი, დროს მივენდობი, როგორც მაკბეტი იტყოდა, მოხდეს ის, რაც მოსახდენია“…
დაიბეჭდა “პრაიმტაიმში”
ნინო კასრაძე: მარტო თეატრით ვერ გაგიცნობს მაყურებელი, დაავიწყდები…
(ინტერვიუ ნინო კასრაძესთან, დაიბეჭდა გაზეთში “დრონი.ჯი”, 2010 წელს)
რეზო შატაკიშვილი
მას სწყალობს ბედი და ის თვითონაც ჭედავს თავის ბედს. არასოდეს გამოჩენილა ყვითელი პრესის ფურცლებზე და არც არასოდეს გამოჩნდება – ეს მისი შეგნებული არჩევანია.
– რა უყვარს ნინო კასრაძეს თეატრში, როგორც მაყურებელს და როგორც მსახიობს?

მ.ფრიში “ბიდერმანი და ცეცხლისწამკიდებელნი”, რეჟისორი: რობერტ სტურუა, ბაბეტა – ნინო კასრაძე, ანა – ია სუხიტაშვილი.
– ყველამ თავისი თეატრი უნდა იპოვოსო და როგორ ფიქრობთ, იძლევა ამის საშუალებას დღევანდელი ქართული თეატრალური სივრცე?
– ოქროყანაშისაცხოვრებლადგადასვლაცშეგნებულინაბიჯიიყო?
– არა, ეს მართლა გაუცნობიერებლად მოხდა, მაგრამ როგორც ახლა ვფიქრობ, ადამიანი ყველაზე სწორ და მნიშვნელოვან ნაბიჯს, გაუცნობიერებლად დგამს. პირველი შვილი ერთი წლის გვყავდა, ზაფხულში სახლი რომ ვიქირავეთ ოქროყანაში, მეორე წელსაც, როცა უკვე მეორე ბავშვზე ვიყავი ფეხმძიმედ, ისევ ვიქირავეთ. ჩვენს პირდაპირ მართლა სასაცილო ფასად იყიდებოდა სახლი და სააგარაკოდ ვიყიდეთ, მაგრამ მეორე ბავშვი რომ შეგვეძინა საერთოდ საცხოვრებლად გადავედით, იმიტომ რომ აქ, თბილისში ჩვენს ბინაში შეუძლებელი იყო ორი ბავშვის გაზრდა. თვითონ ვუთხარი ჩემს ქმარს, იქ წავიდეთ, სახლთანაც ახლოსაა, თეატრთანაც, თან ბავშვები სუფთა ჰაერზე გვეყოლება-მეთქი და დამთანხმდა. წავედით, მაგრამ მერე მივხვდი რამხელა რაღაცაზე წამოვედი, არავის არ ვიცნობდი, ვერსად ჩავდიოდი, ვიყავი ორი ბავშვით, ერთი პატარა, მეორე მთლად თოთო, ძიძა ავიყვანე, ახალი სახლი, ახალი ბავშვი, ახალი ძიძა, რაღაც პერიოდი მეგონა რომ გავგიჟდებოდი, ისეთი რთული ფსიქოლოგიური პრობლემები შემექმნა.ოქროყანაში ოჯახები ინგრევა, ქმარს იქ ცხოვრება უნდა და ცოლი არ მისდევს, გადაულახავი პრობლემაა მათთვის ეს. მე როგორ გავაკეთე ეს? თან ჩემი ინიციატივით? ყველამ აგვიბა მხარი, ჩემმა მშობლებმა, ჩემი ქმრის მშობლებმა და დავიწყეთ იქ ცხოვრება. 2 წლის შემდეგ მივხვდი რომ რომ ამან გადამარჩინა, აი იმ ოქროყანამ, იმ ჩემმა სახლმა, იმ ჩემმა ეზომ. გაუცნობიერებლად მოხდა სწორი ადგილის შერჩევა, სადაც არის ჩემი სახლი.

მაქს ფრიში “ბიდერმანი და ცეცხლის წამკიდებელნი”, რეჟისორი რობერტ სტურუა, ბაბეტა – ნინო კასრაძე, ანა – ია სუხიტაშვილი.
– უკან ისეთი რეპერტუარი გაქვთ მოტოვებული, აწი რაღამ უნდა გაგაკვირვოთ, მაგრამ მსოფლიო დრამატურგიის, პროზის კითხვისას თუ ეძებთ იმ გმირებს, რომელთაც განასახიერებდით?
