ქართული სიყვარულის ანთოლოგია – ეროსი მანჯგალაძე&ელენე ყიფშიძე

რეზო შატაკიშვილი

(დაიბეჭდა გაზეთში “ქრონიკა+”). 

ამჯერად თქვენ ვერ წაიკითხავთ ბედნიერი სიყვარულის ამბავს, მაგრამ ამქვეყნად ბევრი რომანი ვერ იქნებოდა ასეთი მგზნებარე, ფოიერვერკული და მაინც ტრაგიკული…

ეროსი მანჯგალაძე და ელენე ყიფშიძე – ქართული სინამდვილის ორი დიდი, თითქმის მითიური არტისტი, რომელთა ცხოვრებას მუდამ და იმთავითვე თან სდევდა მითები. მითები, გნებავთ, მათ შემოქმედებით, გნებავთ, მათ პირად ცხოვრებასთან დაკავშირებით. მაგრამ ერთი წამით წარმოიდგინეთ, 40-იანი წლების თეატრალური ინსტიტუტი – ყველაზე პატარა ინსტიტუტი იმდროინდელ სინამდვილეში და იქ ორი სტუდენტი – ელენე ყიფშიძე და ეროსი მანჯგალაძე. სრულიად ახალგაზრდები. თუმცა არ დაგავიწყდეთ ის, რომ ამ ბიჭს ხმაზე უკვე მთელი საქართველო იცნობს – რადიოდან… 16 წლიდან რადიოს დიქტორია, მესამეკურსელს კი მთელი თეატრალური სამყარო გაიცნობს, როგორც მომავალ დიდ არტისტს და არც შეცდებიან – მესამეკურსელი ითამაშებს ტეტერევს ტოვსტონოგოვის დადგმულ გორკის „მდაბიონში“ და უკვე ამ სტუდენტური ნამუშევრით ადგილს გაინაღდებს ქართული თეატრის ისტორიაში, მას აკაკი ხორავასა და უშანგი ჩხეიძის მემკვიდრედ შერაცხავენ. ელენე ყიფშიძეს კი მთელი ინსტიტუტი იცნობს – ბორგნეულს, მძვინვარე არტისტიზმით, ტემპერამენტით. ის ეროსის უყვარს, მას ეროსი უყვარს, მაგრამ…. აი, მათ შორის ჩადგება ახალგაზრდა პედაგოგი, ისიც უკვე სახელგანთქმული და შემდეგ უკვე ლეგენდარული – გიორგი ტოვსტონოგოვი… ეს „ჩადგომა“ და ტრფობა ძვირი დაუჯდება ტოვსტონოგოვს – ეროსი მანჯგალაძე სცემს…

სკანდალი ხმაურდება, ეს გახმაურებული სკანდალი ხდება მიზეზი იმისა, რომ ტოვსტონოგოვს მკაცრად სჯის საბჭოთა სინამდვილე სტუდენტთან სატრფიალო ურთიერთობისთვის და… ტოვსტონოგოვი ტოვებს თეატრალურ ინსტიტუტს, მოღვაწეობას აგრძელებს გრიბოედოვის თეატრში, შემდეგ უკვე მოსკოვის ცენტრალურ საბავშვო თეატრში… ეს გახმაურებული რომანი თავის წვლილს შეიტანს გიორგი ტოვსტონოგოვისა და ასევე დღეს უკვე ლეგენდად ქცეული ქართველი მსახიობის – სალომე ყანჩელის ოჯახის დანგრევაშიც… მოკლედ, ლენასთან ტრფობა ძვირი დაუჯდება ტოვსტონოგოვს, მაგრამ მედალს ორი მხარე აქვს და რომ არა ეს სკანდალი, იქნებ, არც წასულიყო ტოვსტონოგოვი საქართველოდან და არც მისცემოდა ის ასპარეზი, რაც მას მიეცა და რამაც აქცია ის გენიალურ ტოვსტონოგოვად?

დავუბრუნდეთ ლენასა და ეროსის რომანს. გავა სულ ცოტა ხანი და მათ შორის ახლა მოსკოვი ჩადგება. ლენა და ეროსი ერთ სპექტაკლში თამაშობენ. ლენაც, ინსტიტუტიც დიდ იმედებს ამყარებს ამ სპექტაკლზე, მაგრამ მალე ხელიდან გამოეცლებათ ეროსი მანჯგალაძე – ეროსიმ მატჩი უნდა წაიყვანოს მოსკოვიდან… ლენას მეგობრები მოგვიანებით გაიხსნებენ, რომ ლენამ ამ სპექტაკლის ჩაშლა არ აპატია ეროსის… შეიძლება, ეს მართლაც იყო მათ შორის უსიამოვნების მიზეზი, იქნებ, ჩხუბისაც და ეს ჩხუბი აუცილებლად იქნებოდა ისევე მგზნებარე და ფოიერვერკული, როგორიც იყო მათი რომანი, მაგრამ ფაქტია, რომ ესეც აპატიეს ერთმანეთს და ბევრი სხვა რამეც, მოგვიანებით მათ იქორწინეს კიდეც. იყო ქორწილიც, მილოცვებიც, მაგრამ… მათი ბედნიერი თანაცხოვრება სულ რამდენიმე თვე გაგრძელდა, ისინი დაშორდნენ. ასეთ დროს იტყვიან, რომ ორი ვულკანი ერთად ვერ ძლებს… ექნებათ ეჭვები, მაგრამ დანამდვილებით ვერავინ ვერაფერს გაიგებს, რა მოხდა ამ ორ ადამიანს შორის – ეროსი თემას დახურავს და კრინტსაც არ დაძრავს. რაღაცას არ აპატიებს ლენას. რას? არავინ იცის. იქნებ, არც ეროსის დამ, ბელამ, რომელსაც ლენა შემდეგ არაერთხელ სთხოვს, რომ შეარიგოს ეროსისთან. ეროსის და უშედეგოდ ეცდება მათ შერიგებას… მაგრამ სწორედ ბელა მანჯგალაძე იტყვის ეროსის გარდაცვალების შემდეგ, რომ ეროსის არავინ არ ჰყვარებია ცხოვრებაში ლენას გარდა! გაცნობის დღიდან სიკვდილამდე ეროსი მანჯგალაძეს უყვარდა ელენე ყიფშიძე… მას არ შეურთავს ცოლი, ვერ დაიყოლიეს, ის ცხოვრობდა მარტო და ერთხელ თუმანიშვილისთვის უთქვამს კიდეც: „საღამოს ექვსი საათიდან უკვე ვფიქრობ, რამხელა ღამეა წინ, მარტოობის გრძელი, უძირო ღამე…“

ელენე ყიფშიძე ამ დაშორების შემდეგ რამდენჯერმე გათხოვდა, მაგრამ საბოლოდ ისიც მარტოსული აღმოჩნდა და არჩია კიდეც მარტო ცხოვრება. ამბობენ იმასაც, რომ ელენე და ეროსი აპირებდნენ კიდეც შერიგებას, მაგრამ მათ შორის ამჯერად უკვე სიკვდილი ჩადგა – ეროსი გარდაიცვალა…

ეროსის გარდაცვალების დღეს მასთან იყო ზურაბ ყიფშიძე… ზურაბ ყიფშიძე, რომელსაც კარგა ხანი ეროსი მანჯგალაძე ეგონა მამა…

27 წლის ლენამ იმდროინდელი თბილისისთვის სკანდალური ნაბიჯი გადადგა – ქორწინების გარეშე გააჩინა ბიჭი – დაიბადა ზურა და მასთან ერთად დაიბადა მითიც – რომ ზურა ეროსის ბიჭია. ამ მითის თვითონ ზურასაც სჯეროდა კარგა ხანს. უფრო სწორად, არ იცოდა, ვინ იყო მამა, მართლა ეროსი? თუ სხვა?

„სასწაული პრესი იყო, ფაქტობრივად, ნაბიჭვრად მთვლიდნენ და ასე შემდეგ… განვიცდიდი ამას ჩემებურად, მაგრამ, რატომღაც, შინაგანად ვიცოდი და მჯეროდა, ინტიუციით ვგრძნობდი, რომ დედაჩემი მართალი იყო თავის ცხოვრებაში, სწორად ცხოვრობდა. მე მაღიზიანებდა და კონფლიქტი მქონდა საზოგადოებასთან და არა დედაჩემთან… მახსოვს, სოფელში ვიყავი, ასე წარმადგინეს, – გაიცანით, ესაო, ეროსის ბიჭიაო. გავგიჟდი! – მეთქი, ვინ ეროსის ბიჭი ვარ?! დავიწყე ყვირილი, _ ბოლო-ბოლო, გამაგებინეთ, ვინ ვარ, რა ვარ, ვისი შვილი ვარ?!. 13-14 წლის ვიყავი, როცა გავიგე, ვინ იყო, ბოლო-ბოლო, მამაჩემი – მარჯანიშვილის თეატრის მსახიობი, ავთო ვერულეიშვილი… ისე მოხდა, რომ ეროსი ჩემი თეატრის დირექტორიც იყო და პარტნიორიც, ძალიან ვახლობლობდით. რომ დაიღუპა, იმ საღამოსაც მასთან ვიყავი სახლში, ბიჭები ვიყავით ასულები, მიდიოდა ნარდის თამაში, სუფრა უნდა გაშლილიყო, მე ვერ დავრჩი, ლელა ფეხმძიმედ იყო, წამოვედი, გამოვედი ოთახიდან და დავარდა კაცი…“ – გაიხსენებს ზურაბ ყიფშიძე…

ეროსის ცხოვრებაში ეს სიყვარული მორიგი ტრაგიკული ფურცელი იყო. მორიგი იმიტომ, რომ ის ჯერაც 12 წლის ყმაწვილი იყო, დედამისი ბლის ხიდან რომ ჩამოვარდა და დარჩენილი ცხოვრება – 26 წელი – სარეცელს მიეჯაჭვა, ომში უგზოუკვლოდ დაიკარგა ეროსის ძმა, ეროსიმ იგემა მამის დაპატიმრება-გადასახლების სიმწარეც, აუწყობელი პირადი ცხოვრებაც და გნებავთ, კარიერაც… 25 წლისამ წარმატებით ითამაშა მოხუცებული პეშეკი მიხეილ თუმანიშვილის სპექტაკლში, „ადამიანებო, იყავით ფხიზლად“. მოხუცის თამაში მისთვის არც პირველი იყო და არც უკანასკნელი, ჯერ კიდევ სტუდენტობიდან მოყოლებული, ის თამაშობდა მოხუცებს, იმ ასაკის ხალხს, რა ასაკამდე თავად ვერც მიაღწია… მერეც ასე იყო სულ: 27 წლისამ ზიმზიმოვი ითამაშა „პეპოში“, 28 წლისამ – ივანე მრისხანე, 29 წლისამ – ლოპესი „ესპანელ მღვდელში“, 30 წლისამ – ოიდიპოსი… ნაადრევად დაიპყრო მწვერვალები, მაგრამ ბედი მაინც არ სწყალობდა, ხორავას მემკვიდრედ მიიჩნევდნენ, მაგრამ თეატრში სერგო ზაქარიაძე გამოჩნდა, შემდეგ თეატრის ლიდერის პოზიცია რამაზ ჩხიკვაძემ დაიკავა…

ამ ყველაფერმა ერთად გადაიარა ეროსის გულზე და 57 წლის ასაკში გაჩერდა გული… გული, რომელსაც ლენა უყვარდა – ვიდრე ფეთქავდა…

 

ბავშვი არტისტები ქართულ კინოში

ალბათ არ არსებობს ბავშვი, ჩუმად თავისთვის რომ მაინც არ ეოცნებოს კინოში გადაღებაზე. გიამბობთ მათზე – ვისაც ეს ოცნება აუხდა…. ბევრმა ამ ოცნების ახდენის შემდეგ მსახიობობა პროფესიად აირჩია, ბევრმა – არა და მაინც იღებდნენ კინოში, ბევრი ერთი როლის ამარა დარჩა…

ლეილა აბაშიძე

კინოსტუდია „ქაჯანას“ იღებდა და პატარა გოგონებს არჩევდა ქაჯანას დის – კატოს როლზე. მამით ობოლი პატარა ლეილა აბაშიძე (მამა 1937 წელს გადაუსახლეს და დაუხვრიტეს) კინოსტუდიაში „კასტინგზე“ მარტო წავიდა.

იქ კი ასობით პატრონიანი გოგონა დახვდა, კულულებით, დიდი ბაფთებით.

რეჟისორის ასისტენტებმა პატარა ლეილა „დაბრაკეს“ – უარით გამოისტუმრეს. პატარა ლეილა დახვეულ კიბეს ბიჭურად მოახტა და მეოთხე სართულიდან ძირს დაეშვა, დაეშვა და ერთი მამაკაცი კინაღამ ამოაყირავა. პატარა ლეილამ წაბორძიკებულ მამაკაცს, დავარდნილი ქუდი მიაწოდა.

– აქ რა გინდოდა გოგონა? – ჰკითხა მამაკაცმა.

– მე კინოში მინდოდა გადაღება, მაგრამ უარი მითხრეს – უპასუხა ლეილამ.

– ძალიან გინდა გადაღება?

– ძალიან, ძალიან. – გამოუტყდა გულდაწყვეტილი ლეილა.

– აბა წამოდი! – უთხრა მამაკაცმა… ის კინაღამ ამოყირავებული მამაკაცი ფილმის რეჟისორი კონსტანტინე პიპინაშვილი აღმოჩნდა…

პატარა ლეილა ნატა ვაჩნაძის, ვერიკო ანჯაფარიძისა და სპარტაკ ბაღაშვილის გვერდით აღმოჩნდა. დედის როლს ნატა ვაჩნაძე თამაშობდა და პატარა ლეილამაც დედასავით შეიყვარა ნატა ვაჩნაძე. ნატა ვაჩნაძე პატარა მსახიობს არც გადაღებების დამთავრების შემდეგ აკლებდა მზრუნველობას, საჩუქრებით ხელდამშვენებული ხშირად აკითხავდა ღარიბულ ბინაში… სხვათაშორის, ბინა პატარა ლეილამ სწორედ „ქაჯანაში“ აღებული ჰონორარით შეიძინა – 12 კვადრატულ მეტრიანი პატარა ოთახი ვერის ბაღთან, იმიტომ რომ მამის დამაპტიმრების შემდეგ ოჯახს კონფისკაცია გაუკეთეს და უსახლკაროდ იყვნენ…

როგორც ჩანს, კონსტანტინე პიპინაშვილი თავისი არჩევანით კმაყოფილი დარჩა, რადგან შემდეგ 15 წლის ლეილა „ოქროს ბილიკშიც“ გადაიღო, შემდეგ „აკაკის აკვანშიც“ – ნაზიბროლას როლში. მოგვიანებით კი უკვე აღიარებული კინოვარსკვლავი მთავარ როლში გადაიღო ფილმში „სად არის შენი ბედნიერება, მზია“…

ლეილა აბაშიძემ რომ თეატრალურ ინსტიტუტში ჩააბარა, უკვე გამოცდილი მსახიობი იყო – სამ ფილმში გადაღებული….

ლიანა ასათიანი

ლიანა ასათიანი მსახიობობაზე მას შემდეგ ოცნებობდა, რაც 6 წლისა ოპერაში წაიყვანეს…. ბედნიერმა შემთხვევამ კი მოგვიანებით ნატვრა აუსულა – 15-იოდე წლისას შემთხვევით ქუჩაში გადააწყდნენ და კინოში გადასაღებად მიიწვიეს – „გიორგი სააკაძეში“ თეკლას როლზე დაამტკიცეს.

პატარა გოგონა უცებ ტიტანების გარემოცვაში აღმოჩნდა

„აკაკი ხორავა, სპარტაკ ბაღაშვილი, ჟორა შავგულიძე, აკაკი ვასაძე, ვერიკო ანჯაფარიძეზე ხომ აღარაფერს ვამბობ – გვაბოდებდა, ფეხდაფეხ დავყვებოდით ბავშვობაშიც და მერეც, ეტყობა ადამიანის წრაფად ეჩევა ყველაფერს, ამ პატარა კურკა გოგომ ისე მივიღე ეს ყველაფერი – თითქოს ასეც უნდა მომხდარიყო“ – იხსენებს ლიანა ასათიანი.

მაგრამ… ვერც კამერამ, ვერც დიდებულმა გარემოცვამ და ვერც მოსალოდნელმა წარმატებამ თავბრუ ვერ დაახვია ლიანა ასათიანს. ვერ დაახვია, რადგან იცოდა რომ ვერასოდეს მივიდოდა ვერავისთან და ვერ სთხოვდა კინოში გადამიღეთ, მიჭირსო… არადა ამ თხოვნით მიხეილ ჭიაურელთან მისული არაერთი მსახიობი ნახა… ის მსახიობები, ვის სურათებსაც დიდი რუდუნებით აგროვებდა… ამიტომ მყარი და შეუდავებელი პროფესია ამჯობინა – სამედიცინო ინსტიტუტში ჩააბარა…

„როდესაც „გიორგი სააკაძე“ ეკრანზე გამოვიდა, მეორე კუსრზე გადავდიოდი სამედიცინო ინსტიტუტში, ხალხს რომ ხშირად არ შევჩეხებოდი აკადემიური ავიღე, სულ ვფქირობდი, აი სახურავებით სიარული რომ შეიძლებოდეს – აკადემიურს არ ავიღებდი და წელს არ დავკარგავდი მეთქი. ახლა აღარავინ აქცევს ყურადღებას, თორემ მაშინ ნიშა ძაღლივით ყველა გვცნობდა, ჯერ ამდენი არ მესმოდა, მაგრამ ქვეშეცნეულად ვგრძნობდი, რომ სულ არენაზე ვიყავი ცხოვრებაში და გამუდმებით ფორმაში უნდა ვყოფილიყავი… შეიძლება არ დამიჯეროთ, მაგრამ იმ სახელის ღირსად არ ვთვლიდი თავს, რაც მე ამ ფილმებმა მომცა გარეგნობის თვალსაზრისით და არ მინდოდა რომ ასე ვიზუალურად შევხვედროდი მაყურებელს…“ – ამბობს ლიანა ასათიანი.

ლიანა ასათიანი თვალის ექიმი გახდა, მაგრამ კინო მაინც დარჩა მისი ცხოვრების ნაწილად – მეტიც კინოვარსკვლავი გახდა.

ნანული სარაჯიშვილი

10 წლის იყო ნანული სარაჯიშვილი ეკრანებზე რომ „მანანა“ გამოვიდა და უცებ სუპერ-პოპულარული გოგო გახდა საქართველოში. აგერ უკვე ლამის ნახევარი საუკუნეც გავიდა „მანანას“ გადაღებიდან და ნანული სარაჯიშვილს დღემდე ისევ მანანად იცნობენ, მიუხედავად იმისა რომ მას შემდეგ ოცამდე ფილმში გადაიღეს.

პატარა ნანული კინოში რეზო ჩხეიძის წყალობით მოხვდა – რეზო ჩხეიძემ ერთ-ერთ ოჯახში სუფრაზე ნახა და ცალკე მშობლებს ურჩია ბავშვის კინოსინჯებზე მიყვანა, ცალკე კიდევ რეჟისორებს – ამ როლისთვის ზედგამოჭრილი იქნებაო.

ნანული 1500 პოტენციურ მანანას შორის აარჩიეს. აარჩიეს და პატარა გოგომ თავი ზღაპარში ამოყო – სესილია თაყაიშვილის, სანდრო ჟორჟოლიანის, მედეა ჩახავას, იპოლიტე ხვიჩიას გვერდით. სწორედ სესილიას დაჟინებული რჩევით ჩააბარა ნანული სარაჯიშვილმა თეატრალურ ინსტიტუტში. „ნივკოემ სლუჩი“, შენ სხვაგან არ უნდა ჩააბარო – უთქვამს სესილიას თავის ეკრანული „შვილიშვილისთვის“. ნანული სარაჯიშვილს „მანანას“ შემდეგ სრული 15 წლიანი პაუზა ჰქონდა, მერე კი… ახტაჯანა მანანა ახტა და პირდაპირ „ბოზობაზე“ გადახტა – გიორგი შენგელაიამ „ვერის უბნის მელოდიებში“ ტურფა ათამაშა…

ზურაბ ყიფშიძე

აი, ზურა ყიფშიძეს კი არც მეტი არც ნაკლები კინოში საქმე ცხენმა „ჩაუწყო“. პატარა ზურა მთელ დღეებს იპოდრომზე ატარებდა და ასაკის კვალობაზე საკმაოდ კარგად დაჯირითობდა. იმ ხანად გიორგი შენგელაია „მაცი ხვიტიას“ იღებდა და სწორედ ისეთ ბიჭუნას ეძებდა, ვინც ცხენს დააქროლებდა. პატარა ზურა იპოდრომზე იპოვეს და პატარა კოჭოიას როლზე აიყვანეს.

„მაცი ხვიტია“ რომ ეკრანებზე გამოვიდა ზურა უკვე 13 წლის იყო. სკოლის დამთავრების შემდეგ თეატრალურ ინსტიტუტში ჩააბარა, მაგრამ გამოაგდეს, ბოჰემური ცხოვრებისა და ბევრი გაცდენების გამო – შოთა და ნოდარ მანაგაძეები „წუთისოფელში“ იღებდნენ, კომკავშირელი აფრასიონის როლში. მაშინ თეატრალური ინსტიტუტის რეაქტორი კაგებეს პოლკოვნიკი თავაძე იყო, დაიბარა ზურა და ზურას დედა – ქალბატონი ელენე ყიფშიძე. როგორც ზურა იხსენებს, თავაძეს შეურაცხყოფაც მიუყენებია ლენასთვის. ზურას ვერ მოუთმენია და სამელნე უსვრია რექტორისთვის. ჰოდა, გამოაგდეს. მეორე წელს თავიდან ჩააბარა, მიშა თუმანიშვილმა აიყვანა, მაგრამ ისევ კინო „აუძღვა“ – ამჯერად უკვე ლანა ღოღობერიძე იღებდა „როცა აყვავდა ნუშში“ – თან მთავარ როლში და ისევ აცდენდა და აცდენდა ინსტიტუტს და ისევ მოუწია ინსტიტუტის დატოვება. მესამედ უკვე მოსკოვის კინოინსტიტუტში ჩააბარა გერასიმოვთან, მალე კი ეკრანებზე „როცა აყვავდა ნუში“ გამოვიდა და ზურა ყიფშიძე 19 წლის ასაკში ნამდვილი კონოვარსკვლავი გახდა. ამ ეტაპისთვის მას ვარსკვლავობის 38 წლიანი სტაჟი აქვს…

ნანი ჩიქვინიძე და მიხო ბორაშვილი

„მაგდანას ლურჯა“ რომ ეკრანებზე გამოვიდა, ნანი ჩიქვინიძე სულ 5 წლის იყო, მიხო ბორაშვილი – 7 წლის. ფილმის გადაღება რომ დაიწყეს – მიხო ახალი მისული იყო სკოლაში, ნანი კი ჯერ ოთხიწლინახევრის იყო.

კატოს როლის შემსრულებელს თენგიზ აბულაძე და რეზო ჩხეიძე საბავშვო ბაღებში დაეძებდნენ. ასე მოხვდნენ ერთ-ერთ ბაღში, სადაც ნანის ნათესავი მუშაობდა. რეჟისორებმა იმ ბაღში ნანახი გოგოები დაიწუნეს, ნანის ნათესავმა რეჟისორებს შებედა, ჩემი ნათესავი ნახეთო. შებედვით კი შებედა, მაგრამ მისამართი შეცდომით მისცა და რეჟისორებმა ნანის ვერ მიაგნეს… ნანის დედამ ეს ამბავი ერთი თვის დაგვიანებით გაიგო. დაინტერესდა და მხატვარ რეზო თარხან-მოურავს კინოსტუდიაში გაატანა. როლზე უკვე სხვა გოგონა იყო დამტკიცებული, მაგრამ დიდად კმაყოფილები არ იყვნენ, ნანიც გასინჯეს – ამღერეს, ლექსი ათქმევინეს და შინ გაუშვეს. შინ მისულმა ნანიმ დაიტრაბახა – იქ ჩემზე ასე თქვეს – რა შედარებააო. ერთ საათში მიაკითხეს, პატარა ნანი წაიყვანეს და როლზე დაამტკიცეს. გადაღებები დაიწყო, თენგიზ აბულაძემ და რეზო ჩხეიძემ ნანი და მიხო „გაინაწილეს“ –  ნანი აბულაძეს აეწეპა, მიხო – რეზო ჩხეიძეს.

პატარა არტისტები იღლებოდნენ მაგრამ მუშაობა საოცრად სიამოვნებდათ.

არავის ეგონა რომ პატარა ნანი და პატრა მიხო თავად შესძლებდნენ გახმოვანებას და გახმოვანებისთვის მოზარდმაყურებლთა თეატრიდან მიიყვანეს მსახიობები. მერე ბავშვები სინჯეს და აღარავინ დაასჭირდათ, პატარა მსახიობები პირველივე ცდაზე სვამდნენ ტექსტს. ერთადერთხელ გაწვალდნენ – პატარა მიხოს ვერ ატირებდნენ, მერე რაღაც უთხრეს მშობლებზე და აატირეს… პატარა ნანის კი ერთხელაც რომ უთხრეს ეს წინადადება გაიმეორეო, „მსახიობმა“ იკითხა – ამას ვფიქრობ თუ ვამბობ?..

პატარა ნანის და მიხოს არტისტობით რომ ნამდვილად მოიხიბლნენ თენგიზ აბულაძე და რეზო ჩხეიძე, ეს შემდგომი ფილმებიდანაც ჩანს.

თენგიზ აბულაძეს საერთოდ ნანის და მიხოს მონაწილეობით უნდოდა ახალი ფილმის გადაღება და გადაიღო კიდეც – „სხვისი შვილები“, ფილმისთვის სიუჟეტს „კომსომპლასკაია პრავდაში“ გადააწყდა. „სხვისი შვილების“ გადაღების დროს ნანი უკვე 7 წლის გოგონა იყო, მიხო ბორაშვილი – 9 წლის.

„სხვისი შვილების“ გადაღებამდე ნანი რეზო ჩხეიძემ „ჩვენს ეზოში“ გადაიღო.

თენგიზ აბულაძემ თავისი არტისტი ნანი არც შემდეგ დაივიწყა „მე, ბებია ილიკო და ილარიონს“ რომ იღებდა და 13 წლის ნანის მოწაფის როლი ათამაშა. აბულაძემ არც მიხო ბორაშვილი დაივიწყა და რომული ათამაშა.

მიხო ბორაშვილი არც რეზო ჩხეიძემ დაივიწყა – „ღიმილის ბიჭების“ გადაღებისას. 21 წლის მიხო ბორაშვილს თავიდან თემურის როლზე სინჯავდნენ, მერე კახა ქორიძე იპოვეს, მიხოსთვის რომ გული არ დაეწყვიტა, ბაადურის როლი მისცა…

ნანი ჩიქვინიძემ სკოლის დამთავრების შემდეგ თეატრალურ ინსტიტუტს მიაშურა. თუმანიშვილის სტუდენტი გახდა, შემდეგ თუმანიშვილის ასისტენტის – თემურ ჩხეიძის ცოლი და რაც მთავარია ქართული თეატრის წამყვანი მსახიობი… მიხო ბორაშვილი დოკუმენტური კინოს რეჟისორი – გადაღებული აქვს ათზე მეტი დოკუმენტური ფილმი…

ლევან აბაშიძე და ნუცა ალექსი-მესხიშვილი

ლევან აბაშიძე 15 წლის იყო, როდესაც ეკრანებზე გამოვიდა ლანა ღოღობერიძის ფილმი „რამდენიმე ინტერვიუ პირად საკითხებზე“, სადაც ლევანი სოფიკო ჭიაურელის გმირის შვილს ანსახიერებდა.

ვინ აღმოაჩინა ლევან აბაშიძე? ქართული კინო მის აღმოჩენას ლანა ღოღობერიძის უმცროს ქალიშვილს ნუცა ალექსი-მესხიშვილს უნდა უმადლოდეს – ლევანზე სამი წლით უმცროსმა ნუცამ დედას პირდაპირ ულტიმატუმი წაუყენა – თუ ლევანს არ გადაიღებ, ნურც მე გადამიღებო.

ამ დროს, ნუცა უკვე „გამოცდილი“ მსახიობი იყო – გივი ვეფხვაძეს უკვე გადაღებული ჰყავდა მოკლემეტრაჟიანი ფილმ „ბავშვებში“, სადაც ის პარტნიორობას უწევდა ეროსი მანჯგალაძეს. მოკლედ, ლევან აბაშიძეს დაქალმა „ჩაუწყო“ საქმე კინოში.

„გადასაღებ მოედანზე პირველად მეშვიდეკლასელი მოვხვდი, როგორც ამბობენ „ნაცნობობით“, ვმეგობრობდი ლანა ღოღობერიძის ქალიშვილთან, ნუცა ალექსი-მესხიშვილთან. ქალბატონი ლანა იღებდა ფილმს „რამდენიმე ინტერვიუ პირად საკითხებზე“. ჰოდა, აი ამ ფილმში, მე შევასრულლე მთავარი გმირის შვილის როლი…“ – მოგვიანებით იხსენებდა ლევან აბაშიძე.

რიგორც დედამისი, მანანა ხიდაშელი იხსენებს, გადაღების წინა რამე ლევანს თეთრად გაუთენებია ფანჯარასთან. თურმე იცით რატომ? ეშინოდა ამინდი არ გაფუჭებულიყო…

ლევან აბაშიძე შემდეგ დევი აბაშიძემ გადაიღო ფილმში „ყველა კომეტა როდი ქრება“, იქ უკვე თენგიზ არჩვაძის ვაჟს თამაშობდა, შემდეგ „სკაპენის ოინებში“ გადაიღეს, შემდეგ „ახალგაზრდა კომპოზიტორის მოგზაურობაში“ გიორგი შენდეგალაიამ მთავარი როლი მიანდო. იმ დროს ლევანი უკვე თეატრალურ ინსტიტუტში მიხეილ თუმანიშვილის სტუდენტი იყო და მეორეკურსელი უკვე კინომსახიობთა თეატრში თამაშობდა „ჩვენს პატარა ქალაქში“. ლევან აბაშიძე ქართული კინოს კაშკაშა ვარსკვლავი გახდა – აფხაზეთის ომში ტრაგიკულად დაღუპვამდე 14 ფილმში გადაიღეს…. კინოში გამოჩნდა 15 წლის, დაიღუპა 29 წლის…

ნუცა მესხიშვილი დედამ – ლანა ღოღობერიძემ „ორომტრიალშიც“ გადაიღო, მაგრამ იმ დროს ნუცა უკვე სამხატვრო აკადემიის სტუდენტი იყო. ქალბატონმა ლანამ რომ „ვალსი პეჩორაზე“ გადაიღო, ნუცა ფილმის მხატვრის ამპლუაში იყო. შემდეგ კი მთლად კინოს დაუკავშირა ბედი – პარიზში მიიღო კინოსარეჟისორო განათლება და სულ ახლახანს მისმა გადაღებულმა მოკლემეტრაჟიანმა ფილმმა „ბედნიერებამ“ სპეციალური პრიზიც დაიმსახურა ვენეციის ფესტივალზე.

სერგო ორჯონიკიძე და მანანა აბაზაძე

ზურიკელას როლის შემსრულებელს (ფილმისთვის „მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი“) დიდხანს ეძებდა თენგიზ აბულაძე. ბოლოს მას უნივერისტეტის „ბირჟაზე“ მიაკვლიეს. 14 წლის სერგო ორჯონიკიძე უნივერსიტეტის წინ იდგა და ფიქრობდა, სკოლაში წასულიყო თუ უნივერსიტეტში შესულიყო და ევარჯიშა? _ ტანაშოტილი ბიჭი იყო უკვე – 183 სანტიმეტრი და კალათბურთში ვარჯიშობდა. სწორედ ამ დროს მივიდნენ მასთან თენგიზ აბულაძის ასისტენტი თამაზ გომელაური და თანაშემწე ალიკა რონდელი, კინოში გადაღება შესთავაზეს და კინოსტუდიაში დაიბარეს. სერგოს ერთი მეზობელი კინოში ჰყოლიათ მიწვეული და სერგოც იმ წამს იმასთან გავარნილა, გამოუკითხავს, იქ რა ხდება ხოლმეო? მეზობელს უთქვამს, ლექსს წაგაკითხებენო და სერგოც სახლში გაქცეულა, გადაუმეორებია გურამიშვილის „ისმინე სწავლის მძებნელო“ და კინოსტუდიაში გავარდნილა… გავარდა და წაუკითხა გადამღებ ჯგუფს ლექსი. იცინოდნენ. მერე ფილმის მხატვარმა დამწვარი ასანთით ულვაშები მიახატა, სურათები გადაუღეს. მეორე დღისთვის დაიბარეს, თან გააფრთხილეს ჯერ სახლში ნურაფერს იტყვიო. სერგომ გაიგო რომ მთავარ გმირს ეძებდნენ „მე, ბებია, ილიკო და ილარიონისთვის“ და ყურები ჩამოყარა, აბა მე ვინ გადამიღებსო. მას სხვანაირად წარმოედგინა – სადმე კადრში გაირბენდა და მერე ძმაკაცებში იტრაბახებდა – აი მე ვარო… აქ კი მთავარი როლი… მეორე დღეს მისულს მაგიდაზე უამრავი „ზურიკელას“ ფოტო დახვდა… მაგრამ მოხდა მისთვის სასწაული – თენგიზ აბულაძემ მისი ფოტო გულის ჯიბიდან ამოიღო… სახლში სცენარიც გამოატანეს – ზურიკელას ეგზემპლარი… სერგო სახლში გაფრინდა, მაგრამ ჯერ წინ სინჯები იყო.

გადაიღეს რამდენიმე სცენაში, იღებდნენ სხვებსაც. ბოლოს სამხატვრო საბჭოზე სერგოს და გოგი ქავთარაძის სინჯები გაიტანეს. გოგი ქავთარაძე უკვე მარჯანიშვილის თეატრის მსახიობი იყო და ბევრად გამოცდილიც, მაგრამ აბულაძემ სერგო ორჯონიკიძე აირჩია… მაისის თვეში გადაღებაზე ლეჩხუმის სოფელ ლაილაშში გავიდნენ. სერგო-ზურიკელამ გაილაღა. აბულაძე განწყობის შესაქმნელად პატარა ბიჭს ანეგდოტებს უყვებოდა. გადაღების დაწყებისას კი ახსენებდა ის ანეგდოტი ხომ გახსოვსო… ერთხელ სერგო-ზურიკელას კადრში დროზე ვერ გაურბენია და აბულაძეს საჯაროდ დაუძახია – „ზურიკელა დურაკ“. რასაც პატარა არტისტზე ისე უმოქმედია, გაქცეულა და ტირილი დაუწყია…

ფილმს კი იღებდნენ, მაგრამ მერი ისევ არ ჰყავდათ… ლამის თბილისში ვინც კი გოგო იყო 12 წლიდან 20 წლამდე ყველა მივიდა და ყველა დაიწუნეს. თავიდან თინიკო მგალობლიშვილს სინჯავდნენ, მაგრამ ეკრანზე სამხრეთამაერიკელს გავდა, როლზე ლია სიხარულიძე დაამტკიცეს, მაგრამ უკმაყოფილო იყვნენ, ბოლოს მერის – მანანა აბაზაძეს ბიჭვინთაში გადასაღებ მოედანზე მიაგნეს. რუსი რეჟისორი ფილმ „შავ თოლიას“ იღებდა კუბის რევოლუციაზე, 12 წლის მანანა აბაზაძე კუბელ გოგონას თამაშობდა. გამოკითხეს გვარი, სახელი, მისამართი, სურათი გადაუღეს და მაშინვე შესთავაზეს ჩვენთან წამოდი გადაღებაზეო. მანანამ „კინოზვეზდასავით“ იუარა, არა, ჯერ ეს ფილმი უნდა დავამთავროო… მაგრამ აბულაძე მანანას მშობლებს მოელაპარაკა და მანანა ბუზღუნ-ბუძღუნით წამოიყვანეს ბიჭვინთიდან… მანანა აბაზაძე დედით რუსია, 9 წლამდე რუსეთში ცხოვრობდა და ქართულიც არ იცოდა, აბულაძემ მასთან რუსულად დალაპარაკება ყველას სასტიკად აუკრძალა და 2 წელიწადში მანანა ქართულად ალაპარაკდა…

მანანა აბაზაძემ სერგო ორჯონიკიძე რომ ნახა – არ მოეწონა, როგორც თავად გაიხსენებს ძაღლი და კატასავით იყვნენ. აბულაძე კი მათ ცოლ-ქმრობისთვის ამზადებდა. სერგოს ეუბნებოდა – შენ მანანას მოიყვან ცოლად! მანანას ეუბნებოდა – ზურიკელას გაჰყვები ცოლად!

თენგიზ აბულაძე სერგოს არასოდეს ეძახდა სერგოს, მუდამ ზურიკელას ეძახდა და ტიტრებშიც ასე ჩაუწერა… იმ დროს ეს რასაც ნიშნავდა, ხვდებით ალბათ…

ზურიკელასთვის ყველაზე რთული ფილმის ბოლო სცენები იყო, სადაც ზურიკელა უკვე სტუდენტია. ამ სირთულის დაძლევაში მას თენგიზ აბულაძე დაეხმარა – ფილმს ქრონოლოგიური პრინციპით იღებდა და სერგოც ზურიკელასთან ერთად იზრდებოდა… აბულაძე „ზურიკელას“ და „მერის“ გვერდიდან არ იშორებდა და ყველას აცნობდა, ესენი ჩემი გმირები არიან, მომავალი ცოლ-ქმარი არიანო. არადა, ბავშვები არაფერს აპირებდნენ – მანანას სხვა ბიჭები მოსწონდა.

მანანა აბაზაძეს ზურიკელა მაშინღა მოეწონა როცა ეკრანზე ნახა, მაშინღა უფიქრია უი რა კარგი ბიჭიაო, ატირებულა და ჩახვევიან ერთმანეთს „ზურიკელა“ და „მერი“… და საბოლოოდ შესრულდა კიდეც აბულაძის ვერდიქტი – ისინი დაქორწინდნენ…

აბულაძე თავის ზურიკელას და მერისთვის ფილმის გადაღებას აპირებდა, როგორც თავის დროზე გადაიღო ნანი ჩიქვინიძისთვის და მიხო ბორაშვილისთვის „სხვისი შვილები“… ზურიკელას კინორეჟისორობისთვისაც ამზადებდა… მაგრამ ზურიკელამ საბოლოოდ ექიმის პროფესია აირჩია… მანანა აბაზაძე მოცეკვავე გახდა… აბულაძე თავის ნაპოვნ მსახიობებს სხვა რეჟისორებისთვის ვერ იმეტებდა და არ უშვებდა რომ სხვასთან გადაეღოთ. 4 წლის შემდეგ მანანა აბაზაძე გიორგი შენგეალაისთან წავიდა – „მაცი ხვიტიაში“ ეკა ითამაშა, რამაც ბზარი გააჩინა მათ ურთიერთობაში…

ლიკა ქავჟარაძე და სოსო ჯაჭვლიანი

ლიკა ქავჟარაძე 12 წლის იყო, საშა მაიოროვმა რომ შენიშნა ქუჩაში და კინოში გადასაღებად დაიბარა. პირველად ლიკა ქავჟარაძე მოკლემეტრაჟიან ფილმ „შადრევანში“ იხილა მაყურებელმა. შემდეგ ლანა ღოღობერიძის ფილმში „როცა აყვავდა ნუშშიც“ გაიელვა თაიგულით ხელში. 13 წლის ლიკა ლიანა ელიავამ კომედია „მშვენიერ კოსტუმში“ გადაიღო ელისოს როლში, შემდეგ მუსიკალურ ფილმში „სიყვარული ივერია და…“ – გადაიღეს, შემდეგ „ნატვრის ხეში“ გადაიღო აბულაძემ და… 16-იოდე წლის ლიკა ქავჟარაძე იქცა ხატებად – თაობების ნატვრის ქალად…

ლიკა ქავჟარაძის მარიტაზე შეყვარებულ გედიას მისი თანატოლი სოსო ჯაჭვლიანი თამაშობდა. სხვათაშორის, სოსო ჯაჭვლიანი და ლიკა ქავჟარაძე შემდეგ „კავკასიურ რომანსშიც“ გადაიღეს (ეს ფილმი „ნატვრის ხეზე“ ადრე გამოვიდა ეკრანებზე), სოსო ჯაჭვლიანის გმირი იაქც უგონოდაა შეყვარებული ლიკა ქავჟარაძის გმირზე, ერთხელ მოიტაცებს, წაართმევენ, მეორედაც მოიტაცებს, მაგრამ ხელში შეყვარებულის ნაცვლად ბებიამისი შერჩება… ჯაჭვლიანის გმირი თავის მოკვლას გადაწყვეტს, მაგრამ ისევ სატრფო იხსნის – „ბაბუშკას“ გაკოჭავს და შეყვარებულთან ერთად გაიპარება…

სოსო ჯაჭვლიანი გადასაღებ მოედანზე 15-16 წლის მოხვდა, შემდეგ თეატრალური ინსტიტიტი დაამთავრა, დღემდე 20-ზე მეტ ფილმშია გადაღებული, 21-ე საუკუნეში კინორეჟისორობასაც მოჰკიდა ხელი, ბოლოს „სვანი“ გადაიღო.

ლიკა ქავჟარაძეს კი წარმატებული კინოკარიერის მიუხედავად, არ ჩაუბარებია თეატრალურ ინსტიტუტში – ნიჭიერთა ათწლედის დასრულების შემდეგ კონსევატორია დაამთავრა. მუსიკას ასწავლიდა და თავად იყო ქალი – მუსიკა… გადაღებულია 20-ზე მეტ ფილმში.

გელა ჭიჭინაძე – სოსოსია

გელა ჭიჭინაძე გია ფერაძესთან მეგობრობდა, გიამ პიონერთა სასახლეში დრამწრეში წაიყვანა. მთავარი როლი მისცეს, მერე რეჟისორმა ანზორ ქუთათელაძემ მარჯანიშვილის თეატრში მიიწვია – „ჯარისკაცის ქვრივში“ ზურიას თამაშობდა – დოდო ჭიჭინაძის სცენური შვილი იყო წელიწადზე მეტხანს და აი, მის კარზე კინომაც დააკაკუნა.

სკოლაში ლანა ღოღობერიძის ასისტენტი მივიდა, „სოსოიას“ ეძებდა – „მე ვხედავ მზისთვის“. ასისტენტს გელაზე მიასწავლეს – არტისტობსო. 15 წლის გელა კინოსტუდიაში სინჯებზე დაიბარეს, უღეს და უღეს სინჯები, ხან რა გრიმს უკეთებდნენ, ხან რა გრიმს, ხან რას აცმევდნენ, ხან რას, ხან რის გაკეთებას ავალებდნენ, ხან რისას, ისიც გულმოდგინედ აკეთებდა – კინოში მოხვედრის დიდი სურვილით. 2 თვე არაფერი იცოდა, მერე დაურეკეს და უთხრეს დამტკიცებული ხარ როლზეო. ბრახ და გადასაღებ მოედანზე აღმოჩნდა და… და დაატყვევა ეკრანული „მამიდის“ – ლია ელიავას სილამაზემ. ფილმში მთელი ქართული კინოს ელიტა იყო დაკავებული – სესილია თაყაიშვილი, თენგიზ არჩვაძე, სპარტაკ ბაღაშვილი, იპოლიტე ხვიჩია, კაკო კვანტალიანი, ელენე ყიფშიძე, დუდუხანა წეროძე, სანდრო ჟორჟოლიანი, გოგი გეგეჭკორი…

გადასაღებ მოედანზე აღარავის არც მსახიობებს და რეჟისორს და აღარც თავად გელას აღარ ახსოვდათ რომ გელა ერქვა, ყველა სოსოიას ეძახდა.

პირველად არაყიც გადასაღებ მოედანზე „ახუხინეს“ –  თევზაობის სცენას სოხუმთან იღებდნენ, წყალი გაყინული იყო და პატარა ბიჭს სციოდა, თენგიზ არჩვაძის და „სოსოსიას რუსის“ – რუსი მსახიობ გლებ სტრიჟენოვის მოთხოვნით გელას არაყი დაალევინეს…

ხატიას როლის შემსრულებელი ლეილა ყიფიანი ჯერ კიდევ სინჯებისას გაიცნო და დანახვისთანავე შეუყვარდა, ახალციხეში გადაღებების დროს სიყვარულიც აუხსნა, ლეილამ სიტყვა ბანზე აუგდო – სიცილში „გაუტარა“… ნახევარი ფილმი ისე გადაიღეს „სოსოია“ და „ხატია“ ერთმანეთს ხმას არ სცემდნენ… მხოლოდ მოსკოვის ფესტივალზე, ფილმის პრემიერის დროს შერიგდნენ…

„სოსოიას“ მერეც იწვევდნენ ფილმებში, მაგრამ უარს ამბობდა – სოსოიად დარჩა და აღარც მსახიობობა გააგრძელა – სამხატვრო აკადემიაში არქიტექტურის ფაკულტეტი დაამთავრა. მთელი ახალგაზრდობა თბილისის ხატვას შეალია…

ღიმილის ბიჭები

კახა ქორიძე პირველად კინოში რეზო ესაძემ გადაიღო, მაგრამ ის ფილმი  („ერთხელ“), ანტიეროვნულ ნამუშევრად გამოაცხადეს და კადრიც კი არ დატოვეს მისგან. მაშინ კახა ქორიძე ათიოზე წლის ბიჭუნა იყო. მერე კი, რეზო ჩხეიძემ „ღიმილის ბიჭებში“ – თემურის როლზე…

ამ ერთი ფილმით შევიდა ის ქართულ კინოში. მიუხედავად იმისა რომ მას ხშირად იწვევდნენ კინოში… შემდეგ კინოში ორი ფილმის დამდგმელი მხატვარი იყო, კინომსახიობთა თეატრშიც მოღვაწეობდა გარკვეული პერიოდი მხატვრად…

„ჭკუისკოლოფა“ – ნუგზარ ბაგრატიონი თეატრალურ ინსტიტუტში აბარებდა რეზო ჩხეიძემ რომ როლზე აიყვანა. ეს როლი მისი ერთადერთი კინოროლი აღმოჩნდა – მიუხედავად იმისა რომ სამსახიობო ფაკულტეტი დაამთავრა. სამსახიობო ფაკულტეტის დამთავრების შემდეგ ნუგზარ ბაგრატიონმა სარეჯისოროზე განაგრძო სწავლა და თეატრის რეჟისორი გახდა.

მის ცხოვრებაში „ღიმილის ბიჭები“ გადამწყვეტი აღმოჩნდა – სწორედ მაშინ შეუყვადათ ერთმანეთი ლეილა ყიფინას და ნუგზარ ბარგატიონს… თუმცა, ნუგზარ ბაგრატიონი ჯერ კიდევ 51-ე სკოლაში სწავლობდა, იქვე მცხოვრებ ლეილა ყიფიანი რომ შეამჩნია, მერე ლეილა ყიფიანი ლანა ღოღობერიძემ „მე ვხედავ მზეში“ გადაიღო, მერე ერთ ფილმში აღმოჩნდნენ… ნუგზარ ბაგრატიონს თვალი მამამისმა პეტრე გრუზინსკიმ აუხილა – ნახე რა ლამაზი გოგოა, ყურადღებას რატომ არ აქცევო… მერეც პეტრე გრუზინსკიმ გამოიტანა ვერდიქტი – ეს გოგო ჩემი რძალი უნდა გახდეს! გახდა კიდეც – „ღიმილის ბიჭების“ გამოსვლიდან 2 წელიწადში, ლეილა ყიფიანმა და ნუგზარ ბაგრატიონმა ჯვარი დაიწერეს სვეტიცხოველში…

ბიძინა ჩხეიძე 16 წლისაც არ იყო, მამამ – რეზო ჩხეიძემ ბეთხოვენას როლზე რომ დაამტკიცა „ღიმილის ბიჭებში“… თუმცა, ბიძინა ჩხეიძის გადაღება მამის ინიციატივა არ ყოფილა – სცენარის ავტორმა სულიკო ჟღენტმა უთხრა რეზო ჩხეიძეს – ბეთხოვენა ასეთად წარმომიდგენიაო. მსახიობი მოგვიანებით იტყვის, რომ მამა ძალიან დაეხმარა როლის შექმნაში – უხსნიდა, აჩვენებდა, როგორ უნდა ებღავლა… ბიძინა ჩხეიძე კინოს მსახიობი და რეჯისორი გახდა. გადაღებულია ათზე მეტ ფილმში, გადაღებული აქვს ათი ფილმი…

გოჩა ლომია კინოში ჭიჭყინმა მოახვედრა. იდგა და კალათბურთის მოედანზე ჭიჭყინებდა როცა „ღიმილის ბიჭების“ გადამღები ჯგუფის წევრებმა შეამჩნიეს.

უკითხავთ რა უნდა გამოხვიდეო და 14 წლის ბიჭს სხარტად უპასუხნია – მე? კონტრრაზვეტკა!

გოჩა ლომიას გამოჩენამდე ბოლოკას როლისთვის თაზო თოლორაიას ამზადებდნენ. ლომია რომ გამოჩნდა, თაზო თოლორაია ლევანის როლზე დაამტკიცეს. თაზო თოლორაიას რეზო ჩხეიძე ბავშვობიდან იცნობდა და ამ ნაცნობობით მოხვდა კინოში. ფილმის გადაღება რომ დაიწყო თაზო თოლორაია მეცხრე კლასში იყო და ბოლო ორი წელი სკოლაში არც უვლია – სულ გადაღებებზე იყო… „ღიმილის ბიჭებამდე“ თაზო თოლორაია გუგული მგელაძემ „ცისკრის ზარებში“ გადაიღო, „ღიმილის ბიჭების“ გამოსვლამდე ეკრანებზე „ბზიანეთი“ გამოვიდა, სადაც თაზო თოლორაია თამაშობდა…

„ღიმილის ბიჭების“ ეკრანებზე გამოსვლიდან მალე კი ეკრანებზე გამოვიდა „სინათლე ჩვენს ფანჯრებში“. თაზო თოლორაია თეატრისა და კინოს ცნობილი მსახიობი გახდა, 20-ზე მეტ ფილმშია გადაღებული და დაღუპვამდე საყვარელ საქმეს მისდევდა… გოჩა ლომია კი რამდენიმე ფილმში კიდევ გადაიღეს, შემდეგ იურიდიული ფაკულტეტი დაამთავრა და კინოს ჩამოშორდა…

დიდი ქართველი კომიკოსები

სესილია თაყაიშვილი, იპოლიტე ხვიჩია, სანდრო ჟორჟოლიანი, კაკო კვანტალიანი, ელენე ყიფშიძე….