– ადრე არა, სად მქონდა ამაზე ფიქრის დრო და თავი, სულ თავზე დამეყარა ყველაფერი კარგი და არაჩვეულებრივი. ახლა, დაუფარავად ვიტყვი რომ ანა კარენინა ძალიან მომწონს. ძალიან გვიან წავიკითხე, 32 თუ 33 წლის ვიყავი და უდიდესი შთაბეჭდილება მოახდინა იმ ასაკში ჩემზე. ძალიან მომწონს ეს პერსონაჟი, მაგრამ რა სპექტაკლი უნდა იყოს რომ ანა კარენინა ვითამაშო, მეგა? სამდღიანი? რაღა უნდა ვითამაშო რეზო, ასაკი მემატება, რასაც მომცემენ ის უნდა ვითამაშო… აბა, ჩამომითვალე ჩემი ასაკის ქალის როლი? გედა გაბლერი? არ მაინტერესებს, ვიცი რომ აქ არავინ არ დადგამს..
– რანევსკაია?
– არაჩვეულებრივი როლია, მაგრამ ჩეხოვსაც არ დადგამენ…
–კლეოპატრა?
– განყენებულად კლეოპატრა არაჩვეულებრივია, მაგრამ კარგი რა, დღეს ვის აინტერესებს? დღეს ისეთ რაღაცაში მინდა თამაში, რაც რაღაცას გათქმევინებს. მე არ მაინტერესებს კლეოპატრას ძალაუფლება და სიყვარული, მე მაინტერესებს ცუდის და კარგის ბრძოლა ადამიანში და მოცემულ კონტექსტში როგორ გადარჩეს ადამიანი და დარჩეს ადამიანად.
– ბოლო დროს, პროფესიონალი თეატრთმცოდნეები, კრიტიკოსები დუმილს ამჯობინებნ, ვინც წერს და რაც იწერება, განზე დგას პროფესიუული კრიტიკისგან…
– ჩვენს დროს მართლაც იწერებოდა, მაგრამ რაც ბავშვები გავაჩინე, ჩემზე თითქმის არავის არაფერი დაუწერია, მარტო მლანძღავენ და რატომღაც „მოქალაქეობრივი პოზიციის არქონაში“ მადანაშაულებენ. ჩემი პატარა გამოცდილებით მახსოვს, როდესაც წერდნენ, შეიძლება ისიც არ იყო კრიტიკის ბრწყინვანე ნიმუშები, მაგრამ კარგად წერდნენ რუსეთშიც, ჩვენთანაც, სპექტაკლებს არჩევდნენ, დღევანდელივით სპექტაკლის სიუჟეტს კი არ ჰყვებოდნენ. სიცილით ვკვდები, იმის მოყოლას რომ მიწყებენ რასაც ვთამაშობ. ეს იმას ჰგავს სკოლაში რომ გვასწავლიდნენ „თხრობით, ზეპირადო“. რად მინდა სპექტაკლის შინაარს რომ მიყვები, ეს ხომ აპრიორია რომ ნანახი გაქვს შენც – ვინც წერ, ჩვენც, ვისაც გვეხება და იმასაც, ვინც ჰკითხულობს და ინტერესდება ამ რეცენზიით. უნდა მოხდეს რაღაცის შედარება, რაღაცის რევიზია, ახლის დანახვა, ძველი დანახვა, ეს არის წინ წადგმული ნაბიჯი თუ უკანდახეული. როცა წერდნენ, შინაარსს კი არ გვიყვებოდნენ, იმას ცდილობდნენ დაენახათ იმის მიღმა რა იყო, ხელოვნებაში მიმდინარე პროცესში ცდილობდნენ გამოეძებნათ შენი აქტისთვის ადგილი, დაედგინათ რა მიმდინარეობაა, რა გავლენა აქვს. კრიტიკა ლანძღვა და მიწასთან გასწორება კი არაა, თუ შედეგი არადამაკმაყოფილებელია, უნდა გაერკვე ეს მარტო უნიჭობაა თუ იმ პროცესის ნაწილია, რასაც გემოვნების დაკნინება ჰქვია და ა.შ. ამერიკული გამოცემიდან, რამდენიმე სტატია მაქვს ჩემთვის თარგმნილი, ისე წერეენ… ისეთივე შედევრებია, როგორსაც სცენაზე ნახავ. იღებენ ერთ თემას და ავითარებენ, თან მარტივად და გასაგებად. და არა ისე რომ ვერაფერი გაიგო. იყოს უარყოფითი შეფასება! შენიშვნა ბევრი მსმენია და გამითვალისწინებია კიდეც, თუმცა, ძალიან მკაცრი, უარყოფითი კრიტიკა არასოდეს მიმიღია. თუ არ ჩავთვლით ამ „მოქალაქეობრივი პოზიციის არქონას“, რაც არ მესმის რას ნიშნავს და კატეგორიულად არ ვეთანხმები. ის რაც „არქონა“ ჰგონია ამ აზრის ავტორს, სწორედ ისაა ჩემი პოზიცია. ეს ცოტა საფრთხილო თემაა და სცდება მსახიობობას, ხელოვნებას.