რეზო შატაკიშვილი

„სიცილი და ხარხარი, უდიდესი პროტესტია ქართველისა. სიცილი და ხარხარი – ეს მხოლოდ ფორმაა ქართველი ადამიანის რელიგიური ინტუიციისა“ – წერდა სანდრო ახმეტელი. ასე რომ ქართველისთვის მეტი ფასი აქვს კომედიას და მათაც ვინც ყველაზე მეტს გვაცინებდნენ, გვახარხარებდნენ სცენიდან და გვახარხარებენ დღესაც – როდესაც მათ ძველ ფილმებში ვხედავთ.

ქართველი დიდი კომიკოსები. ცხოვრებაში ნაღვლიანები, სევდიანები, ხშირად ტრაგიკულნიც – ჩვენ რომ მუდამ გვაცინებენ და გვახალისებენ…

სესილია თაყაიშვილი

სესილია თაყაიშვილს ბადალი დღემდე არ მოეპოვება კომედიური, სახასიათო როლების განსახიერებაში. ამ სიმაღლემდე არავინ ასულა.

ის იყო გარდასახვის დიდოსტატი – 26 წლისამ ითამაშა ცხოვრებისგან გაუბედურებული მოხუცი ქალი ამალია კარლოვნა ა. აფინოგენოვის “შიშში”, 29 წლისამ – შამილის მოხუცი დედა, 31 წლისამ – პარასკევა (შ. დადიანის “ნაპერწკლიდან”). 42 წლისამ ჯულიეტას მოხუცი ძიძა. არც მაშინ იყო მოხუცი ოლღა ბებია რომ ითამაშა – მხოლოდ 54 წლის იყო… ის სასწაულებს ახდენდა სცენაზე ეპიზოდებით თუ ეკრანზე თითო გაელვებით. უყურეთ მის მოხუც ბუღალტერს „ცისფერ მთებში“ და სცადეთ – არ გაგეცინოთ. მაინც გაგეცინებათ. ან მის ასინეთას უყურეთ გულგრილად. ან ოლღა ბებიას იუმორს – დედის რძესავით თბილს.

ის იყო ვირტუოზი, ვირტუოზი რომელიც აკონტროლებდა მაყურებლის სიცილს – უნდოდა თავის გმირზე თბილად, სიყვარულით გაგაცინებდა, უნდოდა – მწარედ დაგაცინინებდა. უნდოდა შეგაყვარებდა, უნდოდა – შეგაძულებდა…

მაყურებელს აცინებდა. თვითონ წუწუნი უყვარდა. წუწუნი და ტელეფონზე ჭუკჭუკი – მეტადრე კაკო კვანტალიანთან. წუწუნებდა უძილობაზე, ფხიზელ ძილზე, არადა მაშინაც არ ეღვიძებოდა როცა მის მეზობლად მართლა იწვოდა სახლი და ეზო სავსე იყო სახანძრო მანქანების კოლონით.

ცხოვრებაში განუმეორებელი იუმორის პატრონი ყოფილა. მისი საყვარელი ფრაზა იყო „ნივკოემ სლუჩი“.

შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ უკვე ხნიერი სესილია „კუპალნიკში“? აი, იპოლიტე ხვიჩიას ამის „ლაივში“ ხილვა ეწადა, იმიტომაც დასწყდა გული, როცა ბათუმში პლაჟიდან მომავალ სესილიას გადაეყარა.

„უი, სესილია გამომასწარი? შენი ნახვა მინდოდა „კუპალნიკში“ – ეტყვის იპოლიტე. სესილიაც კაი ელ მაკფერსონივით გაიხსნის ხალათს და შუა ქუჩაში „კუპალნიკში“ წარსდგება იპოლიტეს წინ…

„დიდუუუ, ყვავს დააჩხავლებს…“ – იტყვის იპოლიტე.

იპოლიტე ხვიჩია

მის ცხოვრებაში კომედია დაბადებისთანავე დაიწყო – რატომრაც მშობლებმა მითოლოგიური სახელი – იპოლიტე დაარქვეს.

იპოლიტე ხვიჩია – გლეხის ოჯახში დაბადებული სიცილის მეფე.

პარადოქსი: სიცილის მეფე ჩვილობისას ისეთი მტირალა ყოფილა, ერთხელ დედამ ზამთარში, თოვლში, გარეთ აკვნიანად გაჰქნია.

ის ატარებდა ბუნებრივ, თვითნაბად კომიზმს, დღს საკმარია თვალი მოჰკრა მას ეკრანზე და ხარხარი გიტყდება – რომც არ ჰქმნას რამე.

ვიდრე სცენაზე და ეკრანზე გამოჩნდებოდა იპოლიტე ხვიჩია შორეულ ახალგაზრდობაში ხაშურში საზკვებაში მუშაობდა ინსპექტორად. დახუჭეთ თვალი და წარმოიდგინეთ წიწკვი იპოლიტე, როგორც დღეს იტყვიან ამ პოზიციაზე და ეგეც ახალი კომედია… ან გნებავთ ხარაგაულის რაიონში აგურის ქარხნის მგეგმავ ეკონომისტად, ან პუირის მცხობლად თუ მეთულუხჩედ – სადაც კი მას უმუშავია…

ანდა სულაც ის წარმოიდგინეთ როგორ პარავს უკვე სახელგანთქმული იპოლიტე საკუთარ სიდედრს ნიფხავს სარეცხის თოკიდან. არა, ტრასვესტი უცხო იყო იპოლიტესთვის, უბრალოდ კოსტიუმს  – დიდ შავ ტრუსებს ეძებდა „ბურთი და მოედნისთვის“, ეძებდა და აივანზე, გაფენილ სარეცხში მიაგნო. მიაგნო და „ჩაააცვა“ კიდეც კუჭკუჭის. სიდედრმა ვერიჩკამ რომ ქვეყანა შეზრა, იპოლიტემ დაამშვიდა – აი ნიფხავი მსოფლიოს მეიარს, შენ ტანზე კი ვეღარავინ ნახავდაო…

სწორედ ამ ნიფხავში გამოწყობილ იპოლიტეზე იკითხა ჟან გაბენმა კანის ფესტივალზე, რატომ არ ვიცნობ ამ კაცს, ეს რა გენისოი გყოლიათო.

ეს იმ ვერიჩკას ნიფხავი ეცვა, რომლის დაკვლის, გაპუტვისა და შებრაწვის ბრძანებაც გასცა ერთ–ერთ ქეიფისას, როცა ეროსი მანგჯალაძემ ტვინი „შეუჭამა“ – ამისთვის დამპატიჟე, ამისთვის დამპატიჟეო?

პარადოქსი: კომედიის გენიოს ხვიჩიას თავი იმთავითვე ტრაგედიისთვის შობილად მიაჩნდა. 22 წლის იპოლიტეს საკუთარმა ძმამ რომ ყვარყვარეს როლი მისცა, ტუფლებიდან ისკუპა – საკუთარი ძმა მღუპავსო. „მე, ტრაგედიისთვის დაბადებული კაცი ჩემ ძმას უნდა კომედიაში გადამაგდოს, ჩემი დაღუპვა უნდა, მაგრამ ვერ მოესწრება“ – შესჩიოდა დედას და იმუქრებოდა სულ წავალო. ერთ დღეს დაგაზა და გაიქცა კიდეც სახლიდან…. ძლივს დააბრუნეს რეპეტიციებზე, აი სპექტაკლზე კი გაუტკბა, გაუტკბა და გაუტია, ისე გაუტია რომ ძმა კულისებიდან ეძახდა – ტეპს დაუწიეო, მაყურებლის ტაშით და ხარხარით გალაღებული იპოლიტე არც ტემპს უწევდა არც ლამფას, ძმა რომ მუქარაზე გადავიდა მიგჯეჯგვავო, იპოლიტემ სცენიდან მიუმღერა – არ გამოვალ და რას მიზამ? არ გამოვალ და რას მიზამ?

ცნობისათვის: იპოლიტე გვარად ყვინჩია იყო, ყ–ს ხ–თი შეცვლა და ხვიჩიად ქცევა დოდო ანთაძემ შესთავაზა, იპოლიტეც დათანხმდა – „არაფერი დაშავდება, ერთი ოხერია ორივე“…

ტრაგიკულ როლებს არც დოდო ანთაძე აძლევდა ქუთაისში, იპოლიტე კი არ ისვენებდა, ერთი ტრაგიკული როლი რა გაგიხდათ ჩემთვისო.

ახლა თქვენ წარმოიდგინეთ, რა იქნებოდა რომ ვთქვათ ოიდიპოსის ან ჰამლეტის როლი მიეცათ იპოლიტესთვის. დაძაბეთ ფანტაზია და იხარხარეთ იპოლიტესეულ ყოფნა–არყოფნაზე…

ყოფნით რუსთაველის თეატრში სულ 5 წელი იყო, მაგრამ სცენაზე თამადობა მაინც მოასწრო. საგენგებოდ მისთვის დადგმულ „ქუტათურებში“ ქიფის ათწუთიანი სეცან ერთხელ ნახევარ საათზე მეტხანს გაჭიმულა – ოფიციანტის როლის შემსრულებელს სცენაზე კახეთიდან ჩამოტანილი ნამდვილი ღვინო შეუტანია. იპოლიტეს ისე გაუტკბა თამადობა, ჯემალ ღაღანიძეს რომ უთქვამს დავამთავროთო, გადარეულა, ხომ არ გაგიჟდი, ქეიფს ახლა ვიწყებო. ღაღანიძე გადააყენა და სვა და სვა. აღეგრძელა ყველა მეფე, მაყურებელი – თქვენს მოსვლას და ჩვენს დახვედრას გაუმარჯოსო, არც გარეთ უბილეთოდ დარჩენილები დავიწყნია – იმათი ხსოვნისაც იყოსო. სიდედრსაც ახსენებდა, ვერიჩკას გაუმარჯოსო. ღაღანიძემ როცა ჰკითხა, ვერიჩკა ვინააო, აბა ახლა ვისას ვართო? ვერიჩკასთან გუშინ ვიყავით, ახლა სცენაზე ვართ, მოვრჩეთ, მოვრჩეთო. იპოლიტეს უყვირია, რა უნდა დავამთავროო, წამომხტარა, პირში დანა ჩაუდია და აცეკვებულა…

ცხოვრებაში უყვარდა „შტუკების“  კეთება – აივანზე ხელში აყვანილი ჩვილით გავიდა, ა–ა–ა, ა–ა–ა…. მერე „მობეზრდა“ და მეოთხე სართულიდან დაბლა იმ მუშებს ესროლა, მისი კორპუსის წინ რომ მშენებლობაზე მუშაობდნენ. თავზარდაცემულ მშენებლები „ბავშვს“ ეცნენ – „ბავშვი“ ახტუნავდა – იპოლიტემ მუშებს ხუთლიტრიანი, ღვინით სავსე ტიკი გადაუგდო…

მუშა რომ კარგად ეთამაშა ერთ–ერთ ფილმში, ელმავალმშენებელ ქარხანაში დაიწყო სიარული, სადაც ერთი მუშა მეტისმეტად დაუმეგობრდა, ისე რომ ყოველდღე დაეწვეოდა ხოლმე სუფრაზე. გაღზიანებულმა იპოლიტემ ცოლს კვერცხი მოახარშვინა და წაიღო, თან ერთი უმი კვერცხი გააყოლა. უმი მუშას მისცა, მოხარშული თვითონ იაღო და იტკიცა შუბლში. მუშამ იპოლიტეს მიბაძა და გოგლიმოგლი სახეზე…

პანაშვიდებზე და დაკრძალვებზეც სიცილით ეგებებოდნენ და ამიტომ იყო სიკვდილის წინ რომ იხვეწებოდა, წინ სურათს ნუ გაიტანთ, ამ ერთხელ მაინც გამაცილეთ ცრემლითო…

სანდრო ჟორჟოლიანი

ასევე ყველგან ხარხარით ხვდებოდნენ სანდრო ჟორჟოლიანის გამოჩენას – ეკრანზე, სცენაზე, პანაშვოდებზე და დაკრძალვებზეც კი…

გახსოვთ როგორ კლავს სანდრო ჟორჟოლიანის არისტო გოჭს „დაკარგულ სამოთხეში“? ან როგორ ყვირის ჟორჟოლიანის ჩაძინებული „მესემიჩკე“ შეღვიძებისას – „სემიჩკაააააააააა“…. ან მანანას ბაბუა „მეცადინეობისას“ ? ორივე თვალით ბრუციანი უნდა იყო, მის ილიკო ბრუციანზე რომ არ იხარხარო…

პარადოქსი # 1: მისი ყოველი გაელვება სასაცილო იყო, თავად კი ზედმეტად სევდიანი, ფიქრიანი, სერიოზული ყოფილა. ლამის იუმორის გრძნობაც არ ჰქონია, როცა ანეგდოტებს ყვებოდნენ ან ხუმრობდნენ, ძალიან სერიოზულად მჯდარა და უკვირდა რაზე იცინოდნენ, გულუბრყვილოდ კითხულობდა – რა არის აქ სასაცილოო?

მას მუდამ კომიკურ, სახასიათო როლებს აძლევდნენ, არადა,თვითონ გული სწყდებოდა სხვა ჟანრში მუშაობის საშუალება რომ არ ეძლეოდა. ვახტანგ ტაბლიაშვილისთვის უთქვამს კიდეც ნაღვლიანად, ტყუილად ფიქრობ, რომ მე მხოლოდ სასაცილო როლების თამაში შემიძლიაო…

პარადოქსი # 2: სიცილის დიდოსტატი მუდამ სხვების ხუმრობის მსხვერპლი იყო.

იცოდნენ რომ ლამაზი ქალები უყვარდა, განსაკუთრებით ახალგაზრდა ქალები… და ოინიც უყვეს – გასტროლებზე იყვნენ და ჟორა შავგულიძეს გაუგია, რომ ჟორჟოლიანი კვლავინდებირად მოხიბლულა მორიგი ახალგაზრდა ქალის მშვენებით, გაუგია ისიც რომ იმ ქალს მოსვენებას არ აძლევდა სანდრო, შემხვდი–შემხვდიო… შავგულიძე დატრიალებულა, უნახავს ის ქალი, დაურიგებია, უთხარი ძალიან მორცხვი ვარ და სადმე ბნელ ადგილას შევხვდეთო. ქალი სავგულიძეს დასთანხმებია, იმ ქალს კიდე ჟორჟოლიანი და მისულა კიდეც იმ ბნელ ადგილას. ყველაფერ კარგად ყოფილა მანამ, სანამ ჟორჟოლიანმა არ აღმოჩინა რომ მასთან პაემანზე ის ქალი კი არა, ქალურად ჩაცმული ჟორა შავგულიძე იყო…

ოინებს არც ისე აკლებდნენ, ერთხელ მისთვის, გასტროლებისას, პაპანაქება აგვისტოში, ლოგინის ქვეშ ანთებული ლამპა შეუდგამთ… ჟორჟოლიანს მთელი ღამე სცხელოდა, ბორგავდა, ბორგავდა….

სხვა გასტროლისას, ჩაუცვამს კოსტიუმი, ფეხი ტუფლებში ჩაუდგამს, შეუკრავს თასმები და წამოდგა, მაგრამ ვერ წამოდგა, ვერ გაინძრა – ვიღაცამ თურმე იატაკზე დაულურსმა ფეხსაცმელები…

კაკო კვანტალიანი

ის მსუყე ფეფებით, „მაზოკებით“ , გასაოცარი სიმსუბუქით ხატავდა გმირებს და ათბობდა იუმორით.

გახსოვთ როგორ ახტება გუბეს „უდიპლომო სასიძოში“?  ან რა ემართება ხატი რომ თვალს ჩაუკრავს?

კვანტალიანი პარტიაში არ შედიოდა – არ ვარ ბატონო პარტიის ღირსიო. უპარტიობის გამო ლენინის როლი დაუკარგავს. კიდევ კარგი, თორემ წარმოიდგინეთ რა ხარხარი ატყდებოდა მისეულ ლენინზე და სად უკრავდნენ თავს კვანტალიანს…. ერთხელ ხომ ძლივს გადაურჩა ასეთ სკანდალს, როცა მჟავანაძესთან „ჩაუშვეს“. პოლიკარპე კაკაბაძის „ცხოვრების ჯარაში“ შენ გთამაშობს, დაგცინისო…

არ უყვარდა პარტია, მაგრამ ხშირად აკითხავდა პარტიულ ბოსებს, ხან ვის ბინის ტაობაზე და ხან ვისაზე. როცა სხვა საკითხზე მიდიოდა, მდივნებს აფრთხილებდა, უთხარით ამჯერად ბინა არ მინდა, სხვა საკითხზე მოვედიო.

შარში გაეხვა თათარი ბაჯის ბიჭი, იმ ბაჯის ბიჭი, რომელსაც კვანტალიანთან მაწონი დაჰქონდა. ჩხუბში მოჰყვა, იმ ჩხუბში კაცი დაჭრეს, ყველამ თავს უშველა და მარტო ის ბიჭი დაიჭირეს. კვანტალიანმა რა ქნა? დასახმარებლად შეწყალების კომისიის თავჯდომარეს გრიგოლ აბაშიძეს, 6 თვის მანძილე ყოველ დილით, 7 საათზე ურეკავდა და ახსენებდა, ბოლოს უკვე მარტო იმ ბიჭის სახელს ეუბნებოდა – „აგაჯანა“ და უკიდებდა ყურმილს, იქამდე ურეკა სანამ ის ბიჭი არ გამოაშვებინა.

უყვარდა დახმარება, მაგრამ არ უყვარდა „მაღარიჩები“ – ვინმე რიჟინაშვილს თბილისში ჩაწერაში დახმარებია, იმას კიდე დიდი ფერადი ტელევიზორი მიუტანია ძღვნად, კვანტალიანს კი ამ ძღვენიანად კიბეებზე დაუგორებია…

მას უბრალოდ უყვარდა როცა ვინმეს ეხმარებოდა – შინაურს თუ გარეულს. როცა კითხავდნენ ამას და ამას იცნობო? პასუხობდა, მე არ ვიცნობ, ის ხომ მიცნობსო და მისდევდა.

უყვარდა კიტრი და მწვანილი, ყიდულობდა ბლომად და ახრამუნებდა. გაუბაზრეს – კვანტალიანი ძილშიც კიტრს ჭამსო.

კვანტალიანს სმაც უყვარდა, ქეიფიც და „შტუკების“ მოწყობაც. კვანტალიანს და ჰყავდა, რომელიც ძალიან ჰგავდა. ერთ–ერთ პურმარილის დროს, კვანტალიანს ვასო გოძიაშვილისთვის მოუბოდიშია – ცოტა ხანს დაგტოვებთო. გასულა. თავის დისთვის კაცურად ჩაუცავმს, დაუხურავს, ცილინდრიც დაუხურებია. კაკოს და შესულა და ვასოს მისჯდომია გვერდში. ვასო გოძიაშვილი კაი ერთი საათი ეჭუკჭუკებოდა მას როგორც კაკო კვანტალიანს, ალბათ მერეც გააგრძელებდა ჭუკჭუკს, თვითონ  კაკო კვანატლიანი რომ არ შესულიყო და ხარხარი არ აეტეხა…

ლხინი, ქორწილი, თამადობა ისე უყვარდა, მძინარე სიხარულით ხტებოდა და გარბოდა… უყვარდა თამადობა და არ უყვარდა როცა არ უსმენდნენ, ერთხელ ვიღაც აღმნასკომის თავჯდომარეს ნამეტანი უცელქია სუფრაზე – აუ უსმენდა თამადას, იქამდე სანამ კვანტალიანს არ შეუძახია – მოდი გავცვალოთ ადგილები, შენ აქ იყავი თავჯდომარე, მე იქ ვიქნები…

ელენე ყიფშიძე

ის არ გააკარეს კინოს, მაგარამ ერთი ეპიზოდითაც, ერთი ფრაზითაც კი დაამახსოვრა თავი მთელ ქვეყანას – „მოხვალ სახლში ამხანაგო ჭიპილია!“

მან საქვეყნო აღიარება სცენიდან მოიპოვა. ის იყო თეატრის ნამდვილი ვარსკვლავი.

ის იყო არტისტი, რომლის გულისთვისაც ხალხი თეატრს აწყდებოდა. აწყდებოდა ხალხი თეატრს და წყდებოდნენ სიცილით ლენას სცენაზე გამოჩენისას.

დღესაც, როდესაც უყურებ „ეზოში ავი ძაღლიას“ ჩანაწერს, არ შეიძლება არ ახარხარდე როცა ის კიბეზე ადის.

მას ჰქონდა ხასხასა, ფოიერვერკული იუმორი სცენაზე. და არც ცხოვრებაში აკლდა.

ზურა ყიფშიძის მამას – ავთო ვერულეიშვილს ხშირად ავიწყდებოდა ტექსტი.

ელენე ყიფშიძე თამაშობდა კინოტოს, ერთ–ერთ სცენაში, როცა ლენა ცეკვავდა, ავთო ვერულეიშვილი უნდა შესულიყო და ეკითხა – „საით მიდიხარ“? ლენას მთელი მონოლოგით უნდა ეპასუხა. შევიდა ვერულეიშვილი, დააპირა კითხვა და… დაავიწყდა ტექსტი…ლენა ცეკვავდა და თან ჩუმად ეძახდა – „თქვი ბიჭო“. ვერულეიშვილი ვერ იხსენებდა რა უნდა ეკითხა, ლენა ცეკვავდა და ცეკვავდა… ბოლოს უკითხავს „სად მუშაობ“…. სად უნდა მუშაობდეს კინტო? ჰოდა ლენასაც უპასუხია – „ლიხაჩოვის ქარხანაში, შენი დედა ვატირე“…

ლენა ყიფშიძეს ძმა პოლიტიკურზე დაუჭირეს და გაუციმბირეს – ხრუშოვის სურათის დახევის გამო… ლენამ ძმას ციმბირში ჩააკითხა. არ იცით როგორ? მოსვოკვში ქართული დეკადის დროს, ლენა ხრუშოვის ბანკეტზე დაპატიჟეს. ლენამ ის მოსწავევი ჯიბეში ჩაიდო და ციმბირში ჩავიდა ძმის სანახავდ. კოლონიის უფროსი კინაღამ საგიჟეთში გადასაყვანი გახდა – ძმა ხრუშოვის სურათის დახევაზე ზის და ხრუშვო მის დას საქეიფოდ პატიჟებსო.

წარმოიდგინეთ სცენა – ლენა ყიფშიძე შედის შევარდნაძესთან და სთხოვს – ჩემი ბინა დამიხურდავეთ. ლენამ მარტოობის ფორმულას მიაგნო – მოიწადინა დიდი ბინა დაეშალა და ერთ სადარბაზოში ორ ოთახიანში ეცხოვრა ზურას თავის ცოლ–შვილთან, ლენას – თავისთვის ერთოთახიანში და თავის დებს – ცალკე ერთოთახიანში, ჰოდა ადგა და შევარდნაძეს მიადგა – ბინა დამიხურდავეო.

შევარდნაძე თურმე სამ ბინას სთავაზობდა, ლენა ჯიუტობდა – არა, ჩემი დამიხურდავეთო. შევარდნაძე გააგიჟა, „შევის“ თავი მაკლიარი ეგონა. მაინც დაახურავებინა. ლენა იყო ქალი, რომელმაც შევარდნაძისგან წყალობა კი არ მიიღო, გაიმაკლაიარა… ბინა დაშალა, თავიდან მართლაც ერთად იყვნენ ერთ სართულზე – სხვადასხვა ბინებში, მაგრამ მერე ზურამ გაყიდა ის ბინა, მერე დები გადავიდნენ სხვაგან და დარჩა ლენა მარტო. სწორედ ამ დროს ხდება ფოიერვერკული ამბავი.

გოგი თოდაძემ „ისევ ვოდევილებში“ ლენა ყიფშიძეს კაცის როლი მისცა – კარაპეტა დამბაღოვი „ძუნწში“. ლენამ გრიმით ცხვირი დაიგრძელა, ხმა დაიბოხა და სომეხ ვაჭრად გარდაისახა, სცენაზე იყო ფურორი. ამ ფურორამდე შოკი – სამეზობლოში.

ლენა სახლში კარაპეტას ბოხი ხმით, სომხური აქცენტით ლაპარაკობდა ხმამაღლა – რეპეტიციებს გადიოდა. მეზობლის ქალი კი ჩასაფრებულა, თურმე სული სძვრებოდა გაეგო ვინ იყო ის სომეხი კაცი, ლენასთან რომ დაიარებოდა. მისი საყვარელი ეგონა. ელოდა როდის გავიდოდა ის კაცი, მაგრამ ის კაცი არ გადიოდა, გადიოდა მარტო ლენა. საქმე იქამდე მივიდა რომ ერთ–ერთი ასეთი რეპეტიიცს დროს, ლენამ კარის ხმა რომ გაიგო, მეზობლის აივნიდან – გასაძახა – „არ გადმოვარდეთ ქალბატონო, ესეც მე ვარ, ისიც მე ვარ…“

ის იყო ლენა. განუმეორებელი, კომიკური და შთამბეჭდავი…

 

სკანდალური არტისტები

რეზო შატაკიშვილი

სკანდალი თეატრის თანამდევია, მეტიც თეატრი არც არსებობს სკანდალების გარეშე. თეატრში უსკანდალოდ ვერც ძლებენ.

ჯერ კიდევ ტოვსტონოგოვი ამბობდა, სკანდალი სკანდალის შემდეგ და სკანდალი სკანდალამდე… ეს სცენაზე.

სკნადალებია სცენის მიღმაც. თეატრსა თუ თეატრს გარეთ – სადაც კი არტისტები არიან. „რა არის სულ კონფლიქტებში ხართ, არ მოგბეზრდათ“? – უკითხავს ვერიკო ანჯაფარიძისთვის ვასილ კიკნაძეს.

„მსახიობს თეატრი მობერზრდება? თეატრი კონფლიქტია, სადაც კონფლიქტი არ არის, იქ არც თეატრია“ – იყო ვერიკოს პასუხი.

ვერიკო ანჯაფარიძე

ვერიკო ანჯაფარიძე – მუდამ სკანდალური, მუდამ სკანდალებში…

ვერიკო ანჯაფარიძის ხელმოწერა ამშვენებს „დურუჯის“ სკანდალურ მანიფესტს. თუმცა შემდეგ სწორედ მისგან დაიწყო „დურუჯის“ დაშლა…

სკანდალით დაიწყო ვერიკო ანჯაფარიძისა და კოტე მარჯანიშვილის ურთიერთობა. საქართველოში დაბრუნებული ვერიკო ანჯაფარიძე მარჯანიშვილთან მიდის და სვამს კითხვას: „მიმიღებთ უკან?“

მარჯანიშვილი ეტყვის რომ მასზე ზღაპრებს ჰყვებიან, რომ ვალდებულია დააბრუნოს. ვერიკო იგრძნობს რა ირონიას მიახლის პირში: „თქვენს შესახებაც ჰყვებიან“! მარჯანიშვილი დაინტრიგდება – „რას ჰყვებიან?“

ვერიკო მიახლის – რომ თქვენ დიდქტატორი ხართ, თრგუნავთ მსახიობს!

მარჯანიშვილი განრისხდება – „გაეთრიეთ აქედან“!

სკანდალით დასრულდება ვერიკო ანჯაფარიძისა და სანდრო ახმეტელის ურთიერთობაც. ახმეტელი „ლატავრას“ დგამს. გაივლიან „ლატავრას“ მეორე აქტს. ვერიკო კორიდორში გავა. ახმეტელი მესამე აქტს იწყებს, ვერიკო არ ჩანს. ეძებენ, ელიან. როგორც იქნა გამოჩნდება, ახმეტელი იყვირებს – „ჩქარა, ჩქარა!“ ვერიკო მიუტრიალდება – რა გაყვირებს? შეჰყვებიან, არც ერთი არ თმობს, ახმეტელი დაატოვებინებს რეპეტიციას. მერე მათ „შეარიგებენ“, ვერიკო ითამაშებს კიდეც ლატავრას, მაგრამ მას ვეღარავინ იხილავს ახმეტელის შემდეგ დადგემბში. ვერიკო მარჯანიშვილის რუსთაველის თეატრიდან წასვლამდე დასტოვებს რუსთაველის თეატრს. ვერიკო ახმეტელის სიკვდილის შემდეგაც გააგრძელებს ახმეტელის წინააღდეგ ბრძოლას…

ლეილა აბაშიძე

ლეილა აბაშიძე სკანდალურად პოპულარული იყო, მის ფოტოებს ნახავდით ყველგან – „ცეკაშიც“ და „საპოჟნიკებთანაც“. ამ პოპულარობას მის წარმატებულ როლებთან და ნიჭთან ერთად, ხელს უწყობდა მისი ბობოქარი და სკანდალური პირადი ცხოვრებაც. მუდამ მამაკაცთან ყურადღების ცენტრში იყო, ვიღა არ სთხოვდა ცოლობას ჩვენებული რეზო ჩხეიძე თუ ეგვიპტელი და მექსიკელი მულტიმილიონერები… მოსკოვის მეცხრე საერთაშორისო კინოფესტივალზე ლეილა აბაშიძე ჩალმამოხვეული გამოცხადდა, მისით ისე მოიხიბლულა ეგვიპტელი მულტიმილიონერი რომ კინოსტუდიის გახსნა შესთავაზა, სანაცვლოდ ლეილას მისი სარეცელი უნდა გაეზიარებინა იმ ეგვიპტელის ორ ცოლთან ერთად. თავის მილიონებს ლეილას მექსიკელი  მსახიობი და რეჟისორი, სიმპატიური (თუმც კი 70-ს მიტანებული) ემილიო ფერნანდესიც სთავაზობდა… თბილისში დღემდე ახსოვთ მისი სკანდალური რომანი მსახიობ გოჩა აბაშიძესთან. გოჩა აბაშიძესთან, რომელმაც ტრაგიკულად – თვითმკვლელობით დაასრულა სიცოცხლე. ბევრი, მის თვითმკვლელობაში ლეილა აბაშიძესაც ადანაშაულებს.

გოჩა აბაშიძე

ალბათ ყველაზე სკანდალურ არტისტად მაინც გოჩა აბაშიძე უნდა ჩაითვალოს.

სწორედ მან დაასრულა სიცოცხლე ყველაზე სკანდალურად – თავი მოიკლა.

როგორც უკვე ვთვქით, მაშინ მის სიკვდილში ლეილა აბაშიძეს ადანაშაულებდნენ. მაგრამ ამ ბურუსით მოცულ ისტორიას ფარდა წლების შემდეგ გოჩა აბაშიძის მეუღლემ – კოპოზიტორმა ნუნუ გაბუნიამ ახადა. ნუნუ გაბუნია არ უარყოფს რომ იმ პერიოდისთვის გაცილებული იყო გოჩა აბაშიძესთან სწორედ ამ გახმაურებული რომანის გამო, მაგრამ ნუნუ გაბუნია გოჩა აბაშიძის სიკვდილში არ ადანაშაულებს ლეილა აბაშიძეს.

ნუნუ გაბუნიას თქმით, არსებობდა მრავალი მიზეზი, რომელიც მის ცხოვრებას ამუქებდა და ეს ნაბიჯი გადაადგმევინა.

„გოჩას მამა გარდაეცვალა, დედამისს სხვა ოჯახი ჰქონდა. გოჩამ თავისი „პობედა“ გაყიდა, ვინც იყიდა, ფული გადაუხადა, მაგრამ ვერ გადაიფორმა და უკან დაუბრუნა და ფული მოსთხიოვა. ფული ოჯახს უკვე დახარჯული ჰქონდა, მოვალე ყოველდღე აწუხებდა, დილიდან ურეკავდა, უკაკუნებდა, სადარბაზოსთან ელოდებოდა, სახლში ვერ შედიოდა და აივნიდან გადადიოდა. „თეთრ ქარავანში“ მთავარი როლი უნდა ეთამაშა, კინოსტუდიაში ავანსის ასაღებად მივიდა, სთხოვა ელდარ შენგელაიას ავანსი, მან უთხრა რომ მოხსნილი იყო როლიდან… გაცეცხლებული შევიდა დირექტორთან, კობახიძესთან, მდივანმა გაიგონა კობახიძის სიტყვები – შავგულიძე მოკვდა, თან არავინ გადაყოლია, შენ ვინ გადაგყვებაო. გამოვარდა გარეთ, ამ დროს მისაღებში ისხდნენ ლეილა აბაშიძე და დევი აბაშიძე, დევიმ ლეილას სთხოვა, გაჰყევი ამ ბიჭს თავს არაფერი აუტეხოსო. ლეილა აედევნა გოჩას. გოჩა ჩაჯდა მანქანაში და გავრდა, დალია საწამლავი და მიაკითხა ლეილამაც… გოჩა ხელებში ჩააკვდა და ეს რომ დაინახეს ყველაფერი ლეილას დააბრალეს..“ (ნუნუ გაბუნია).

ოთარ მეღვინეთუხუცესი

ის ხან მშვიდია და ხანაც მძვინვარე, შეუძლია დედა აგინოს თეატრის დირექტორ-განმკარგულებელს, როგორც ეს რუსთავში მოხდა, „ჰამლეტის“ დადგმისას, შეუძლია ტრიბუნიდან ლანძღვის ნიაღვარი მიუშვას კრიტიკოსზე, როგიორც ეს მოხდა დათო ბუხრიკიძის შემთხვევაში როცა მან მეფე ლირი– მეღვინეთხუცესი გააკრიტიკა. შეუძლია ზღვაში ჩასახრჩობად გაიმეტოს რუსი, როგორც ეს მოხდა ბიჭვინათაში, აფხაზეთის დაკარგვამდე, როცა ერთ რუს დამსვენებელს ცესფერთვალება მეღვინეთხუცესი რუსი ეგონა და „ძმაკაცურად“ გაუმხილა, რა კარგი იქნებოდა აქურობა, ეს ქართველები რომ მოისპობოდნენ აქედანო. მეღვინეთუხუცესმა იმ რუსს ზღვაში უკრა თავი, ძლივს გამოგლიჯეს ხელიდან… მისი სკანდალების აქტივში იტალიური სკანდალიცაა. მარჯანიშვილის თეატრი პირველად გავიდა საგასტროლოდ, წავიდა იტალიაში, მაგრამ გასტროლი მიზეზთა გამო წარუმატებელი იყო. მილანში, გამომგზავრების წინ, სასტუმროს წინ ჩასხდომამდე, გიგა ლორთქიფანიძე და ოთარ მეღვინეთუხუცესი წყნარად, ინტელიგენტურად არკვევდნენ მარცხის მიზეზებს, მაგრამ უცებ იფეთქა ვულკანმა… „გავარვარებული ლავასავით წამოვიდა ურთიერთბრალდებების, საყვედურების, დაყვედრების, ლანძღვის ნიაღვარი… თავზარი დამცა ამ ჩხუბმა და ლამის ერთმანეთზე გაწევგამოწევამ“ – გაიხსენებს ნოდარ გურაბანიძე…

ელენე ყიფშიძე

ელენე ყიფშიძიე თავის სკანდალებით, ბოჰემური ცხოვრებით და რაღა თქმა უნდა ელვარე ნიჭის წყალობით, მუდამ ყურადღების ცენტრში იყო.

მან გადადგა თამამი ნაბიჭი – უმამოდ გააჩინა შვილი. მის გზიდან ჩამოშორებას და თეატრიდან გაძევებასაც ლამობდნენ, ისევდ და ისევ ბოჰემური ცხოვრების გამო, ვითომცდა „საბჭოთა მოქალაქისთვის შეუფერებელი საქციელების“ გამო…

ის იყო ფეთქებადი სცენაზეც და ცხოვრებაშიც. მას შემდეგ რაც ელენე ყიფშიძემ წარმატებით ითამაშა მაია წყნეთელი თეატრში და ფილმის გადაღებაც დაიწყეს, რეზო ჩხეიძე მას პირდებოდა მაია წყნეთელის როლში გადაღებას. არადა, სხვა ხმები დადიოდა… ელენე ყიფშიძე სთხოვდა ჩხეიძეს, ნუ დამიმალავ თუ მე არ გადამიღებო. რეჟისორი ეუბნებოდა შენ გიღებო. ლენას კი უთხრეს რომ მაია წყნეთელის როლზე უკვე ლეილა აბაშიძე იყო დამტკიცებული, ყიფშიძე ისევ მივიდა რეზო ჩხეიძესთან, ისევ ჰკითხა, ისევ პასუხი – შენ გიღებ. ელენე ყიფშიძემ შვილი დააფიცა. რეჟისორმა დაიფიცა. ელენემ აიღო და წყვიტა სახეში…

ზურაბ ყიფშიძე

ზურა ყიფშიძე დაბადებიდან სკანდალური იყო. დაბადებისთანავე დაიბადა მითი რომ ეროსის ბიჭი იყო. ბავშვობაც იმდენად ჰქონდა სკანდალებით და აყალმაყალით გაჯერებული, რომ დეიდებმა ავლიპ ზურაბაშვილთანაც წაიყვანეს – გიჟიაო. რომ წამოიზარდა მერეც საკმაოდ სკანდალური იყო. იმდენად რომ ელენე ყიფშიძესაც აბნევდა თავისი ექსტრავაგანტულობით. იყო ქუჩის ბიჭი და უცებ გახდა ჰიპი – მოშვებული თმა, ჯინჯილები, ბეჭდები, გაქუცული ჟინსები, შეშინებულმა ლენა ყიფშიძემ მილიცია დააყენა თავზე, ჩემი შვილი სექტანტი გახდაო. მერე ზურა უცებ ელეგანტურ მანეკენეად მოევლინა თბილისს. მთელ საბჭოეთში თუ არა, საქართველოში იგი ნამდვილად პირველი მოდელი მამაკაცი იყო. მერე ჩხუბში მოჰყვა, უფრო სწორად მისი ფეხი მოჰყვა ფანჯარაში – აქილევსის მყესი გადაეჭრა და წელიწადნახევარი სახლში იწვა…

თეატრალური ინსტიტუტიდან ორჯერ გააგდეს ბობოქარი ცხოვრების გამო. რექტორმა თავაძემ ელენე ყიფშიძეს შეურაცხყოფა მიაყენა, აქ რა უნდა, წაგიყვანოს სოფელში და თოხი გარაკუნებინოსო. 17 წლის ზურას ცრემლები წასკდა, დაავლო ხელი სამელნეს და შიგ თავში სთხლიშა რექტორს. გააგდეს. ისევ ჩააბარა. ისევ გააგდეს – გაცდენების გამო – უკვე „როცა აყვავდა ნუშში“ იღებდნენ. მერე მოსკოვში რომ წავიდა და „გიკში“ ჩაირიცხა, იქაც არ ასვენებდნენ საქართველოდან – მანდ რა უნდა, ჯარში უნდა იყოსო. დეიდები დატრიალდნენ, ის გაყვითლებული ცნობა ააფრიალეს, ბალღობაში ავლიპ ზურაბიშვილთან რომ ჰყავდათ და ზურა ჯარს გადარჩა, მაგრამ საგიჟეთში გამოკვლევებზე დააწვინეს…

ზურა ყიფშიძეს სკანდალები არც შემდეგ აკლდა და არც თავად ერიდება რაიმე სკანდალურის თქმას, როდესაც საამისო განწყობა აქვს. მას შეუძლია თამამად და სკნადალურად მიახალოს ყველას სათქმელი.

ვასო გოძიაშვილი

ვასო გოძიაშვილი მუდამ სკანდალებში იყო გახვეული. სკანდალის აპოთეოზი იყო მაშინ როცა იგი მარჯანიშვილის თეატრში დაუპირისპირდა გიგა ლორთქიფიანიძეს და საერთოდ ახალგაზრდებს. „თქვენ გენიალური მსახიობი ხართ, ხვალ რომ პიესა დავდგა, მაინც თქვენ დაგაკავებთ, მაგრამ თქვენი ჭკუით ჩემმა მტერმა იარა, თქვენ ისეთი მსახიობი ხართ, მედეა ჯაფარიძე რომ ჭრიჭინას თამაშობს, ისიც თქვენ გინდათ ითამაშოთ“ – მიახალა გიგა ლორთქიფანიძემ. ვასო გოძიაშვილს იმჟამად როლი კი არა თეატრის დირექტორობა უნდოდა. იმ სხდომაზე კი ერთმანეთს სკანდალურად დაუპირისპირდნენ ყოფილი ცოლ-ქმარი – ვასო გოძიაშვილი და სესილია თაყაიშვილი. სესილია თაყაიშვილი მხარს ახალგაზრდებს უჭერდა. საქმე იქამდე მივიდა რომ სესილიამ და ვასომ თავიანთი ოჯახური ამბების წაძახება დაიწყეს სხდომაზე…

იზა გიგოშვილი

ქართული თეატრის მარადიული გრუშე – იზა გიგოშვილი მუდამ სკანდალური პერსონა იყო, თავისი არტისტული გაქანებითაც, არაორდინალური ქმედებებითაც, პირადი ცხოვრებითაც. მასზე ლაპარაკი უყვარდათ სკანდალის მოყვარულებსაც და არც თავად სძულდა სკანდალები. როდესაც თეატრის ერთ-ერთმა მსახიობმა ქალმა კრებაზე კენჭი იზას პირადში სტყორცნა და უთხრა, რა, არის სულ შენზე უნდა ლაპარაკობდნენო? იზა ლაღად გაეპასუხა – აბა შენზე ვინ ილაპარაკებსო… სკანდალები ახლდა მის პირად ცხოვრებას, სკანდალები ახლდა მის პოლიტიკურ პოზიციას – როდესაც ის მხარს ზვიად გამსახურდიას უჭერდა. სკანდალების რეჟიმში აარსებდა იგი სამეფო უბნის თეატრს…

დოდო აბაშიძე

 

დოდო აბაშიძე ჯერ კიდევ ბავშვი იყო, საკნადალი რომ მოაწყო თეატრში –  ახმეტელის „ლამარას“ თამაშობდნენ, ხევსურებმა ხმლები იშიშვლეს და პატარა დოდო წამოხტა და წკრიალა ხმით ისე ისროლა რეპლიკა, რომ მსახიობებმა ხმლები დაუშვეს… სკანდალები არც ქუჩაში აკლდა, „მაგარი ბიჭი“ იყო და გაუთავებლად ჩხუბობდა. არაერთხელ დაიხსნა ხორავამ მილიციის კლანჭებისგან.

დოდო აბაშიძემ რუსთაველის თეატრში მხოლოდ 7 წელი გასძლო და სკანდალურად და ერთობ უჩვეულოდ დასტოვა. დოდო ალექსიძეს მეოთხე ოიდიპოსად უნდოდა ხორავას, ვასაძის და ეროსი მანჯგალაძის შემდეგ, დოდოს არ ეპიტნავა: „რად მინდა მე ოიდიპოსი?“, თან რომ ნახა რომ უზარმაზარი ტექსტი ჰქონდა სასწავლი, დაჰკრა ფეხი და გაიქცა თეატრიდან…

დოდო აბაშიძეს არც პირად ცხოვრებაში აკლდა სკანდალები და სკანდალური რომანები. „დიდი მწვანე ველის“ გადაღებისას მძნივარე რომანი ჰქონდა ლია კაპანაძესთან – თავისი კონფლიქტებით, ბობოქარი წიაღსვლებით…

სანდრო ჟორჟოლიანი

 

სანდრო ჟორჟოლიანი რომ სკანდალური არტისტი იყო, ამაზე თუნდაც ის მეტყველებს რომ მან პირადად მისწერა წერილი პროლეტარიატის ბელადს – ლენინს. ჟორჟოლიანი აქტიუარდ იყო ჩაბმული ახმეტელის წინააღდეგ ბრძოლაში, მხარს მარჯანიშვილს უჭერდა….

პირადი ცხოვრებაც არანაკლებ სკანდალური ჰოქნდა, უყვარდა ახალგაზრდა ქალები, იმდენად რომ ცოლიც კი 23 წლით უმცროსი შეირთო 42 წლის ასაკში…

კოტე მახარაძე

ქართველ მსახიობთა შორის მას ალბათ ვერავინ შეეცილება რომანების რიცხვით. არც ამ რომანების „ხარისხი“ იყო ურიგო, თუ თვალს გადავავლებთ იმ ქალბატონების ვრცელ ჩამონათვალს, ვისთანაც მას მგზნებარე რომანები ჰქონდა. ბევრი მათგან საზოგადოებისთვის ცნობილია, ბევრი მხოლოდ ვიწრო წრისთვის… ის ხშირად აგვაინებდა რეპეტიციაზე, ან ქრებოდა რეპეტიციიდან და მერეღა აღმოაჩენდნენ რომ მასთან ერთად ქრებოდა კიდევ ერთი, რომელიმე არტისტი ქალი… მის პირად ცხოვრებას არც გატაცებები აკლდა და არც სერიოზული გრძნობები – მედეა ჩახავასთან, სოფიკო ჭიაურელთან…

სიცოცხლის ბოლო წლებში ის სხვა სახის სკანდალში გაეხვია – ქეთევან წამებულის შესახებ ინტერვიუში ისაუბრა და უჩივლეს ქეთევან წამებულისთვის შეურაცხმყოფელი გამონათქვამებისთვის…

ოთარ კობერიძე

ოთარ კობერიძე არ გამოირჩეოდა სკანდალურობით და კონფლიქტურობით, მაგრამ ცხოვრებაში მაინც ვერ ასცდა სკანდალებს. იტალიელმა პაპარაცებმა მაშინ გადაუღეს ფოტო როცა ატირებულ ორნელა მუტის იხუტებდა და ამშვიდებდა – როგორც კობერიძე ამბობს, მას ორნელა მუტი შესჩიოდა თუ როგორ არ აძლევდა მეუღლე ბავშვის ნახვის უფლებას და როგორ სძალავდა ფულს. მეორე დღეს კი ტაბლოიდებმა ყდაზე გამოაჭენეს ჩახუტებულები „ორნელა თავის თეთრწვერა სიყვარულთან“…

ეს სკანდალი მეტისმეტად კეთილშობილი იყო, იმ სკანდალისგან განსხვავებით, რომელშიც იგი საბჭოურმა „კაგებემ“ გახვია, საქმე სასამართლომდეც კი მივიდა, ბრალს სდებდნენ…. გოგოებთან საბჭოთა მოქალაქისთვის შეუფერებელი საქციელის ჩადენაში. იყო შეთითხნილი კომპრომატებიც, მაგრამ მას უკან არ დაუხევია….

ლია ელიავა

იყო პრინციპული და მისი ეს პრინციპულობა ხდებოდა უპრინციპო გარემოში სკანდალური. სკანდალურად მიიღო თბილისურმა ელიტამ მისი პოლიტიკური პოზიცია – იგი მხარს ზვიად გამსახურდიას უჭერდა.

დღეს რომ პრიმაკოვს უმღერიან ვართალალოებს და მაშინ ზვიადისტებს „სუნიანებს“ ეძახდნენ, მათ მინდა ვკითხო ერთი რამ – ქალბატონო ნანი, როდის შეგაწუხათ ლია ელიავას სუნმა?

მინდა ვკითხო იმიტომ რომ ქალბატონ ლიას გულს უკლავდა ამგვარი შეფასებები…

ლია ელიავა იყო პირველი ქართველი მსახიობი, რომელიც სიგარეტით ხელში გამოჩნდა ფოტოებზე…

70-იანი წლებში, ლია ელიავას ფოტო ამშვენებდა პოლონურ ჟურნალ „ეკრანის“ საახალწლო ნომრის გარეკანს და ლია ელიავა წლის ულამაზეს ევრპელ მსახიობ ქალად, წლის სახედ იყო დასახელებული…

მარინა კახიანი

მარინა კახიანს ჰქონდა დიდი სკანდალური რომანი. და ეს რომანი ინსტიტუტში დაიწყო – მარინა კახიანს თავისი პედაგოგი, მასზე 20 წლით უფროსი ცოლიანი კაცი შეუყვარდა – გია მატარაძე. უფრო სწორად ერთმანეთი შეუყვარდათ.

ამ ფაქტმა მაშინ დიდი მითქმა-მოთქმა, შოკი გამოიწვია საზოგადოებაში, იყო სკანდალები, ჭორები… მაგრამ შეყვარებული მარინა კახიანი ვაჟკაცურად დადგა, არ დაიხია უკან, დაუპირისპირდა საზოგადოებრივ აზრს და ცოლად გაჰყვა გია მატარაძეს…

გია ფერაძე

გია ფერაძე ერთობ კოლორიტული და სკნადალური პერსონა იყო, თავისი შარმის და იუმორის წყალობით. დღემდე ახსოვთ მისი სკანდალური ხუმრობები, შაყირი პროზად თუ სკრაბეზული ლექსები.

სადაც ერთად ფიგურიებდნენ, თეკლე და სოფი ლორენი: „მიხო გინდა, ლორენი, ეგ რომელი სოფია? მაგი მე არ მომცემს და თეკლა მ…. ჯობია…“.

თეატრში გია ფერაძე ფეხმოტეხილი მისულა – უტუფლოდ, ფეხზე თაბაშირი ედო. ნანული სარაჯიშვილს შეუცხადებია, უი, გია ფეხი მოიტეხე? აბა როდის იყო, რო ნასკით დავდიოდი თეატრში? – უპასუხია გიას.

ეს მხიარული და ლაითი სკანდალები მოგვიანებით მის თავს დამტყდარმა ტრაგიკულმა სკანდალმა გადაფარა სამუდამოდ… ახალგაზრდა ცოლი, მისი ნასროლი ტყვიით მოკვდა…

ნუგზარ შარია

ნუგზარ შარია ნამდვილად სკანდალური არტისტია. მან მოახერხა თავი დაეღწია საბჭოეთისთვის და საზღვარგარეთ წასულიყო საცხოვრებლად. მისი გქცევა ნამდვილად იყო დიდი სკანდალი მთელ საბჭოეთში.

დაიბეჭდა “პრაიმტაიმში”

 

 

 

 

 

 

 

 

თეატრალური წყვილები

რეზო შატაკიშვილი

არაერთ მსახიობს შეჰყვარებია ერთმანეთი როლში. ანდა თუნდაც უბრალოდ თეატრში, მაგრამ ამ “ნიუსს” არასდროს არავინ მიიჩნევდა უბრალო ნიუსად. თუ საზოგადოდ “ქორწინებით დასრულებულ სამსახურებრივ რომანს” – ერთობ პროზაულად ღებულობდა ყველა, ასევე ყველა ინტერესით ენთობოდა, როცა ეს სამსახურებრივი რომანი თეატრში ჩაღდებოდა და იდგამდა გვირგვინს.