– სექტემბერში ნუცა მესხიშვილის ფილმმა „ბედნიერებამ!“, სპეციალური პრიზი მიიღო ვენეციის ფესტივალზე, ამ ფილმში თქვენც ხართ გადაღებული, რამდენად საინტერესო იყო ნუცასთან მუშაობა?
– არაჩვეულებრივად საინტერესო იყო მუშაობაც და სცენარიც. არა მგონია ამ ისტორიამ გულგრილი დატოვოს ნორმალური ადამიანი. როდესაც ფილმი ვნახე, ძალიან მომეწონა. მე არ ვარ იმ კატეგორიის მსახიობი, რომელსაც ყველაფერი მოსწონს, სადაც კი თვითონ თამაშობს. ყველაფერს ვხედავ, ბევრჯერ მწარედაც გამიკრიტიკებია, შეიძლება საჯაროდ არ ვამბობ, იმიტომ რომ ეთიკაც არსებობს.. მე ეს ფილმი მომეწონებოდა ჩემს გარეშეც. ჩემზე ძალიან იმოქმედა, გული მატკინა და შემეხო. ამ ადამიანმა კიდევ უნდა გადაიღოს ფილმი და თუ აღარ გადაიღებს, იქნება საშინელება.
– ამ ეტაპზე გაქვთ რამე შემოთავაზება კინოდან?
– არაფერზე არ მეძახიან.. სერიალებზე მე თვითონ ვთქვი უარი. არადა, არ მინდა რომ სულ გავქრე ამ სივრციდან. ბავშვები რომ მეყოლა, მე თავად ვთქვი უარი კინოზე, ტელევიზიაზე, ვერ მოვასწრებდი. თეატრი და ბავშვები, ასეთი იყო ჩემი პრიორიტეტი. გარკვეული პერიოდი ეს კარგად მუშაობდა, თეატრი მყოფნიდა, მაგრამ ახლა.. მარტო თეატრით ვერ გაგიცნობს მაყურებელი, დაავიწყდები.
– ადრე ეს პოპულარობის პრობლემა საერთოდ არ გადარდებდათ…
– ეგ რომ მადარდებდეს და განვიცდიდე, ასე კი არ მივუშვებდი ყველაფერს, როგორც მივუშვი. ტყავში ვიქნებოდი გამძვრალი, მითუმეტეს რაიმეს თავიდან დაწყება მე არ მჭირდებოდა, ლოგიკურად გავაგრძელებდი. უბრალოდ, როდესაც პოპულარობას ჰკარგავ, კინოში აღარ გეძახიან. ავიწყდები კინოსამყაროს. ამას მართლა განვიცდი, სხვა მხრივ მართლა ბედნიერი ვარ რომ ეს ყველაფერი ჩემს მიღმააა. მირჩევნია ასე იყოს, ეს არის ჩემი უშეგნებულესი არჩევანი. კინომ რომ მომაქციოს ყურადღება, ამიტომ მინდა ცოტა პოპულარობა. კინოში მინდა მუშაობა. კინო სხვანაირად ხვეწს მსახიობს, მე ძალიან პატარა გამოცდილება მაქვს კინოში… იქნებ კიდევ რაღაც შევძლო, სულ რომ გავქრი ამ თვალსაწიერიდან. ადრე ყველაფერი სპონტანურად ხდებოდა, ადრე ეს არ მადარდებდა, ავტომატურად, თავისით მოდიოდა, ახლა გახდა ჩემი პროფესია ყველაზე მეტად საინტერესო ჩემთვის, მინდა რომ ეს გაგრძელდეს სცენაზეც და კინოშიც.