მათი გრძნობებიც თითქოს სცენაზე დგანან…

გიამობთ თეატრალურ წყვილებზე, იმ ოჯახებზე რომელიც შექმნეს მსახიობებმა, ან მსახიობმა და რეჟისორმა… ისინი ერთად არიან, თეატრშიც და ცხოვრებაშიც. უფრო სწორად თეატრშიც ერთად ცხოვრობენ და ცხოვრებაშიც. ყოველი მათგანის სიყვარული დაიწყო თეატრში ან თეატრალურ ინსტიტუტში…

მაკო საფაროვა – ვასო აბაშიძე

საქართველოში მსახიობთა ქორწინების ტრადიციას, მაშინვე ჩაეყარა საძირკველი, როგორც კი ილია ჭავჭავაძემ აღადგინა პროფესიული ქართული თეატრი – 1979 წელს. ვასო აბაშიძე დასში მიღებულ მაკო საფაროვას დაცინვით შეხვდა, ბავშვიც კი უწოდა. მაკო ხომ მაშინ მხოლოდ 19 წლის იყო… ვასო აბაშიძე 25-ის… ვასო დასცინოდა, მაგრამ მალევე, მაკოს სცენაზე გამოსვლისთანავე, შეხედულება შეიცვალა და მისი ნიჭის თაყვანისმცემლად მოგვევლინა. მალევე ოჯახის შექმნაც შესთავზა, მაკომ იუარა, ხუმრობა ეგონა… ვასომ

ხელი მეორედ გორში გასტროლებისას სთხოვა მაკოს. მაკომ კვლავ ცივი უარი უთავაზა, ვასო მტკვრისკენ წავიდა, მაკოს ელდა ეცა – თავს დაიხრჩობსო, გამოედევნა და… უთხრა რომ ცოლად გაჰყვებოდა. იქორწინეს, მალე ქვეყანას ტასო აბაშიძე მოევლინა. ვასო აბაშიძემ და მაკო საფაროვამ ერთად 47 წელი იცხოვრეს…

ნატო გაბუნია – ავქსენტი ცაგარელი

ქართული თეატრის მეორე პრიმამ – ნატო გაბუნიამ კი ბედი უკვდავ “ხანუმას” ავტორს, დრამატურგსა და მსახიობს ავქსენტი ცაგარელს დაუკავშირა. 25 წლის ცაგარელი უგონოდ იყო შეყვარებული 23 წლის ნატო გაბუნიაზე, სწორედ ნატოსთვის დაწერა “ხანუმა”. მალე დაქორწინდნენ კიდეც, ნატო გაბუნიამ ხანუმა პირველად 23 წლისამ ითამაშა. ამ როლს იგი სიკვდილამდე თამაშობდა…

ვერიკო ანჯაფარიძე – მიხეილ ჭიაურელი

საფრანგეთიდან საქართველოში დაბრუნებულმა გიორგი ჯაბადარმა თეატრალური სტუდია დაარსა. რეპეტიცია-მეცადინეობებს საგრეჯოში გადიოდნენ. სტუდიას მალე მოსკოვიდან დაბრუნებული ვერიკო ანჯაფარიძე შეუერთდა. სწორედ იქ ნახა 24 წლის მიხეილ ჭიაურელმა პირველად ვერიკო…

ნახა და შეუყვარდა. “მოდიოდა ქალი დიდი ნაბიჯით. ეცვა აბრეშუმის გრძელი კაბა… არაჩვეულებრივად მაღალი ყელი. ვერ გაიგებდი თვალებით ვის უყურებდა, ოდნავ მოზრდილი ცხვირი, უწესრიგოდ, ფაფარივით გადმოყრილი თმა, ყველას მოგვესალმა და მომეჩვენა რომ რომ განსაკუთრებული ყურდღებით მე შემომხედა. მე მას პირველად ვხედავდი… და ვხედავდი მხოლოდ მას!… ეზოში მწვანეზე ჩამოვსხედით ყველა. მოხდა ისე რომ ვერიკო ჩემთან ახლოს დაჯდა. რა ბედნიერებაა!.. ბედნიერებას განვიცდიდი და არ მესმოდა, რას ნიშნავდა ეს… ჯაბადარმა ახალგაზრდა მსახიობ ქალს სთხოვა რაიმე წაეკითხა. ვერიკომ სასტიკი უარი განაცხადა, სთხოვდნენ ჩვენი მსახიობებიც. “ვთხოვ იქნებ დამიჯეროს” – გავიფიქრე და თითქმის ჩურჩულით ვთქვი: მეც ძალიან გეხვეწებით მეთქი, მან ერთი შემომხედა და დაუყოვნებლივ დაიწყო… რატომ დაიწყო მაინცდამაინც მაშინ, როცა მე ვთხოვე? არ ვიცი… რა ახლოს იყო მისი ხელი დაბლა ხალიჩაზე. ვეღარაფერს ვგრძნობდი… მე ტაში არ დავუკარი, დავიხარე და ხელზე ვაკოცე…” – ასე მოიგონებს მიხეილ ჭიაურელი ვერიკოსთან პირველ შეხვედრას, მათ შორის დიდი გრძნობა გაჩნდება, მაგრამ ვერიკო ცოლად გაჰყვება არა ჭიაურელს, არამედ – 11 წლით უფროს, სახელოვან შალვა ამირეჯიბს, გამოჩენილ პოლიტიკურ მოღვაწეს, ეროვნულ-დემოკრატს, პოეტსა და ჟურანლისტს, ნამდვილ ვაჟკაცს. ჯვრისწერიდან გამოსულ ვერიკოს გული შეუღონდა… მას უკვე მიხეილ ჭიაურელი უყვარდა, მიხეილ ჭიაურელი უკვე ცოლ-შვილიანი იყო იმ დროს… ამბობენ რომ მამამ სთხოვა ვერიკოს სიკვდილის წინ – ცოლად გაჰყოლოდა შალვა ამირეჯიბს. ალბათ ვერიკოც ფიქრობდა რომ სხვისი ცოლი თუ გახდებოდა, უფრო დაიმორჩილებდა საკუთარ გულს… მაგრამ ვერ დაიმორჩილა… ისინი ერთმანეთს დაშორდნენ. მაგრამ ამირეჯიბს ის უკანასკნელ ამოსუნთქვამდე უყვარდა. ემიგრაციაში წასულსასც არ შეურთავს ცოლი… ვერიკო ცოლად გაჰყვა მიხეილ ჭიაურელს…

სესილია თაყაიშვილი – ვასო გოძიაშვილი

სესილია თაყაიშვილმა და ვასო გოძიაშვილმა ერთმანეთი ფაღავას სტუდიაში გაიცნეს.

ისინი ჯერ სცენაზე იყვნენ ცოლ-ქმარი. სტუდიაში, გორგო ფულდის “ვირის ჩრდილში” ვასო გოძიაშვილი მევირეს თამაშობდა, სესილია მის ცოლს. მერე ცხოვრებაშიც მისი ცოლი გახდა, რუსთაველის თეატრშიც ერთად მოღვაწეობდნენ. მერე მარჯანიშვილი თეატრიდან წავიდა, მალე მას ვასო გაჰყვა და სესილიაც მარჯანიშვილთან

წავიდა.

მაგრამ მალე სესილია და ვასო გოძიაშვილი ერთმანეთს დაშორდნენ. სესილიამ მარტო გაზარდა ბიჭი. აღარ გათხოვილა. იმ დიდი სიყვარულის ერთგული დარჩა. თბილისში ფეხს აიდგამს ლეგენდები სესილიას პატიოსნებასა და ზნეობრივ სისპეტაკეზე…

გიორგი შავგულიძე – ლიზა ვაჩნაძე

გიორგი შავგულიძე 23 წლის იყო მსახიობი ლიზა ვაჩნაძე რომ შეუყვარდა. ლიზა ვაჩნაძე “ყვარყვარეში” გულთამზეს თამაშობდა, შავგულიძე – ერასტის და წისქვილის სცენაში, როდესაც უშანგი ჩხეიძე-ყვარყვარე მუხლზე ისვამდა ვაჩნაძე-გულთამზეს, ერასტი-შავგულიძე საშინლად ნერვიულობდა და რეპლიკას არ უცდიდა, ისე ხტებოდა საფარიდან, განზე ისროდა ყვარყვარეს და სცენას აფუჭებდა. იმდენჯერ გააფუჭა სცენა, რომ ბოლოს თვითინ შეყვარებულმა უსაყვედურა, გვაცადე თამაშიო. უსაყვედურა და არათუ ადრე აღარ გადმოხტა შავგულიძე საფარიდან, საერთოდ დააგვიანა, ისე დააგვიანა რომ ბოლოს თვითონ უშანგი ეძახდა – “ჟორჟიკა ბიჭო, გამოდი”.

გადმოხტა შავგულიძე და ყვარყვარე იქით ისროლა, გულთამზე აქეთ…

სპექტაკლის მერე გაბუტული ბავშვივით აუხსნა შავგულიძეს – ამან მთხოვა გვაცალე ალერსიო…  მას მერე კი რაც უშანგი ჩხეიძემ შავგულიძის პორტსიგარში ლიზა ვაჩნაძის ფოტო ნახა, რეპლიკას ადრე ამბობდა…

აღდგენილ “ხატიჯეში” ლიზა ვაჩნაძე ხატიჯეს თამაშობდა, ხატიჯეს დედას – მარჯანიშვილის მეუღლე ელენე დონაური (ვაჩნაძე). მათ ერთნაირი, შავი კაბები ეცვათ და სახეზე შავი ჩადრები ჰქონდათ ჩამოფარებული, მარჯანიშვილის მეუღლე ლიზა ვაჩნაძეზე ადრე მოიკაზმა, ჩავიდა კუისებში და… მას ზურგიდან მოეხვია შავგულიძე. ჯერ მარჯანიშვილის მეუღლე გადაირია, შემდეგ – შავგულიძე როცა ხელში შეყვარებულის ნაცვლად რეჟისორის ცოლი შერჩა… 

მარჯანიშვილმა მეორე დილით წყვილად დაიბარა შავგულიძე და მისი სატრფო. მარჯანიშვილმა აღელვებულ და აწურულ შავგულიძეს თბილად დაუცაცხანა, რაო, ფიქრობ რომ ყველა ვაჩნაძეს უნდა ეხვეოდე? მაცადეთ, დავბრუნდები მოსკოვიდან და თეატრში გრანდიოზულ ქორწილს გადაგიხდით – დაპირდება მარჯანიშვილი შეყვარებულებს, მაგრამ ის მოსკოვიდან ვეღარ დაბრუნდება…

გრანდიოზული ქორწილი ვერ შედგება, მაგრამ გიორგი შავგულიძე და ლიზა ვაჩნაძე იქორწინებენ…

ელენე ყიფშიძე – ეროსი მანჯგალაძე                                                        

ელენე ყიფშიძის პირველი მეუღლე ეროსი მანჯგალაძე იყო, მათ სტუდენტობისას ძალიან უყვარდათ ერთმანეთი. ამბობენ რომ შეყვარებულმა ეროსიმ ელენესთან არშიყობისთვის სახელგანთქმულ გიორგი ტოვსტონოგოვსაც კი სცემა… ეროსი და ლენა შემდეგ დაქორწინდნენ, მაგრამ ვერ აეწყო მათი ურთიერთობა. მალე დაშორდნენ. ეროსის აღარ მოუყვანია ცოლი. ამბობდნენ რომ სიკვდილამდე ლენა უყვარდა… დაშორებიდან რამდენიმე წლის შემდეგ ელენე ყიფშიძემ უმამოდ გააჩინა ზურა და ზურასთან ერთად დაიბადა მითიც რომ ზურა ეროსის ბიჭია. ამ მითის თვითონ ზურასაც სჯერა კარგა ხანს. ეს მითი გარდატეხის ასაკში დაემსხვრა ზურას. “მახსოვს სოფელში ვიყავი, ასე წარმადგინეს, გაიცანით, ესაო, ეროსის ბიჭიაო. გავგიჟდი მეთქი ვინ ეროსის ბიჭი ვარ, დავიწყე ყვირილი, ბოლო-ბოლო გამაგებინეთ ვინ ვარ, რა ვარ, ვისი შვილი ვარ…  13-14 წლის ვიყავი, როცა გავიგე ვინ იყო ბოლო-ბოლო მამაჩემი – მარჯანიშვილის თეატრის მსახიობი ავთო ვერულეიშვილი…” – იხსენებდა ზურა ყიფშიძე.

სალომე ყანჩელი – გიორგი ტოვსტონოგოვი

გიორგი ტოსვტონოგოვი თავიდან მხოლოდ პედაგოგი იყო სალომე ყანჩელის. შემდეგ თავდავიწყებით შეუყვარდათ ერთმანეთი და ტოვსტონოგოვი სალომეს  ქმარი და ორი ვაჟის მამაც გახდა. მაგრამ… რამოდენიმე წლში დაშორდნენ. სასამართლომ შვილებზე მეურვეობა ტოვსტონოგოვს დააკისრა.

ტოვსტონოგოვი მალე ლენინგრადში გადაიყვანეს და ვაჟებიც თან წაიყვანა… ტოვსტონოგოვს არასოდეს აკლდა ქალები, რომანები, მაგრამ ცოლი, როგორც ასეთი აღარ შეურთავს და სალომე ყანჩელი ინარჩუნებდა ტოვსტონოგოვის ერთადერთი ცოლის ტიტულს…

მედეა ჩახავა – ნოდარ ჩხეიძე – კოტე მახარაძე

მედეა ჩახავას ინსტიტუტში შესვლისთანავე დაადგა თვალი ნოდარ ჩხეიძემ. ნოდარი უფროსი იყო, სამედიცინო ინსტიტუტიდან იყო გადასული. პოეტ გიორგი ქუჩიშვილის ვაჟი, ბობოქარი და ბოჰემური ნოდარი გოგონების ყურდაღებით იყო განებივრებული, მედეასაც მოსწონდა ასეთ ბიჭს რომ მოსწონდა. “შემომანათებდა ხოლმე თვალებს. ძალიან ლამაზი თვალები ჰქონდა… მერე უკვე გამაცილა, გამომაცილა. თქმით არაფერს მეუბნებოდა, მაგრამ ხშირად საქციელი უფრო მეტს ამბობს. მერე, ალბათ, მითხრა კიდეც, ეს დიდი ხნის ამბავია…” – იხსენებდა უკვე მხცოვანი მედეა.

ნოდარ ჩხეიძეს და მედეა ჩახავას ვაჟი შეეძინათ _ თემურ ჩხეიძე…

მერე მათი გზები გაიყო. მედეა კოტე მახარაძის ცოლი გახდა… ქვეყანას მოევლინა მაკა მახარაძე, ივიკო მახარაძე…

გამოხდა ხანი და მათი ცხოვრების გზაც გაიყო. ისინი ერთმანეთს დაშორდნენ. იყო წლები, როცა ერთმანეთს ხმას არ სცემდნენ, მაგრამ დრომ ყველაფერს უწამლა და მათ უკანასკნელ ამოსუნთქვამდე შესანიშნავი ურთიერთობა ჰქონდათ…

სოფიკო ჭიაურელი – გიორგი შენგელაია – კოტე მახარაძე

სოფიკო ჭიაურელი და გიორგი შენგელაია 19 წლისები იყვნენ, მოსკოვის კინოინსტიტუტში სწავლობდნენ როცა დაქორწინდნენ. თუმცა მათი დიდი რომანი აქ, თბილისში დაიწყო. სოფიკოს და გიორგის 5 წელი უყვარდათ ერთმანეთი. ნატო ვაჩნაძის ტრაგიკულად დაღუპვის შემდეგ, ვერიკო ანჯაფარიძე მზრუნველობდა თავისი მეგობრის უმცროს ვაჟზე…

სოფიკოს და გიორგის შეეძინათ ორი ვაჟი, ცხოვრება მიდიოდა, მაგრამ მერე და მერე მათ ურთიერთობაში გაჩნდა ბზარი. “ჩემს ცხოვრებაში დააკაკუნა მეორე დიდმა სიყვარულმა – კოტე… ცხოვრებაში, მითუმეტეს პირად ცხოვრებაში არ მქომედებს არანაირი კანონები, მე მეწერა რომ ორჯერ მეყვარებოდა…” – ამბობდა სოფიკო. მათ ერთმანეთი სცენაზე შეუყვარდათ. ვერიკო ანჯაფარიძემ “ურიელ აკოსტა” აღადგინა. ივდითს სოფიკო თამაშობდა, ურიელს – კოტე და…

“კოტეს მანადეც ვიცნობდი, ხშირად იკვეთებოდა ჩვენი გზები თეატრში, მაგრამ… “ურიელმა” დაგვღუპა… ყველაფერი სპონტანურად მოხდა, მას ცოლი ჰყვდა, მე – ქმარი… ამ ყველაფერს უფრო კრიმინალური შარავანდედი ადგა, ვიდრე რომანტიკული. ყველა ჩვენს წინააღდეგ იყო, საკუთარი შვილებიც კი… გაგანია რომანი გვქონდა, მაგრამ ბავშვების გამო ვერ ვწყვეტდი ოჯახის დანგრევას. კოტე გიჟდებოდა. მახსოვს ვიყავით პოდმოსკოვიეში, იყო ზამთარი, ღამე და ნამქერი. გამოვედით რესტორნიდან და კოტემ მითხრა, “ან მეტყვის ჰოს, ანარადა თავს მოვიკლავო”. მე ვუთხარი: “კარგად იყავი”. 

ის ავიდა ყველაზე მაღალ ადგილას რაც კი იქ იყო და ბაც, თოვლიან ხრამში ისკუპა. მეც არც დავფიქრებულვარ ისე ვისკუპე, გადავყე ხრამში, სიბნელეში. ცოცხალმკვდრები ძლივს ამოვედით იქიდან…

მერე და მერე, როდესაც ჩვენი ახლობლები დარწმუნდნენ რომ ჩვენი ურთიერთობა ძალიან სერიოზული იყო, ყველაფერი თავის ადგილზე დალაგდა. 30 წელი ვიცხოვრეთ მე და კოტემ სიყვარულსა და თანხმობაში…” – იხსენებდა სოფიკო ჭიაურელი.

ბელა მირიანაშვილი – კახი კავსაძე

ბელა მირიანაშვილისთვის კახი კავსაძე პირველი მეუღლე არ იყო, მაგრამ მათი სიყვარული დღემდე საარაკოდაა და ასე დარჩება კიდეც. ძნელად თუ მოახერხებს ვინმე, მოახერხოს ის რაც მოახერხა კახი კავსაძემ – ბედისწერისთვის თვალი გაესწორებინა, ჰყვარებოდა სნეული მეუღლე და მისი ერთგული დარჩენილიყო მისი გარდაცვალების შემდეგაც. სწორედაც რომ ამას ჰქვია ერთგულება კუბოს კარამდის…

პირველად თვალი თეატრალურ ინსტიტუტში მოჰკრა, მაშინვე დაებინდა გონება, მაგრამ თქმა ვერც მაშინ გაუბედა და ვერც შემდეგ კარგა ხანს, სანამ “მასოვკის” მსახიობი იყო… მსახიობი, რომელსაც მიშა თუმანიშვილი თეატრში შემთხვევით მოხვედრილად თვლიდა… მალე კახი კავსაძემ დაამტკიცა რომ ის არ იყო შემთხვევით მოხვედრილი თეატრში და მეტიც – თუმანიშვილის ფავორიტი მსახიობის – ბელა მირიანაშვილის მეუღლე გახდა.

“მახსოვს ერთხელ ვისხედით მე, ბელა, ბატონი მიშა, რობიკო… ბევრნი ვიყავით, ბელამ რაღაც რეპლიკა თქვა, რაზეც ბატონმა მიშამ უპასუხა, “ა, ტი მალჩი დევოჩკა, ი ზნაი, ჩტო ტვაია სუდბა ზავისიტ ოტ მენია”. ბელამ კი არ დააყოვნა “ია ნე დევოჩკა, ია აკტრისა ტეატრა რუსტაველი, ა მაია სუდბა ზავისიტ ოტ ეტოვა ჩელავეკა” და ჩემზე მიუთითა…” სიამაყით გაიხსენებს “პრაიმ თაიმთან” კახი კავსაძე…

იზა გიგოშვილი – მერაბ თავაძე

იზა გიგოშვილი პირველი მეუღლე აკადემიკოსის ვაჟი, კიბერნეტიკოსი არტურ პროკოპჩუკი იყო. იზამ და არტურმა ერთმანეთი მინსკიში გაიცნეს და დაოჯახდნენ. შეეძინა ია. იზამ თბილისში დაბრუნების შემდეგ თეატრალურ ინსტიტუტში ჩააბარა, მერაბ თავაძე მისი ჯგუფელი იყო. იზას მეუღლესთან ურთიერთობა დაეძაბა, ოჯახი პრაქტიკულად ენგრეოდა. მერაბი გვერდში დაუდგა როგორც მეგობარი, თუმცა ფარულად სხვა გრძნობები ჰქონდა… მერაბ თავაძე მეორე კურსზე იყო ირმა გურიელი რომ შეირთო ცოლად. ორი ვაჟი შეეძინა, ოჯახი ვერც მას აეწყო. ცოლს გაშორდა. იმ პერიოდში იზაც დაშორდა ქმარს. გადაწყვიტეს ერთად ყოფნა, რამაც დიდი მითქმა-მოთქმა გამოიწვია. აირია ყველაფერი, ურთიერთობები ოჯახებში, ახლობლებში. ყველა წინააღდეგი იყო. ბოლო ბოლო დაქორწინდნენ. შეეძინათ ნიკო თავაძე. ერთად მუშაობდნენ რუსთაველში, ერთად გადავიდნენ მარჯანიშვილის თეატრში. იზა გიგოშვილი მალევე დაბრუნდა რუსთაველში, მერაბ თავაძემ კინოში გადაინაცვლა. შემდეგ ერთად დაარსეს სამეფო უბნის თეატრი…

მარინე თბილელი – აკაკი დვალიშვილი

რუსთაველის თეატრში მიღებულ მარინა დომბროვსკაიას მფარველად აკაკი ვასაძე მოევლინა. მან დაანათლა ფსევდონიმი თბილელი. მალე მარინა აკაკი ვასაძის რძალი გახდა – მსახიობის პირველი მეუღლე აკაკი ვასაძის ვაჟი გოგი ვასაძე იყო. შეეძინათ ბიჭი – აკაკი ვასაძე უმცროსი. მაგრამ მალე დაშორდნენ…

მოგვიანებით მარინა თბილელი ცოლად გაჰყვა რეჟისორსა და კულტურის ცნობილ მოღვაწეს აკაკი დვალიშვილს. შეეძინათ ქალიშვილი – ბაია დვალიშვილი.

მოგვიანებით მსახიობი ანკეტაში ჩაწერს – “30 წელიწადია მე და ჩემი მეუღლე სიამტკბილობით ვუქცევთ ერთმანეთს ღრანჭს”.

ნანა ფაჩუაშვილი – ტრისტან ყველაიძე

რუსთაველის თეატრის მსახიობები ნანა ფაჩუაშვილი და ტრისტან ყველაიძე განგებამ ჯერ კიდევ ინსტიტუტში შეახვედრა, მაგრამ მეორე კურსელი ნანა ცოლად სხვას გაჰყვა… მაგრამ ქორწინება უიღბლო გამოდგა, მეტიც ტრაგიკული – ნანა ფაჩუაშვილი 2 თვის ფეხმძიმე იყო, მისი მეუღლე რომ დაიღუპა…

ნანას ვაჟი შეეძინა. თამაზი 3 წლის იყო ნანა რომ ტრისტან ყველაიძის ცოლი გახდა. იყო კონფლიქტები, პრობლემები, მაგრამ ტრისტან ყველაიძის დაღუპვამდე ისინი ერთად იყვნენ.

“ერთხელ მომართვა მინდვრის ყვავილები. ეს იყო გედის სიმღერასავით – პირველი და უკანასკნელი ყვავილები, რომლებიც მან მომართვა. დეკემბერში, გასტროლებიდან რომ დავმბრუნდი აეროპრტში დამხვდა და ყვავილები მომართვა, იანვარში კი გარდაიცვალა…” (ნანა ფაჩუაშვილი)

ქეთევან კიკნაძე – გიგა ლორთქიფანიძე

ახალგაზრდა რეჟისორ გიგა ლორთქიფანიძის აქტივში რომანებიც ბევრი იყო, გატაცებებიც, როდესაც თეატრალურ ინსტიტუტში პირველად ნახა სიფრიფანა ქეთევვან კიკნაძე და გაიფიქრა – ეს გოგო ჩემი ცოლი იქნება. მაშინ 20 წლის ქეთევან კიკნაძე მესამე კურსზე იყო. 32 წლის გიგა – მათი პარალელური ჯგუფის პედაგოგი. ერთმანეთი პირველად კარნავალზე ნახეს, ქეთინო ყველასთან ცეკვავდა, არ იცოდა გიგა რომ პედაგოგი იყო და როდესაც ცეკვა-ცეკვით ჩაუქროლებდა, მისდაუებურად თვალის მისკენ ეპარებოდა…

გიგამ ქეთინო პირველად ლიფტში დაპატიჟა – ასე გამოხატა დაინტერესება. 

თეატრალურში ლიფტით მხოლოდ პედაგოგები დადიოდნენ, სტუდენტებს ეკრძალებოდათ (სხვათაშორის ამ უჩვეულო ჩვეულებას მხოლოდ ახლაღა, ბოლო წლებში მოეღო ბოლო…)

შემდეგ კინოში დაპატიჟა. შემდეგ რამდენჯერმე სახლამდე მიაცილა. მერე კი უთხრა, ამდენი სიარული არ შემიძლია, თუ ცოლად წამომყვები, წამომყევიო და ქეთინოც წაჰყვა… გიგამ ალმასისთვლიანი ბეჭდი აჩუქა. ქეთინომ – სამი ქალიშვილი. ნახევარ საუკუნეზე მეტია ერთად არიან…

ნანი ჩიქვინიძე – თემურ ჩხეიძე

ისინი ერთმანეთს თეატრალურ ინსტიტუტში შეხვდნენ. ნანი სტუდენტი იყო, თემურ ჩხეიძე მიხეილ თუმანიშვილის ასისტენტი და უკვე 2 ქალიშვილის მამა.

ნანი სტუდენტი იყო, მაგრამ ბევრ კინოვარსკვლავს შეშურდებოდა, უკვე იმდენ ფილმში იყო გადაღებული – “მაგდანას ლურჯა”, “სხვისი შვილები”, “ჩვენი ეზო”, “მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი”… მოკლედ, თენგიზ აბულაძის პრიმა და იმხანად უკვე თუმანიშვილის სტუდენტი ნანი ჩიქვინიძე თავდავიწყებით შეუყვარდა მასზე 6 წლით უფროს თემურ ჩხეიძეს და მალე ნანი ჩიქვინიძე დიდი ოჯახის რძალი გახდა. შეეძინათ ქალიშვილი.

მას შემდეგ ერთად არიან, ცხოვრებაშიც და სცენაზეც…

გურანდა გაბუნია – ოთარ მეღვინეთუხუცესი

აგერ

უკვე ნახევარ საუკუნეზე მეტია ერთად არიან გურანდა

გაბუნია და ოთარ მეღვინეთუხუცესი. მათი სიყვარული ჯერ კიდევ თეატრალური ინსტიტუტის კედლებში დაიწყო. ვინ იაქტიურა პირველმა მუდამ ენერგიულმა გურანდა გაბუნიამ თუ დენდის თავაზიანობით განთქმულმა, მაგრამ ვულკანივით ფეთქებადმა ოთარ მეღვინეთუხუცესმა? ფაქტია რომ გურანდა გაბუნიასნაირი დაუდგრომელი ხასიათის გოგონას შემჩნევა არავის გაუჭირდებოდა, ცხოვრების თანამგზავრად კი ოთარ მეღვინეთუხუცესმა გამოარჩია.  მერე იყო მთელი ცხოვრება აღმართ-დაღმართებით, გაშლილი ვაკეებით, ბოლოს მარჯანიშვილის თეატრის წინ დაგებული წყვილი ვარსკვლავით. ისინი ერთად იყვნენ და არიან ცხოვრებაში, სცენაზე, პოლიტიკურ ბატალიებშიც კი…

თათული დოლიძე – ჟანრი ლოლაშვილი

“ჩემი და თათულის სიყვარული კარგად დაიწყო. შევხედე და ელდა მეცა, ტვინი დავარტყი ასფალტს, მერე შეგვიყვარდა ერთმანეთი და მორჩა, გათავდა”– იტყვის წლების შემდეგ ჟანრი ლოლაშვილი.

ერთმანეთი შეუყვარდათ და “კავკასიური ცარცის წრის” გმირების – თათული დოლიძისა და ჟანრი ლოლაშვილის ერთად ყოფნის ბედის წრეც შეიკრა. ეს ქორწინება ორივესთვის მეორე იყო. თათული დოლიძის პირველი მეუღლე რუსთაველის თეატრის მსახიობი ვანო გოგიტიძე იყო. თათული დოლიძეს მასთან ქალიშვილი შეეძინა. ჟანრი ლოლაშვილთან – ვაჟი…

ნინელი ჭანკვეტაძე – ზაზა მიქაშავიძე

ზაზა მიქაშავიძემ იმ წელს დაამთავრა თეატრალური ინსტიტუტი, ნინელი ჭანკვეტაძემ რომ ჩააბარა. ერთმანეთი სწორედ ინსტიტუტში გაიცნეს – უკვე კინომსახიობთა თეატრის მსახიობი ზაზა მიქაშავიძე ხშირად მიდიოდა და ესწრებოდა თუმანიშვილის ლექციებს ნინელის ჯგუფთან. ნინელი თავიდან ბატონობით მიმართავდა ზაზას… მეოთხე კურსზე იყო ნინელი ჭანკვეტაძე ცოტნე ნაკაშიძემ კინომსახიობთა თეატრში რომ მიიწვია როლზე სპექტაკლში “დარაბებს მიღმა გაზაფხულია”. ნინელი და ზაზა სწორედ იმ პერიოდში დაუახლოვდნენ ერთმანეთს. სცენაზე გათამაშებული სიყვარული მათ ცხოვრებაში გაგრძელდა – მელოდრამატული წიაღსვლების გარეშე., მერე იყო ნიშნობა. ოჯახების გაცნობა და ქორწილი ცხელი ზაფხულის ერთ დღეს. მას შემდეგ ერთად არიან ცხოვრებაშიც და თეატრშიც. სცენაზეც ხშირად უწვენ ერთმანეთს პარტნიორობას…

ნინო თარხან-მოურავი – თემიკო ჭიჭინაძე

რუსთაველის თეატრის მსახიობებმა ნინო თარხან-მოურავმა და თემიკო ჭიჭინაძემ ერთმანეთი ჯერ კიდევ სტუდენტობისას გაიცნეს. ნინო ერთი კურსით წინ იყო. გაიცნეს და დამეგობრდნენ, მაგრამ გრძნობა 9 წლის მერე ეწვიათ. ეწვიათ როლში…

“ანა ფრანკის დღიურში” ნინო თარხან-მოურავი ანა ფრანკს თამაშობდა, თემიკო – პიტერს, და როგორც სპექტაკლში ანა ფრანკს და პიტერს უყვარდებათ ერთმანეთი, მათაც შეუყვარდათ… სცენაზე გათამაშებულმა სასიყვარულო სცენებმა მათშიც აანთო გრძნობა. თემიკომ ნინოს სიყვარული აუხსნა, მერე უტოვებდა და უტოვებდა ყვავილებს კართან… მას მერე ერთად არიან, თუმცა იყო ორდღიანი გაქცევები შინიდან – მეგობრებთან, მშობლებთან, მერე ნაჩხუბრების შეხვედრა, გაცინება და… შერიგება. დღეს მათი ერთადერთი ქალიშვილი ელისაბედი 18 წლისაა.

ნატა მურვანიძე – ნიკა თავაძე

ერთმანეთს 23 წლის წინ გადაეყარნენ – თეატრალურ ინსტიტუტში მისაღები გამოცდებისას. პარტნიორობა იმ დღესვე მოუწიათ – ერთად უნდა ეთამაშათ ეტიუდი. ნია თავაძე გველი იყო, ნატა მურვანიძე – კურდღელი…

ჯერ ჯგუფელები გახდნენ, მერე მეგობრები. მერე კი ნატას დაბადების დღეზე დახვდება ეზოში დარჭობილი თხილამურის ორი ჯოხი, ზედ გაჭიმული ზეწარი და ზედ ზეწარზე წარწერა “გილოცავ”. მერე იყო სიყვარული სიყვარულის აუხსნელად, უხსენებლად, მანამ სანამ ვიღაცამ არ ჰკითხა “თქვენ შეყვარებულები ხართ?” და ნიკამ არ უპასუხა “დიახ”.

გაცნობიდან ერთი წლის შემდეგ იქორწინეს. გაჩნდა დათა თავაძე.

ნატასთან ცხოვრობდნენ, მალე მათ შორის ურთიერთობები დაიძაბა, თავის სახლში გადავიდა. წყვილი ცალ-ცალკე ცხოვრობდა, მაგრამ ყოველდღე ერთად უწევდათ ყოფნა – ინსტიტუტში. მერე გაყრილები კვლავ შეიყარნენ. ერთი წელი ერთად იყვნენ. ისევ გაიყარნენ. იმ პერიოდში, როდესაც “იავნანაში” ცოლ-ქმარს თამაშობდნენ, სწორედ გაყრილები იყვნენ… თამაშობდნენ ცოლ-ქმარს, მაგრამ მაინც არ შერიგებულან, იკრიბებოდნენ გადასაღებ მოედანზე და იშლებოდნენ….

მერე იყო გისოსებს ზემოდან ხტომა თაიგულით ხელში და შერიგებები – ერთკვირიანი… დაუსრულებელი გაბუტვები, შერიგებები, რომელიც გრძელდებოდა რვა წელიწადს. მერე ერთ დღესაც ერთმანეთს ყველაფერი უთხრეს, რაც კი ერთმანეთისთვის უწყეინებიათ და შერიგდნენ. მას მერე ერთად არიან…

მანანა კაზაკოვა – ლევან წულაძე

მანანა კაზაკოვამ და ლევან წულაძემ ერთმანეთი თეატრალურ ინსტიტუტში გაიცნეს. ეს ეხლოს, თორემ მიშა კაზაკოვის გოგონა ჯერ კიდევ მოზარდში, სტუდიაში დადიოდა, უკვე იქ მომუშავე დამწყები რეჟისორის, ლევან წულაძის ხედვის არეალში რომ ხვდებოდა. ახლოს კი მოგვიანებით გაიცნეს ერთმანეთი. 1993 წელს, როცა ჭოლას უკვე დამტავრებული ჰქონდა სარეჟისორო ფაკულტეტი, მიხეილ თუმანიშვილის სახელოსნო.

გაიცნეს და ძალიან მალე შეუღლდნენ კიდეც. რეჟისორი ხშირად ყვება როგორ შესთავაზა ხელი ხუმრობით მანანას და როგორ შეირთო. თუმცა ეს “ხუმრობა” მისი სარეჟისორო ხელწერაა, ის სცენაზეც ასე ხუმრობა-ხუმრობით ამბობს სერიოზულს. თითქოს უკან დასახევ გზას იტოვებს, უარის, თუ ვერგაგების შემთხვევაში…

ქორწილი არ ჰქონიათ. რომ იტყვიან ცუდი წლები იყო, შუქი და უბედურება. ის კი არა, ხუმრობით იმასაც ჰყვებიან, ჭოლამ შინ რომ მიიყვანა მანანა, იმ სათლების შუქზე, დედას კარგად ვერ გაურკვევია ვინ იყო მისი რძალი – მანანა თუ ლალი მოროშკინა.

ჭოლა და მანანა მას შემდეგ ერთად არიან. სცენაზეც, ცხოვრებაშიც. სცენაზე ბევრ როლს “ზრდიან” ერთად, ცხოვრებაში ერთ გოგონას – თინათინს.

ნინო იოსელიანი – ირაკლი ჩოლოყაშვილი.

ყველაფერი “ლაითად” დაიწყო. ირაკლი ჩოლოყაშვილი მარჯანიშვილის თეატრის შტატიანი მსახიობი იყო, ნინო იოსელიანი – მიწვეული მსახიობის სტატუსით. ირაკლი აუვლიდა ჩაუვლიდა და კომპლიმენტებით უმასპინძლდებოდა, ეს კომპლიმენტები ძირითადად კაბის ფერებს უკავშირდებოდა, მერე გრძნობა შეეპარა და შეტევაზე გადავიდა. ორივე კულისებში იდგნენ – გაღმა-გამოღმა, შუა სცენა “ჩამოსდიოდათ” ირაკლიმ რომ მობილური მოიმარჯვა და სურათების გადაღება დაუწყო ნინოს, ნინომ გვერდით გააპარა თვალი, ნეტა ვის უღებსო, რომ მიხვდა რომ იქ მის მეტი არავინ  ჭაჭანებდა, გაიპრანჭა როგორც  ფოტოსესიაზე… ირაკლი ნინოზე რვა წლით უფროსია. ნინო პირველ ქმართან უკვე გაშორებული იყო, ახლა ექვსი წლის გოგონა ჰყავს… შეყვარებული ირაკლი თავს ვეღარ მოერია და ოჯახს გამოუტყდა, პირველად დას გაუშალა გული – გოგონა მიყვარს და ბავშვიანია, ბიჭი ჰყავსო. ოჯახს ქოში არ უყრია უკუღმა – ბედნიერებაში არ შეუშალეს ხელი. მერეღა გაარკვია ირაკლიმ რომ ნინო იოსელიანს, ბიჭი კი არა გოგონა ჰყავდა…

რომ დაქორწინდნენ ირაკლი 36 წლის იყო. ნინო 28 წლის. უკვე 2 წელიწადზე მეტია ერთად არიან. ნინო აფხაზეთში გმირულად დაღუპული საშკა იოსელიანის ქალიშვილია…

მაია დობორჯგინიძე – გოგა ბარბაქაძე

ტელემაყურებლისთვის მაია დობორჯგინიძე და გოგა ბარბაქაძე “შუა ქალაქის” ვარსკვლავები არიან, თეატრის მოყვარული მაყურებლისთვის კი მაია დობორჯგინიძე – თავისუფალი თეატრის მსახიობი, გოგა – რუსთაველის თეატრის. მათი სიყვარულიც და დაწყვილებაც სწორედ თეატრს უკავშირდება და ტელევიზიას. თუმცა ყველაფერი მართლაც შუა ქალაქში – რუსთაველზე, თეატრალურ ინსტიტუტში დაიწყო. მაია დობორჯგინიძე მეოთხე კურსზე იყო, როცა გოგა ბარბაქაძე ჩაირიცხა ინსტიტუტში. ორივეს პედაგოგი შალვა გაწერელია იყო. მაშინ გაიცნეს ერთმანეთი, მერე იყო “კაპუსტნიკის” მზადება შალვა გაწერელიასთვის რომ დაბადების დღე მიელოცათ. დაახლოვდნენ.

მერე გოგამ მეგობრის დაბადების დღეზე დაპატიჟა. არ ეგონა თუ წაყვებოდა. მაია წაჰყვა. გოგა მიხვდა რომ მაია გულგრილი არ იყო და დაბადების დღიდან რომ ბრუნდებოდნენ, გამოუტყდა მიყვარხარო. მაიას დუმილმა ბევრად მეტი უთხრა გოგას… მერე იყო შეყვარებულობის შვიდწლიანი ხანა. ბლომად ყვავილები. სიურპრიზები. მაიას აგარაკი კოტორაანთკარში. გოგამ ყური მოჰკრა რომ სოფელში ვიღაცას ვარდების სათბური ჰქონდა, მიაკითხა, აუხსნა ვისთვისაც უნდოდა ვარდები… იმ ქალბატონს ვინ იცის რა გაახსენა შეყვარებული ბიჭის თხოვნამ და სრულიად არამარკეტინგული გადაწყვეტილება მიაღებინა – რამდენიც გინდა წაიღეო. გოგამაც კრიფა და კრიფა, კრიფა და კრიფა და მძინარე “დობოს” ოთახი ვარდებით გაუვსო.

მათი სიყვარულის ამბავი იმდენმა იცოდა, გაპარვას აზრიც გასძვრა და ძირიც. ყველაფერი ტრადიციულად მოხდა, ნიშნობით, ხელის თხოვნით.

დღეს უკვე პატარა გაბრიელს ზრდიან.

დაიბეჭდა “პრაიმ თაიმში”

ლეგენდა ლენაზე (ზურა ყიფშიძისა და ელენე ყიფშიძის დედაშვილობის ამბავი)

რეზო შატაკიშვილი

2004 წელია. პაპანაქება ზაფხულია – 31 ივლისი უნდა გათენდეს. შუაღამეა – ღამის 4-ის ნახევარია. მოხუცი, 80 წელს მიტანებული, უკურნებელი სენისგან განაწამები დედა სიკვდილს ებრძვის. მასთან მხოლოდ მისი ერთადერთი ვაჟია. დედა შვილის მკლავებში ამთავრებს სიცოცხლეს. შვილი არავის ეძახის, მარტო რჩება დედასთან. შვილი ტირის დიდხანს, ებოდიშება გარდაცვლილ, ჯერაც ისევ თბილ დედას… ყველაფერს ფასი აქვს დაკარგული – სასოწარკვეთასაც, იმედსაც, ქმედებასაც, უმოქმედობასაც, ბატონობს ტრაგიზმი, რომლის ფონზე ყველაფერი უფერულია.

დედის ტანჯვისგან დაღლილი შვილი დედის ცხედარს უწვება გვერდით და ძილ-ბურანში ჩაკარგული ელის განთიადს, პირველ მზის ამოსვლას დედის გარეშე.

დაე მუდამ იყოს მზე, დაე მუდამ იყოს დედა… არავინ იცის ახსენდება თუ არა საკუთარ ბავშვობაში პოპულარული საბავშვო ჰიტი, მაგრამ ყველამ ვიცით რომ მუდამ მხოლოდ მზე იქნება და მუდამ ვერ გვეყოლება დედები. ვიცით მაგრამ არ გვჯერა, უფრო სწორად არ გვინდა დავიჯეროთ…

ამოდის მზე. შვილი დედის მეზობლებს აგებინებს დედის დაღუპვის ამბავს.

მიუხედავად იმისა რომ მოხუცი ქალიც დიდი არტისტია და შვილიც, ეს არც სცენაზე ხდება და არც გადასაღებ მოედანზე, მათ წინ არც პარტერია და არც კამერა. აქ ყველაფერი ნამდვილი და ტრაგიკულია.

მიუხედავად იმისა რომ დედა ელენე ყიფშიძეა, ქალი-ლეგენდა, ის ნამდვილად კვდება და შვილი – ზურა ყიშიძე, რომელსაც არაერთხელ ჰყავს ატირებული მაყურებელი, თავად ტირის ნამდვილი და არა გლიცერინის ცრემლებით.

ისინი არასოდეს მდგარან სცენაზე ერთად, ისინი მხოლოდ ცხოვრებაში იდგნენ ერთად.

ელენე ყიშშიძე – ჩემი თაობისთვის ზურას დედა, დღევანდელი თინეიჯერებისთვის “ყიფშოს” – გიორგი ყიფშიძის ბებია. თუმცა იყო დრო ზურა იყო “ლენას ბიჭი”.

ელენე ყიფშიძე – სცენაზე ფეხის ადგმის დღიდან მითიური არტისტი.

იყო მითიური და იქით ამსხვერვდა მითებს, მითს იმაზედ რომ პოპულარობა მხოლოდ კინოს მოაქვს, რომ თეატრი უძლურია დიდი პოპულარობისთვის. ის არ გააკარეს ქართულ კინოს, სულ რამდენიმე ეპიზუდური როლი ითამაშა კინოში, მაგრამ იყო პოპულარული, ისე პოპულარული რომ ამ დონის პოპულარობა ბევრ კინოვარსკვლავს არც დასიზმრებია. ის იყო არტისტი რომლის გულისთვისაც დადიოდნენ თეატრში, იყო ქალი, რომლის მჩქეფარე პირადი ცხოვრება აღელვებდა ყველას, მასზე თხზავნდნენ მითებს, ჭორისა და სინამდვილის კოქტეილს, სახელად “ლენას” სვამდა ყველა, მას მთელი ცხოვრება თან სდევდა მითიური შლეიფი, რომელიც თან ჩაიტანა სამარეში. დასრულდა მისი სცენიური და ამქვეყნიური სიცოცხლე, მაგრამ არ დასრულდა ლეგენდა ლენაზე.

ზურას ხნის მითი

1925 წელს, ილია ჭავჭავაძის მარჯვენა ხელისა და თანამებრძოლის გრიგოლ ყიფშიძის ვაჟს – ვასილ ყიფშიძეს ნაბოლარა ქალიშვილი შეეძინება. ელენე მეხუთე შვილია. მაგრამ ლენაჩკას შინ ორი და – ნინა, ქეთო და ერთი ძმა გიგა ხვდებიან. უფროსი ძმა – ზურიკო უკვე დაღუპულია.

პატარა ლენა ბავშვობიდან სცენაზეა, ბალეტითაა გატაცებული.

ზურა ყიფშიძე: “კოტე მახარაძე და დედაჩემი “შჩელკუნჩიკში”ცეკვავდნენ სოლოს, ერთ-ერთ დიდ პარტიას, მოსკოვშიც იყვნენ გასტროლებზე, ლენა დიდ თეატრშია ნაცეკვი, ბებიაჩემი ყოფილა მეცხრე ცაზე – “ნაშა ლენაჩკა ტანცუეტ ბალშომ ტეატრე… “

ყველას ჰგონია რომ ლენა ბალერინა გახდება, მაგრამ ის ბავშვობასთან ერთად ემშვიდობება ბალეტს და მსახიობი ხდება, 1948 წელს თეატრალურ ინსტიტუტს ამთავრებს და მარჯანიშვილის თეატრში იწყებს მოღვაწობას. აღიარებას მალევე იხვეჭს, “ხარატანთ კერაში” მისი განსახიერებული ნუცკია ქართული თეატრის ისტორიაში ინაღდებს ადგილს.

სცენაზე იმარჯვებს, ცხოვრებაში მარცხდება – პირველი ქორწინება დაშორებით სრულდება.

ზურა: “დედას პირველი მეუღლე იყო ეროსი მანჯგალაძე, სტუდენტობისას ძალიან უყვარდათ ერთმანეთი, ინსტიტუტის დამთავრების შემდეგ დაქორწინდნენ, მაგრამ ვერ აეწყო მათი ურთიერთობა, დაშორდნენ, ეროსის ცოლი აღარც მოუყვანია. ის კი არა, მახსოვს, ეროსის დამ დაწერა გაზეთში, სიცოცხლის ბოლომდე ლენა უყვარდა ეროსისო”.

მალე სრულიად ახალგაზრდა, 27 წლის ლენა ცხოვრებაში მთავარი როლის თამაშს იწყებს – დედა ხდება. შვილს უმამოდ აჩენს, ბიჭს ზურას არქმევენ, უდროოდ დაღუპული ბიძის სახელს. პატარა ზურას გვარს და მამის სახელს ბაბუა აძლევს. ამ თამამი (იმ დროისათვის მითუმეტეს) ნაბიჯის გადადგმას ლენას ოჯახში არ უშლიან, არ ეწინააღმდეგებიან.

ზურა: “ბავშვის მოშორებაზე მე მგონი არც ყოფილა საუბარი, არ ვიცი შეიძლება მე არ მეუბნებიან, მაგრამ მე ეს არასოდეს მიგვრძნია მათგან. პირიქით ბაბუის სახელი მიწერია მამის სახელად. საერთოდ, ისეთი ოჯახი იყო არა მგონია ბავშვის მოშორებაზე ყოფილიყო ლაპარაკი”.

დაიბადა ზურა და მასთან ერთად დაიბადა მითიც – რომ ზურა ეროსის ბიჭია. ამ მითის თვითონ ზურასაც სჯერა კარგა ხანს. უფრო სწორად არ იცის ვინაა მამა, მართლა ეროსი? თუ სხვა? იზრდება ქალების – დედის, ბებიის, დეიდების გარემოცვაში.

ბიძას, გიგა ყიფშიძეს, პოლიტკურზე იჭერენ და აციმბირებენ.

ზურა: “გიგა 24 წლის ასაკში უკვე სევასტოპოლის მთავარი არქიტექტორი იყო. რესტორანში, მთვრალმა დანით ხრუშოვის სურათი დახია, ისევ ქართველებმა “ჩაუშვეს” და გაუშვეს ციმბირში, სადაც ჭაბუა ამირეჯიბი იჯდა. მოსკოვში ოლიმპიადა იყო, ლენა თამაშობდა იქ და ხშრუშოვის ბანკეტზე დაპატიჟეს, ხრუშოვის ხელმოწერილი მოსწავევით კი ლენა ძმასთან წავიდა კოლონიაში, კოლონიის უფროსი გაგიჟდა – გრიშკა ხრუშოვის სურათის დახევის გამო ზის და იმის დას ხრუშოვი საქეიფოდ პატიჟებსო…”

ზურიკო კი იზრდება. ლენამ არ იცის, რომ ქართველები მის ბიჭსაც “ჩაუშვებენ” მომავალში, “ჩაშვება” ჯერ ადრეა, ზურიკო ჯერ უნდა გაიზარდოს, მოსკოვში წავიდეს სასწავლად…

ზურა: “დედაჩემს გაუთავებლად სპექტაკლები, რეპეტიციები, გასტროლები ჰქონდა… პირადი ცხოვრება – არეულ-დარეული, ძირითადად დეიდები მივლიდნენ, ასე მეუბნებოდნენ – სამი დედა გყავსო. ისინიც მუშაობდნენ, ერთი უნივერსიტეტში ფიზიკას ასწავლიდა, მეორე ინგლისურს სკოლაში. მეტწილად ბებიასთან ვიყავი და სკოლაში რომ წავედი ქართული არ ვიცოდი საერთოდ, ბებია ნახევრად პოლონელი, ნახევრად “კაზაჩკა” რუსი იყო. ყველაზე ნაკლებად დედაჩემს მიუძღოდა ჩემს გაზრდაში წვლილი, მაგრამ მე მაინც ყველაზე მეტად დედა მიყვარდა. ეს აღიზიანებდათ “ზოგ-ზოგიერთებს”, იყო ერთი ეჭვიანობა…”

ბიჭს უყვარს დედა სიგიჟემდე, ყველაფერი თითქოს კარგადაა, მაგრამ განიცდის უმამობას, ნაცნობ-უცნობების ალმაცერ მზერას და დამოკიდებულებას. პატარა ხელებით იმკის დედის თამამი ნაბიჯის შედეგს. საზოგადოებას ჯერც სისხლში აქვს გამჯდარი რომ ბავშვი “ზაქსში” ხელმოწერერის შემდეგ უნდა გაჩნდეს.

 

 

ზურა: “სასწაული პრესი იყო, ფაქტიურად ნაბიჭვრად მთვლიდნენ და ასე შემდეგ… განვიცდიდი ამას ჩემებურად, მაგრამ რატომღაც შინაგანად ვიცოდი და მჯეროდა, ინტიუციით ვგრძნობდი რომ დედაჩემი მართალი იყო თავის ცხოვრებაში, სწორად ცხოვრობდა. მე მაღიზიანებდა და კონფლიქტი მქონდა საზოგადოებასთან და არა დედაჩემთან… რამდენიმე წელი მის მეუღლესთან, ბონდო მაჭავარიანთან ერთად ვცხოვრობდი, რახან დედას ეს უნდოდა…”

მითი ეროსის ბიჭობაზე გარდატეხის ასაკში იმსხვრევა. ბიჭი მამას პოულობს და ის სულაც არაა ეროსი მანჯგალაძე.

ავთო ვერულეიშვილი – ზურა ყიფშიძის მამა

 

ზურა: “მახსოვს სოფელში ვიყავი, ასე წარმადგინეს, გაიცანით, ესაო, ეროსის ბიჭიაო. გავგიჟდი მეთქი ვინ ეროსის ბიჭი ვარ, დავიწყე ყვირილი, ბოლო-ბოლო გამაგებინეთ ვინ ვარ, რა ვარ, ვისი შვილი ვარ…  13-14 წლის ვიყავი, როცა გავიგე ვინ იყო ბოლო-ბოლო მამაჩემი _ მარჯანიშვილის თეატრის მსახიობი ავთო ვერულეიშვილი. აღმოჩნდა რომ ძმაც მყავს თურმე უფროსი, ისიც ზურიკო. ძალიან კარგი ხალხი არმოჩნდა, მიმიღეს და მეც მივიღე. ჩემს ძმასთან დღემდე ვმეგობრობ, მამაჩემიც დაიღუპა და მისი გადასარევი მეუღლეც. ( ზურაბ ყიფშიძის ძმა – ზურა ვერულეიშვილი გასულ წელს გარდაიცვალა – რ.შ. ) ისიც ძალიან ნორმალურად შეხვდა ყველაფერს და ძალიან ახლოს ვიყავი მასთანაც, ხშირად მ

ან ბევრად მეტი იცოდა ჩემს შესახებ, ვიდრე ლენამ. 

მამაჩემი ძაან კარგი ტიპი იყო, რაღაც უცბად გაიარა მთელმა ცხოვრებამ, თითქოს გუშინ იყო ეს ყველაფერი. მამაჩემი მაინც დამნაშავედ თვლიდა თავს, მიუხედავად იმსა რომ დედაჩემს არაფერი მოუთხოვია მისგან, არც თავიდან არც შემდეგ. არ უთხრა, გინდა თუ არა ოჯახი დაანგრიე და მე წამიყვანე…

ყველაფერი შედარებით “ლაითად” მოხდა, სხვაგან მოყვებოდა რაღაც საშინელება… დედაჩემი და მამაჩემი სიცოცხლის ბოლომდე მეგობრებად დარჩნენ, ჩემი გულისთვსიაც და საერთოდაც. ერთ თეატრში თამაშობდნენ და იყო ერთი კურიოზები. მახსოვს მამას ხშირად ავიწყდებოდა ტექსტი. დედა თამაშობდა კინტოს. ერთ-ერთ სცენაში ლენა ცეკვავდა, ავთო უნდა შემოსულიყო და ეკითხა “საით მიდიხარ”? ლენა კიდე მთელი მონოლოგით პასუხობდა ამ კითხვას. ერთხელაც მამაჩემს დაავიწყდა ტექსტი, და “ნნნ” იძახის. ლენა ცეკვავს თან ხმადაბლა ეუბნება, რა “ნნნ”, თქვი ბიჭო. თან ცეკვას აგრძელებს – მეორე “კრუგზ” წავიდა. მამაჩემმა ბოლოს ჰკითხა – “სადა მუშაობ”? სად უნდა მუშაობდეს კინტო? ლენამაც გასცა რა პასუხი – “ლიხაჩოვის ქარხანაში, შენი დედა ვატირე”…

 

 

 

მოკლედ ზურა გადასარევად იღებს დედასაც, მამასაც და იმ “ძიასაც”, რომლის ბიჭობასაც აბრალებდნენ.

ზურა: “ისე მოხდა რომ ეროსი ჩემი თეატრის დირექტორიც იყო და პარტნიორიც, ძალიან ვახლობლობდით. ღომ დაიღუპა იმ საღამოსაც მასთან ვიყავი სახლში, ბიჭები ვიყავით ასულები, მიდიოდა ნარდის თამაში, სუფრა უნდა გაშლილიყო, მე ვერ დავრჩი, ლელა ფეხმძიმედ იყო, წამოვედი, გამოვედი ოთახიდან და დავარდა კაცი…”

მითი იმსხვრევა, (ყოველ შემთხვევაში ზურასთვის), მის ადგილს სინამდვილე იკავებს. თუმცა, ზურა მანამდეც და შემდეგაც თავისი სისხლსავსე, ბავშური ცხოვრებით ცხოვრობს. დედას თავისი ცხოვრება აქვს _ სცენაზეც და სცენის მიღმაც. დეიდები, რომლებსაც უყვართ ლენა, სადღაც მაინც ვერ ჰგუობენ იმას რომ პირადი ცხოვრება არეული აქვს და უნდათ ზურა მაინც იყოს “ყველანაირად დადებითი”. პატარა ზურა კი საშინლად მოუსვენარია.

ზურა: “ბავშვობაში ავლიპ ზურაბაშვილს ბაბუაჩემი ასწავლიდა ფიზიკას, დეიდაჩემებმა პატარა რომ ვიყავი წამიყვანეს ავლიპასთან, სერიოზულად წამიყვანეს, გიჟიაო. ამაზე უარესი ვიყავი, მოუსვენარი”.

(ამბობს ზურა და გენეტიკურ “მტკიცებულებაზე” – შვილიშვილზე, 4 წლის ნიკუშაზე მითითებს, რომელიც ჩვენი საუბრის დროს ყირას ჭიმავს ოთახში).

 

ავლიპ ზურაბაშვილი დეიდებს ამშვიდებს, ბავშვი უბრალოდ მოუსვენარია! ახლა დეიდები არ ისვენებენ, აღრიცხვაზე აიყვანეთო. არ ისვენებენ, უფრო სწორად წინ იხედებიან, ჩვენ ზურიკოს ჯარში რომ გაიძახებენ, რა იცი რაში დაგვჭირდესო. ზურიკო აღრიცხვაზე აჰყავთ. არადა, რა ჯარი, ბიჭი სულ 9 წლისაა. დაიმახსოვრეთ, დეიდები ამ დოკუმენტს საჭირო დროს ააფრიალებენ.

ზურას კი გული ცხენებისკენ უწევს. იპოდრომზე იწყებს სიარულს. ცხენებს უმეგობრდება და იმ რუბიკონს, რომელიც დედას ეღობება და ვერ ხვდება კინოში, პატარა ზურა ცხენით ახტება – კინოსტუდია “მაცი ხვიტიასთვის”პატარა ცხენოსან ბიჭს ეძებს. ზურას კინოში იღებენ. დედას არ სწყალობს კინო. არც მანამდე და არც შემდეგ.

ეს ამბავი “მაცი ხვიტიამდე” ხდება:

თეატრში “მაია წყნეთელი” იდგმება, ელენე ყიფშიძე მაია წყნეთელს თამაშობს. “მაია წყნეთელი” ანშლაგების რეკორდს ხსნის, სამასჯერ ნათამშევი სპექტაკლიდან 200 ანშლაგია. ელენე ყიფშიძეს იწვევენ ერევანში. ლენა სომხურ ენაზე თამაშობს მაია წყნეთელს. წარმატება თავბრუდამხვევია, მაგრამ თეატრალურ გამარჯვებას კინოში მარცხი ენაცვლება. იღებენ “მაია წყნეთელს”, რეზო ჩხეიძე ლენას ატყუებს რომ მაია მან უნდა ითამაშოს…

 

 

ზურა: “მახსოვს, ლენა ეუბნებოდა რეზო ჩხეიძეს, მითხარი, ნუ დამიმალავ თუ მე არ გადამიღებო. რეზო ეუბნებოდა შენ გიღებო. ბოლოს ოპერატორმა შეამზადა ლენა, როლზე ლეილა აბაშიძეა დამტკიცებული, უკვე ცხენზეც დადისო. ლენა მივიდა რეზოსთან, ის ისევ ეუბნებოდა შენ გიღებო. ოჯახებით ახლოს ვიყავით და ალბათ ვერ ეუბნებოდა სიმართლეს. ლენამ უთხრა, აბა ბიძო (ბიძინა ჩხეიძე _ რეზო ჩხეიძის ბიჭი – რ.შ.) დაიფიცე რომ მე მიღებო. რეზომ გეფიცებიო და გააქანა დედაჩემმა და წყვიტა სახეში, ამ მხრივ ცოტა ისეთი კი იყო ლენა, გიჟური, ფეთქებადი ხასიათის, მაგრამ მოთმენის დიდი უნარი ჰქონდა, მაგრამ ბოლოს თუ ამოუვიდოდა ამოუვიდოდა… “

გაურკვეველია რა ვერ აპატია ელენე ყიფშიძემ რეზო ჩხეიძეს, როლის სხვისთვის მიცემა, მისთვის მოტყუება თუ შვილის ტყუილად დაფიცება.

ამ ქალბატონს უცნაური ბედი დაჰყვა – ყველა ერთხმად აღიარებდა მის ნიჭს, ცეცხლოვან ტემპერამენტს, მაგრამ თუ არ ჩავთვლით რამნდენიმე ეპიზოდურ (მაგრამ მაინც შთამბეჭდავ) როლს, მას საერთოდ გვერდი აუარა ქართულმა კინომ. არადა, ძალიან უნდოდა კინოში გადაღება.

ზურა: “იმდენად უნდოდა კინოში გადაღება რომ ცხვირიც კი მოიჭრა ამისთვის. მახსოვს 12-13 წლის ვიყავი და ძალიან განვიცდიდი ამას, არ ველაპარაკებოდი კაი ხანი, მეთქი როგორ მოიჭერი ჩემი საყვარელი ცხვირი… წოპემ გაუკეთა ოპერაცია და სხვათაშორის თავიდან არ გაუკეთებია სტანდარტული ცხვირი, კეხი დაუტოვა, ისე დაუპატარავა ცხვირი. მაგრამ მერე საშინელ ავარიაში მოჰყვა, საერთოდ დაელეწა ცხვირი და მეორე ოპერაცია დასჭირდა”.

გავა წლები და თავად ელენე ყიფშიძე, თავის ერთ-ერთ ბოლო ინტერვიუში ასე გაიხსენებს საკუთარ ცხვირისა და კინოს ურთიერთობას.

“ქართული კეხიანი ცხვირი მქნდა და თეატრალურ ინსტიტუტში სწავლის დროიდან მოყოლებული, სულ მთავარ როლებს მთავაზობდნენ კინოში. თან ისეთი რეჟისორები, როგორებიც იყვნენ თენგიზ აბულაძე, რეზო ჩხეიძე, შოთა მანაგაძე… გადამიღებდნენ კინოსინჯებს და მერე შეიცხადებდნენ – “უი ცხვირიო”. ასე მთავრდებოდა ჩემი ურთიერთობა კინოსთან, სულ რამდენიმე ეპიზოდური როლი ვითამაშე ფილმებში. მერე წოპემ – ჩემი ძმის ახლო მეგობარმა, მირჩია, ხომ ხედავ, ცხვირი ხელს გიშლის, მოდი, ცხვირი მოიჭერი, კინოშიც გადაგიღებენ და ისეც უფრო ლამაზი იქნები, ცხვირის გრიმით გაზრდა კი ყოველთვის შეიძლებაო. მოკლედ, გავიკეთე ოპერაცია, თეატრში ალე ომიაძე და ვასო გოძიაშვილი გადაირივნენ, ეს რა ჩაიდინე, რას დაამსგავსე ქართული ცხვირიო. ახლა, დამიძახეს როლზე კინოსტუდიაში, რეჟისორ გუგული მგელაძესთან. დარწმუნებული ვიყავი, იმიტომ მიმიწვიეს, ცხვირი რომ შევიკრიჭე-მეთქი. ფრთხილად შევაღე ბატონი გუგულის კაბინეტის კარი, ვხედავ – არანაირი საპასუხო რეაქცია… მივხვდი, ვერ მიცნო. “გამარჯობათ, ბატონო გუგული, ელენე ვარ ყიფშიძე”, _ ვეუბნები, უნდა გენახათ, როგორი მიყვირა – რა უყავი შენი ქართული ცხვირი, ქართული ცხვირი მჭირდებოდაო… ისე გავმწარდი, გულში გვარიანად შევუკურთხე წოპეს. ამით დამთავრდა ჩემი და კინოს ურთიერთობა…”

ელენე ყიფშიძეს არ გაუმართლა ბედმა კინოში და ჩაიქნია ხელი. შეეგუა ბედს.

ზურა: “მე კარგად მახსოვს ის პერიოდი როცა დედაჩემი საშინლად განიცდიდა, რომ ბედმა არ გაუმართლა კინოში. მაშინ აქტიურად იღებდნენ ფილმებს და ლენას გვერდს უვლიდა ეს ყველაფერი. ამას ემატებოდა ისიც რომ ხშირად მისთვის მიუღებელი იყო კინოს სპეციფიკა, სულ მაგას ვუხსნიდი, ნუ მიიტან ასე ახლოს გულთან, კინოს სხვა სპეციფიკა აქვს, ეკრანი მგძნობიარეა, ზუსტად უნდა იცოდე რა წერტილიდან გიღებენ, ვინ არის ოპერატორი, რას აკეთებს, როგორც კი ოდნავ გადააჭარბებ, საშინლად თეატრალურად ჩანს მეთქი. მედავებოდა, როგორ თუ ნაღდად, გულწრფელად თამშობ, სხვანაირად როგორ გამოჩნდეაბაო. მერე მახსოვს, რაღაცა ნახა თავისი და საშინლად არ მოეწონა, გაგიჟდა ეს რა არისო. მეუბნებოდა, აუ, ბიჭო მეო მეგონა რაღაცას ვაკეთებ ზუსტად, კარგად, ნამდვილად შიგნიდან ვგრძნობო და ეს რა გამოვიდაო. მც ვუხნიდი, აი ლენა ხომ გეუბნებოდი კამარას ცოტა სხვა სპეციფიკა აქვს მეთქი. არ ესმოდა, შინაგანი პროტესტი უჩნდებოდა და ერთი პერიოდი ვერ იტანდა კინოს. ამბობდა, მე არაფერი არ მესმის და მეზიზღება ეს კინოო, მაგრამ ამას იმიტომ კი არ ამბობდა რომ თვითონ არ იღებდნენ, თვითონ სპეციფიკა არ ესმოდა და აღიზიანებდა, გაკეთებულად თვლიდა, ხშირად ამბობდა, გულით კი არ თამაშობს, ძალიან, ძალიან შინაგანად, თავით აკეთებს როლსო”.

კინოსგან გასხვავებით, ვერ ვიტყვით რომ ელენე ყიფშიძეს თეატრში არ უმართლებს ბედი. მაგრამ ბობოქარი ტემპერამენტისა და დიდი არტისტული გაქანების არტისტს დიდად არც თეატრში ანებივრებენ როლებით, თეატრშიც აქვს პაუზები, გაუთავებლად ცდილობენ მის ლოკალიზებას მხოლოდ სახასაიათო კომედიურ ამპლუაში. არ ანებივრებენ როლებით, მაგრამ როცა აძლევენ მაშინვე ფეთქდება მისი არტისტიზმი. ლენა ყიფშიძის ნიჭთან ომში უძლურნი არიან და მის წინააღმდეგ ხშირად იყენებენ მის პირად ცხოვრებას.

კინოს მსგავსად, მას არც პირად ცხოვრებაში სწყალობდა ბედი და იქაც შეეგუა განგებას, საბოლოოდ მარტოსულის ცხოვრება არჩია. ეროსი მანჯგალაძის შემდეგ, მხატვარ რეზიკო თარხანმოურავის ცოლი იყო, შემდეგ ჯონდო მაჭავარიანის.

ზურა: “სულ მეუბნებოდა მე არასოდეს მიღალატია არავისთვის და ტყუილს ვერ ვიტანო. ვერ პატიობდა ბევრ რამეს, ვეუბნებოდი რატომპატიება ერთერთი მნიშვნელოვანი რამეა მეთქი, მაგრამ არ მეთანხმებოდა, არის რაღაცეები რასაც ვერ ვპატიობ ადამიანსო. ეტყობა მაქსიმუმს ითხოვდა თავისი პარტნიორისგან შეყვარებულისგან, ახლო ადამიანისგან, ქმრისგან, რაც გინდათ ის დაარქვით, ეტყობა ის ვერ აძლევდა და ეს ვერ პატიობდა… ბოლოს 7-8 წელი ცხოვრობდა ჯონდო მაჭავარიანთან. მათათან ერთად მეც ვცხოვრობდი, გადავლახე და გადავიტანე მთელი ეს უბედურება, ჩხუბებიც გვქონდა… ძნელია პირად ცხოვრებაზე ლაპარაკი, თან საკუთარი დედის, ახლა მისმენს ალბათ საიდანღაც და ალბათ მიწყრება, იმიტომ რომ არ უყვარდა მაგას ყველაფრის თქმა… ბოლოს, სანამ მე ინსტიტუტში ჩავაბარებდი, დაშორდა ჯონდოს და გადაწყვიტა რომ მარტოსული ყოფილიყო. გადაწყვიტა არ გამომივიდაო მე პირადი ცხოვრებაო და მარტო ცხოვრობდა”.

მისი პირადი ცხოვრება კი ისევ აღელვებს თბილისს. ისევ  დაფინავს ჭორები მასზე.

ზურა: “დედა ჭორებზე ბრაზდებოდა, მაგრამ ეტყობა ამაზე ცოტა ზემოთ იდგა და ეშვებოდა, პერიოდები იყო როცა მეც და ლენაც განვიცდიდით, საშინელ პრესს, ყველა მხრიდან, ნუ არ არის კვამლი უცეცხლოდ, მაგრამ ჩვენ მაინც ძალიან ბევრი ჭორები ვიცით ქართველებმა…”

 

ისევ ზურას ბავშვობა –  ქუჩა, ჰიპობა, მანეკენობა

ბობოქარი დედის შვილის ცხოვრებაც ბობოქარია. სავსეა სხვადასხვა პერიოდებით. ქუჩის ბიჭობას ჰიპობა ენაცვლება, ჰიპობას მანეკენობა.

ზურას ძიების პროცესი ექსტრავაგანტულ სახეს იღებს. ნერვიულობენ დეიდებიც, ნერვიულობს ლენაც. არც გაემტყუენება, მას ესმის რა არის ქეიფი, იცის რომ ბიჭმა შეიძლება ქუჩაშიც იჩხუბოს და რესტორანშიც, იცის სხვებისგან და იცის ზურას გადამკიდემაც. მაგრამ უცებ თვითონ ზურა იცვლება, ლენა იბნევა, ვერ ხვდება საით “უბერავს” ზურა.

ზურა: “მე და თემურ ჩიხლაძე ნამდვილი ჰიპები ვიყავით. ახლა ძაან ნამდვილი როგორ ვიქნებოდით, მაგრამ ვცდილობდით რომ გარეგნულადაც და შინაგანადაც ასე გვეცხოვრა. რაღაცა სიმყუდროვისა და თავისუფლებისთვის მიგვეღწია. ლენა საშინლად მტკივნეულად ხვდებოდა ამ ამბავს. დაიბნა, ქუჩის ბიჭი ვიყავი და უცებ შევიცვალე – მოშვებული თმები, მეორე ლოყის მიშვერა, რაღაც ბეჭდები, საყურე არა, მაგრამ რაღაც ჯინჯილები, გაცვეთილი ჯინსები, ჩუმი ლაპარაკი, სულ სხვა მუსიკა… ქალი გადაირია, რაღაც საშინელებაშია ჩემი შვილი, რაღაც სექტანტი ხდება… ლენას ბრალი იყო მილიციაში რომ მოვხვდით. ლენამ, ჩემმა “ტიოტკებმა”, ბიძაჩემმაც, მოილაპარაკეს რომ მოდით რაღაც გავაგებოინოთ სახელმწიფოს მოხელეებს და სამართალდამცავებს… მოგვადგა “ვარონკა”, ყველა გაიქცა და მე და თემურ ჩიხლაძე შევრჩით ხელში. თემურიმ იქ ისეთები მოარტყა, ესაო, ისაო, პროტესტიო, მელიციის უფროსი გაგიჟდა ოღონდ არ იყოს ბუნტი!!! რის წინააღმდეგ გამოდიხართო, გვკითხა, თემურმა უთხრა, ამერიკის აგრესიის წინააღმდეგ ვიეტნამშიო. რაღაც სისულელეები მოთხარა, დაახეთქა, პირველ მაისს პრასპარანტებით ვაპირებდით გამოსვლასო. არადა რა ტრანსპარანტები, რის ტრანსპარანტები, მილიციის უფროსი მთლად გადაირია, თქვენ ვიღაც გმართავთ ზემოდან, ანტისავბჭოთა ელემენტიო. მილიციიდან ისევ ლენამ გამოგვიყვანა, მე მივხედავო. მილიციის უფროსმა გამოგვიშვა და ლენას თემურზე აფრთხილებდა, ამას არ გააკაროთ თქვენი შვილიო”.

მალე ჩაჯაჯული ჰიპი ზურა ხელს აიღებს ჰიპობაზე და პოდიუმზე გამოდის. ალი-კვალი ლენას ბიჭია, უყვარს თამამი ნაბიჯები და აკეთებს იმას რაც უნდა. უნდა ჰიპია და უნდა მანეკენი. მთელ საბჭოეთში თუ არა ზურა ყიფშიძე პირველი მოდელი მამაკაცია საქართველოში.

ზურა: “პირველი მანეკენი ვიყავი თუ არა არ ვიცი, მაგრამ მაშინ არ იყო მიღებული რომ კაცი გამოვიდეს და ქალებთან ერთად აჩვენოს მოდა. სურათებია შემორჩენილი ძალინ სასაცილო, სად არის ვერ ვპოულობ, პოზებში რომ ვდგევარ. სკოლის მოსწავლე ვიყავი მანეკენობა რომ დავიწყე. დამიძახეს მოდელების ჩვენებაზე და მეც დავდიოდი ვილნიუსში, მინსკში, კიევში, მოსკოვში, რა ვიცი, სად აღარ, აზრზე ხარ, მთელი საბჭოთა კავშირიდან ჩამოდიოდნენ იმ ჩვენებებზე ლამაზი ქალები, მანეკენშიცები, ეს რა კარგი იყო იცი? მერე, ტრამვის გამო ჩამოვშორდი პოდიუმს, მაგრამ ინსტიტუტი რომ დავამთავრე ისევ მივუბრუნდი პოდიუმს. უკვე ცოლიც მყავდა, შვილიც. მე, ჩემი ცოლი, ქეთი ქობულია, ნანა კობერიძე დავდიოდით მოდელების სახლში გიზო ბერაძესთან. მოდელები კეთდებოდა საფრანგეთისთვის, თურქეთისთვის, ავსტრიისთვის, მართალია მანდ არსად არ წამიყვანეს, მაგრამ მოსკოვში ძალიან ბევრს ვუმშაობდი, ნატვრის ხე უკრავდა და ჩვენ ვაჩვენებდი მოდელებს, ასე რომ ჩემს მანეკენურ “კარიერაში” ორი პერიოდი იყო, ერთი ბავშვობაში, მერე დიდობაში…”

ზურას მოუსვენრობის ბრალი იქნება ის ტრამვაც, რომლის გამოც პოდიუმს ჩამოშორდება და საერთოდ კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგება სიარულიც.

ზურა: “ჩხუბში მოვყევი, ფანჯარაში მომიხვდა ფეხი და გადამეჭრა აქილევსის მყესი. ედიშერ მაღალაშვილმა გადამარჩინა, გამაქანა პოლიკნინიკაში, სადაც მთვრალი მორიგე დაგვხვდა, კინაღამ მოკლა ედიშერმა, მერე გამაქანა ტრამვატიოლოგიურში და იქ ბედად დამხვდა ახალგაზრდა ექიმი ბიჭი, რომელსაც ნამუშევარი ჰქონდა აქილევსის მყესზე. იმან გადამარჩინა, თორემ სერიოზულად იყო საქმე, წელიწადნახევარი სახლში ვიყავი, ჩირქი მდიოდა, ჭრილობის გარშემო ტროფიული წყლული მქონდა, ყავარჯნებით დავდიოდი, საერთოდ ეგონათ რომ მოსაჭრელი გამიხდებოდა ფეხი… მაგრამ იმ ბიჭმა გადამარჩინა. სხვათაშორის ის ბიჭი მერე მოსკოვში ვნახე, თვითონ მიცნო, მიღიმოდა, გამიკვირდა, რა იყო მეთქი, მეო თქვენს ფეხზე დისერტაცია მაქცვს დაცულიო…”

ზურაც გადარჩა და მისი ფეხიც. ზურამ ამ ფეხით შეაბიჯა თბილისის თეატრალურ ინსტიტუტშიც და კინოშიც. სწალობს დოდო ალექსიძესთან, პარალელურად პირველ კომკავშირელის როლს თამაშობს შოთა მანაგაძის “წუთისოფელში”, აცდენს ლექციებს, ისედაც მოუსვენარი ვინმეა ისევ. ამას ემატება ის რომ ლენას ბიჭია. არტისტების შვილებს თეატრალურ ინტიტუტში კარტბლანში ჰქონდათ და აქვთ, ზურასთვის ყველაფერი პირიქითაა, მტრობენ დედამისთან ერთად. თეატრალურ ინსტიტუტის რექტორი დედა-შვილს იბარებს.

ზურა: “ჩვენს შემთხვევაში ყველაფერი პირიქთ იყო, თვითონ ლენას ფაქტორი აღიზიანებდათ, თვლიდნენ რომ ლენას უნდოდა რომ მე მსახიობი გამოვსულიყავი, ამ დროს არავის არაფერი არ უნდოდა, მე მინდოდა, ყველაფერი ბუნებრივად ხდებოდა, თავისთავად. თავაძე იყო მაშინ რექტორი, კაგებეს პოლკოვნიკი, გვეჩხუბა,  შეურაცხყოფაც კი მიაყენა ლენას, რას აკეთებს კაცმა არ იცის, დაანებოს თავი ინსტიტუტს, წაგიყვანოს სოფელში და თოხი გარაკუნებინოს და დაგადგეს თავზეო, მახსოვს ცრემლები წამსკდა და სამელნე თუ რაღაც ვესროლე. გამომაგდეს ინსტიტუტიდან. არ ვიცი, ჩემი ბრალიც იყო, მოსუვენარი ვიყავი, ვაცდენდი ლექციებს, არც ვიცოდი რა არის ეს საქმე. მეორე წელს ისევ თავიდან ჩავაბარე თეატრალუ ინსტიტუტში, მოვხვდი მიხეილ თუმანიშვილის ჯგუფში და კარდინალურად შევიცვალე. მივხვდი რომ თეატრალურში სწავლა არც დიპლომის აღება იყო, და არც უბრალოდ კინოში გადაღება, გაიხედე მარცხნივ, გაიხედე მარჯვნივ… გარდატეხა მოხდა ჩემში, მივხვდი რომ ეს მთელი მეცნიერება იყო. რომ არა ისევ კინო, “როცა აყვავდა ნუშის”გადაღებები, ისევ გაცდენები და კონფლიქტები, ალბათ არც წავიდოდი მოსკოვში, მიხეილ ივანიჩთან ძალიან კარგად ვიყავი.”

 

 

რექტორატმა ზურა მეორედაც გამოაგდო ინსტიტუტიდან, სამაგიეროდ ლანა ღოღობერიძემ გადაიღო ფილმში “როცა აყვავდა ნუში”. დედა რომელსაც გზა გადაუკეტეს კინოში, ვერ ეუბნევა შვილს – კინო არ გინდა, ლექციებზე იარეო. მეტიც, სადღაც გულის სიღმეში უხარია კიდეც რომ მისი ბიჭისთვის მაინც არის ღია კინოს კარი. მერე რა რომ მეორედ გამოახურინეს თეატრალური ინსტიტუტის კარი. დედა გრძნობს – შვილს წინ დიდება და პოპულარობა ელის. გრძნობს შვილც.

ზურა: “მეორედაც რომ გამომაგდეს თეატრალურიდან, ნუგზარ ბაგრატუიონმა მითხრა, კინოს გულისთვსი გაგრიცხეს და ბარემ მოსკოვში კინოს ინსტიტუტში ჩააბარე, გერასიმოვს აჰყავს ჯგუფიო. მართლაც, წავედი მოსკოვში, “გიკში” ჩასაბარებლად. ჩემ მოსკოვურ საგამოცდო ციებცხელებაზე, ჩემმა ძმაკაცმა შოთიკო მშვენიერაძემ დაწერა პოემა “ზურალენასტყაოსანი”… არსად დაბეჭდილა დღემდე…”

 

ფრაგმენტები პოემიდან

“იყო სახალხო არტისტი ლენა ვასილის ასული

ერთი ძე ჰყავდა ზურაბი, ბიჭი სიმაღლედ წასული,

დედას რომ შვილი უყვარდეს, არ არის გასაკვირველი,

მაგრამ მიჰყევით ამბავს, მოხდება გასაკვირველი.

დავიწყებთ ამბავს თავიდან, თუმც არა, რათა თავიდან,

როცა ზურიკო მოსკოვში სწავლას შეუდგა თავიდან.

მოაჯდნენ ზურა და ლენა თვითმფრინავს ცაში მფრინავსა,

სულ ორ საათში ჩაფრინდნენ, “ტუ” ჰგავდა ცხენსა მფრინავსა.

… ინსტიტუტში შესვლისთანვე ლენას გაჰყვა დიდი ჯარი

იქვე ატყდა მითქმა-მოთქმა, ქალებს ჰქონდათ თურმე ჯავრი,

კონკურენტად მოგვევლინა საქართველოდანო ქალი,

ულამაზესი ვინმეა, სახელად ერქმევა დალი.

ანაზდად ლენამ გახედა, რუსაპეტებს მიაბოლა.

ნეტა მართლა ვაბარებდე, მიაყარა მათ ქოქოლა.

გერასიმოვამდე მისვლა არ ჩათვალოთ თქვენ ადვილად.

სერგეი პრივეტ ია ზდეს, ლენამ ჩაურთო რუსულად.

შეფმა ახედა, უყურა, მოეწონა მას ნამდვილად

თქვენი ბიჭი გამოდგება, უპასუხა მან ქართულად”.

ზურას ძმაკაცის პოემაში გარითმულად, იუმორითაა აღწერილი გამოცდებისა და გამოცდებშუა ქეიფების ამბებიც და პროზაული ფინალიც – ისტორიის გამოცდაში ჩაჭრა. ზურა ბოლო გამოცდაზე – ისტორიის გამოცდაზე ფლავდება.

ზურა: “ბოლო გამოცდაში ჩავიჭერით 4 კაცი. მარჯანიშვილის თეატრს გასტროლები ჰქონდა ლენინგრადში, ავდექი და გავყევი დედაჩემს. მე, ირაკლი ტრიპოლსკი, გია ლაფერაძე, ივიკო მახარაძე დავქრივართ, არის ერთი ამბავი. უცებ, ლენინგრადში, ვერიკო ანჯაფარიძეს დაურეკა თამარა მაკაროვამ, აუხსნა მდგომარეობა, 4 კაციო, რომელიც მოგვწონდა უცბად ჩაჭრესო, ჯგუფს ვერ ვკრავთ, ერთ-ერთი ჩაჭრილი ქართველი ბიჭია გვარად ყიფშიძე, დედა მსახიობი ჰყავსო. ვერიკომ უთხრა, კი, ლენას ბიჭია, აქ არის ჩვენთან ლენინგრადშიო. მაკაროვამ სთხოვა, შენი ჭირიმე, გადაეცი, ჩამოვიდეს 1 სექტემბერს, “კარტოშკაზე” უნდა წავიდესო. მოკლედ, ოთხივეს რაღაც პერიოდი მოგვცეს გამოცდის ჩასაბარებლად, რარაცეები ძალათ წაგვაკითხეს და ჩაგვაბარებინეს, მანამდე კი პოდმოსკოვიეში კარტოშკაზე გვამუშავეს ერთი თვე”.

 

ზურა გიკის სტუდენტი ხდება, თბილისურ ორიანებს მოსკოვური ხუთიანები ცვლის, ლენა, რომელსაც შვილთან ერთად სათოხარში წასვლას ურჩევდნენ ამაყადაა – მისი ზურიკო წარმატებული, გერასიმოვის საყვარელი სტუდენტია. თბილისურ თეატრალურ ელიტაში კი ქირქილებენ, რომ ლენას თავქარიან ბიჭს  მალე იქიდანაც გამოაგდებენ. ზურას კი არავინ არ აგდებს, პირიქთ გერასიმოვი თავის ფილმში იღებს, წარმატებით გადადის მეორე კურსზე.

თბილისში კი ბოღმისგან სკდებიან და სამარცხვინო იერიშზე გადადიან.

ზურა: “მაშინ რაღაც კონფლიქტი მოუვიდა აქ დედაჩემს, არ ვიცი, არ ჩავაცივდი რა და როგორ იყო, მაგრამ ვიცი რომ რაღაც კონფლიქტი იყო, გაღიზიანებულებმა გადაწყვიტეს ჩვენი გამწარება და თბილისის თეატრალური ინსტიტუტის რექტორატმა მოსკოვში ქაღალდი გამოაგზავნა, რატომ სწავლობს თქვენთან, ჩვენ ორჯერ გამოვაგდეთ, რატომ არ არის ჯარშიო. კომისარიატში დამიბარეს, აზრზე არ ვიყავი რა ხდებოდა, იქ ვნახე თბილისიდან გამოგზავნილი წერილი, თავზე ეწერა თბილისის შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრალური ინსტიტუტი… რა აღარ ეწერა იქ, რომ ვარ საშინელი, ასეთი და ასეთი კაცი, ჩვენ 2-ჯერ გავირიცხეთ, წესით უნდა იყოს ჯარში და რატომ არ არის ჯარში… წამართვეს პასპორტი, ჯარში მიპირებდნენ წაყვანას. გერასიომოვი დამეხმარა, ფილმის გადაღებების გამო 6 თვით გამათავისუფლა. მერე საგიჟეთშიც მომიწია წოლა, ჯარში რომ არ წავეყვანე. დეიდები მყავდნენ მხეცები, არქივიდან ამოწიეს გაყვითლებული საქმე, ბავშვობაში ავლიპ ზურაბიშვილთან რომ ვიყავი აღრიცხვაზე, გამოგზავნეს მოსკოვში და იქ გამოკვლევაზე დამაწვინეს საგიჟეთში. ერთი ის მოვახერხე, დედაჩემს და “ტიოტკებს” რომ არ ენერვიულათ, მოვატყუე, საგიჟეთში სექტემბერში მაწვენენ მეთქი და ზაფხულში დავწექი, მათ რომ გაიგეს უკვე მიშვებდნენ. ჩამოქანდნენ გაგიჟებულები. საერთოდ სამივე გადმომყვნენ თან, მახსოვს ერთხელ დედაჩემი იყო ჩამოსული, გამოვაცილე, ჩამოვიდა თბილისში და მეორე დილით უკან დამადგა, ცუდი სიზმარი ვნახეო, მე 40 მქონდა სიცხე… დედა კი იყო, მაგრამ უფრო დაქალი იყო, ყველაფერი ჩემი იცოდა, მე მაგისი ვიცოდი, ეჰ…  დიპლომზე რომ ვმუშაობდი, დეიდაჩემმა ქეთომ უხელფასო შვებულება აიღო და ჩემთან ჩამოვიდა რომ მოევლო, ახლა მე ყოველთვის მივლიდნენ იქ, მაგრამ დეიდაჩემმა ასე გადადო ყველაფერი და ჩამოვიდა… მოკლედ გადამყვნენ დეიდები, შეეწირნენ ჩემს გადარეულ ახალგაზრდობას. ახლა არიან მოფანფალებულები, სახლიდან ვერ გამოდიან, ვაკითხავ ხოლმე, გაგიჟებულები არიან რომ ყველაზე უმცროსი და პირველი წავიდა ამ ქვეყნიდან…”

ქართული თეატრალური ელიტის ამ ნაწილს მხოლოდ ზურას მოსკოვური წარმატებები არ აცოფებთ. წარმატება აქცაა თბილისში, ზურა თბილისში არაა, მაგრამ თბილისშია მისი ეკრანული გმირი. ეკრანებზე გამოდის და ფურორს ახდენს ლანა ღოღობერიძის ფილმი “როცა აყვავდა ნუში”, ზურა ყიფშიძე უკვე მასიურად იბუდებს ქართველი გოგოშკების სიზმრებსა და ოცნებებში, ყველაზე პოპულარული ბიჭი ხდება საქართველოში.

ზურა ყიფშიძე: “იმ 50-60 ფილმიდან რომელშიცვ გადამიღეს, ყურადსაღები და საინტერესო შეიძლება იყოს სადღაც ათი ფილმი, მაგრამ აქ საქართველოში ყველაზე მნიშვნელოვანი მაინც “როცა აყვავდა ნუში” აღმოჩნდა. ალბათ იმიტომ რომ პირველი ფილმი იყო, რომელიც ახალგაზრდობის მტკივნეულ პრობლემას ეხებოდა. ამ დროს ნერვებს მიშლის ის გაპრანჭული გატყლარჭული ბიჭი, ბაკენბარდებით. ახლახანს ვუყურე და გამაღიზიანა, სულ ვფიქრობდი, მეთქი ერთ მართალ სიტყვას იტყვი შენი დედა ვატირე? თავის დროზე მე თვითონ ვერ ვიტანდი ეგეთ ტიპებს. ვინც მიცნობდა შეიძლება ეფიქრა ზუსტად ზურაზეა ეს ფილმიო, ამ დროს არ იყო ასე, სხვათაშორის გოგა ფიფია გაცილებით თავქარიანი იყო ვიდრე მე, მანქანის ატრებაც არ ვიცოდი მაშინ, იყო დუბლიორები და ერთი ამბავი”.

ფილმში გოგა ფიფიას გმირმა არ იცის მანქანის ტარება, ცხოვრებაში ზურა ყიფშიძემ. ზურა ტარებას მოგვიანებით სწავლობს ძმაკაცების მანქანაზე, მაგრამ ცოლის მარადიულ დაცინვას მაინც ინაღდებს.

ზურა: “ლელა დღემდე დამცინის, ჩვენ რომ ვიპარებოდით თუ რაღაცა, მამამისის მანქანით ვიყავით, ძაან მაგარი მანქანა ჰყავდა, “ნოლტრი” გადაკეთებული, მაგარი მატორი ჰქონდა. საჭესთან მე ვიჯექი, მაგრამ ერთგან ყინული იყო და ვერ ავედი, ლელამ მითხრა, დამსვიო, მე ვიციო ამ მანქანის ამბებიო, იმან წამიყვანა, რა, გამოვიდა რომ იმან მომიპარა”.

ზურა ბოლო-ბოლო იპყრობს საჭეს, ლენასთვის კი მანქანით სიარული ისეთივე ეპიზოდური ხდება, როგორც კინოში გაელვება. თუმცა კინოში გადაღების სურვილისგან განსხვაებით, ლენას საკმაოდ გვიან უჩნდება მანქანის მართვის სურვილი. დადის კიდეც მასწავლებელთან, შინაც ბევრს “ვარჯიშობს”.

მოგვიანებით ზურა “გაუბაზრებს” როგორ ვარჯიშობდა სახლში ლენა – როგორ

აწვებოდა წარმოსახვაში გაზს, “ტორმუზს”, როგორ თიშავდა “ცეპლენიეს”, როგორ ქოქავდა და როგორ ახმოვანებდა ამ ყველაფერს.

ლენა აიღებს მართვის მოწმობას, საჭესთან დაჯდომას მაინც ვერ გაბედავს…

ლენა ვერც ზურასთან თამაშს ბედავს – “ვაიმე რას ამბობთ მე ხომ ზურასთან თამაშის შემეშინდება?” ამას იტყვის ცოტა მოგვიანებით, როცა ზურა მხოლოდ პოპულარული კი არა აღიარებული არტისტი იქნება. მანამდე კი მოსკოვიდან დაბრუნებული ზურიკო იმედებს გაუცრუებს მშობლებს და მარჯანიშვილის თეატრს, მიხაილ ივანიჩის ახლადგახსნილ თეატრს ამჯობინებს. მშობლებს ჰგონიათ რომ ზურიკომ აღიარებულ დიდ თეატრში უნდა იმუშაოს, მაგრამ მალე დარწმუნდებიან რომ აღიარებულ თეატრში მუშაობას დიდ რეჟისორთან მუშაობა სჯობს, სად არ უნდა იყოს ის. დედა-შვილი მერეც ხშირად იკამათებენ ამ თემაზეც, რეჟისორების საჭიროებაზეც და როლის კეთების ხელოვნებაზეც.

 

ზურა: “სულ ვკამათობდით, ელენე ამბობდა, გარედან თუ არ დავინახე გმირი, ისე როლს ვერ გავაკეთებო, მე პირიქით მასწავლეს, ჯერ შიგნით უნდა ვიგრძნო და მერე გარედან შევალამაზო. სხვადასხვა სკოლის არტისტები ვიყავით, მაგრამ მისი ბევრი ნამუშევარი მომწონდა, როდესაც არტისტი მოქმედებს, გავიწყდება რა სკოლაა, არც იმას აქვს მნიშვნელობა რა სახის სპექტაკლს თამაშობს. ძალიან მომწონდა როსებას “პრემიერაში”, უცბად ძალიან ისეთი იყო, მიხაილ ივანიჩმაც კი მითხრა როგორ არ გამოიყენეს ლენაო… ის ყოველთვის ითვლებოდა ნიჭიერ ქალად, მაგრამ სერიოზულ რეპერტუარს მის გარეშე ქმნიდნენ…შეიძლება იმდენად ნიჭიერი იყო, რომ თავს არ იწუხებდნენ მისი ნიჭის მოსარჯულებლად… ერთი პერიოდი ნაფტალინის თეატრს ვეძახდი მაგათ თეატრს და ამაზე გიჟდებოდა, სულ ვეუბნებოდი, გადასარევი მსახიობები ხართ, მაგრამ რეჟისურა ისეთი მაინც არა გაქვთ მეთქი. მეუბნებოდა – არც გვჭირდება! მეთქი როგორ არ გჭირდებათ, რეჟისორი ყველას სჭირდება. არადა, თვითონ სულ იხენებდა ყუშიტაშვილს და ჩხარტიშვილს. ძალიან განიცდიდა, მიხაილ ივანიჩის სიკვდილის შემდეგ რომ პაუზა მქონდა. მიხვდა რომ მე ვერ ვიპოვე ჩემი რეჟისორი და ვერც რეჟსორმა ვერ მიპოვა. ძალიან გაუხარდა, თითქოს ახალგაზრდობა დაუბრუნდა, თემურ ჩხეიძესტან რომ დავიწყე მუშაობა, ძალიან მოწონდა “არტი” და “მამა”, თავიდან ღელავდა, მერე ამაყად იყო, გამოგივიდაო, მე ბურანში ვიყავი არც ვიცოდი, რა გამომივიდა რა არ გამომივიდა… გიორგი მოეწონა ძალიან “რომეო და ჯულიეტაში”, გახარებული იყო, რაღაცით კი გგავს, ხელით, პლასტიკით, მაგრამ რა კარგია რომ არ გბაძავსო. ვეხუმრებოდი, შვილი ან დედას დაემსგავსება, ან მამას, საბედნიეროდ მეზობლებს არ გვანან მეთქი. მოწონდა გიორგი და სულ უნდოდა მას გამოსვლოდა, რაც დავუშვათ მე არ გამომივიდა. არადა, მე არაფერს არ ვნანობ, რაც გამოვიდა გამოვიდა, რაც არ იყო გამოსასვლელი, ეტყობა არ უნდა გამოსულიყო. ლენას პლასტიკასთან კარგი ურთიერთობა ჰქონდა და ჩემგან და გიორგისგან განსხვავებით – სიმღერასთანაც. მე და ჩემი შვილიც ვცდილობთ რაღაცას, სპექტაკლებში კი არა ფილმებში  მიმღერია მე თვითონ, მაგრამ ლენასნაირი სმენა და ხმა არავის არ გვაქვს, ამ მხრივ მრავალმხრივად დაჯილდოვებული იყო, პლასტიკის მხრივაც მუსიკალურობის მხრივაც”.

წლები მიდის, ლენა მარტო ცხოვრებას არჩევს, უფრო სწორად საინტერესო ფორმულას პოულობს – ყველა ერთად და ცალცალკე. უნდოდა, ერთ სადარბაზოში, ერთ სართულზე, ცალცალკე ბინებში ეცხოვრათ. ორაოთახიანში – ზურას თავის ცოლ-შვილთან, ერთ ერთპთახიანში თვითონ, მმეორეში – დებს.

მოკლედ, ლენა დიდი ბინის “დახურდავებას” აპირებს. ამ თხოვნით შევარდნაძესთან მიდის.

ზურა: “არასოდეს არავისთვის არაფერი უთხოვია, შევარდნაძე ეუბნებოდა სამი ოჯახი ხართ და სამ ბინას მოგცემთო, ლენა ეუბნებოდა – არ მინდა, ჩემი დიდი ბინა დამიხურდავეთო. შევარდნაძე ვერ მიხვდა რა უნდოდა ლენას, რა დახურდავებაზე ელაპარაკებოდა, ისევ უმეორებდა სამ დიდ ბინას მოგცემთო. ლენა ისევ თავისას “აწვებოდა” – არ მინდა! რაც არ მეკუთვნის არ მინდა, ჩემი დიდი ბინა დამიხურდავეთო. გაგიჟდა შევარდნაძე, რომელი მაკლერი ის იყო… მაინც დაახურდავებინა და საბურთალოზე “შანხაისთან” ერთ სართულზე მოგვცეს მოგვცეს ბინები. თავიდან ერთად ვიყავით, მერე გავიქეც-გამოვიქეცით, დეიდები საირმეზე გადავიდნენ, მეც დიდ დიღომში გადავცვალე ის ბინა, ფული მჭირდებოდა გიორგი რომ კვიპროსზე გამეშვა და დარჩა დედაჩემი მარტო, ამაშიც არ ჰქონდა, რა ბედი… სულ მაგას მეუბნებოდა, თქვენ თუ მაგას აპირებდით, მე სხვა ადგილას ავიღებდი ბინასო. საშინლად არ უყვარდა ის ადგილი, სულ მკვლელობები და ქურდობები ხდებოდა, ორჯერ ლენაც გაქურდეს, ინდირა განდის ნაჩუქარი სამკაული მოპარეს… ძალიან ვუყვარდით ყველა, მაგრამ მარტო ცხოვრება ერჩია, სულ მაგას ამბობდა მე მარტოსული ვარ, ასე მირჩევნია, შორიდან დაგეხმარებივთო. ასეც იყო, გვეხმარებოდა, მოდიოდა, მიდიოდა, ახალ წელს ჩვენთან ხვდებოდა. სადღაც მართალიც იყო, ახალგაზრდები მარტო, დამოუკიდებლად უნდა ცხოვრობდნენ. საერთოდ, ლენამ უდიდესი როლი ითამაშა ჩემს პიროვნულად ჩამოყალიბებაში, მაგრამ ჩემს შვილებს არ გადაჰყოლია, მათ გულისთვის არ მიუნებებია თავი სცენისთვის, ან რატომ უნდა მიენებებინა? საცოდაობა იქნებოდა”.

ხანშიშესული ლენა მარტო ცხოვრობს… ჩავლილია ახალგაზრდობა როცა ის ძველ ვოდევილებში თამაშობდა, ახალგაზრდობა აღარ ბრუნდება მაგრამ ბრუნდება ვოდევილები, რეჟისორი გოგი თოდაძე “ისევ ვოდევილებს” დგამს და ლენას არც მეტი არც ნაკლები კაცის – კარაპეტა დამბაღოვის როლს აძლევს, ლენა გრიმით ცხვირს იგრძელებს, ხმას იბოხებს და სომეხი ვაჭრარი ხდება, სცენაზე ფურორია, ამ ფურორამდე შოკია, შოკი – სამეზობლოში.

“როცა გოგი თოდაძემ ამ როლზე დამნიშნა, მის არჩევანს თეატრში თურმე დიდი შეხლა-შემოხლა მოჰყვა – რა გაჭირვებაა, ლენამ რატომ უნდა ითამაშოს კარაპეტას როლი, თეატრში ამდენი კაციაო. მაგრამ გოგიმ თავისი გაიტანა, ლენას ყველა როლის თამაში შეუძლიაო. მან ერთგვარი ექსპერიმენტი დააყენა. რომ მითხრა, კარაპეტა უნდა ითამაშოო, ჩემს სიხარულს საზღვარი არ ჰქონდა. თან შედეგის შემეშინდა. დავიწყე მუშაობა. მარტო ვცხოვრობ, ჩავიკეტებოდი სახლში და სარკესთან რეპეტიციებს გავდიოდი, კარაპეტას ბოხი ხმით ვლაპარაკობდი და სომხური აქცენტით ვმღეროდი: “ვახ, ფულებო, ფულებო, ლამაზებო, კარგებო”… თურმე ერთი ჩემი მეზობელი ქალი ჩასაფრებულია და აინტერესებს, ერთი სული აქვს ნახოს, ვინ დადის ყოველდღე ჩემთან. ჩემი საყვარელი ჰგონია. ერთხელაც მორიგ რეპეტიციას გავდივარ, ეშხში შევედი და უცებ, მისი აივნის კარის ჭრიალი გავიგონე. ვეღარ მოვითმინე, თავი გავყავი და გავძახე, არ გადმოვარდეთ, ქალბატონო, ესეც მე ვარ, ისიც მე ვარ-მეთქი…” _ ასე იხსენებდა იმ შოკს თვითონ ელენე ყიფშიძე.

ზურა ყიფშიძე: “ჰო, ის ძაან მაზალო ქალია, თან სახლიც ისეთია ყველაფერი ისმის, სამზარეულოში რომ დაჯდე გაიგონებ მეცხრე სართულზე ვინ ვის ეჩხუბება. კარაპეტაზე მუშაობის დროს, ლენამ მართლა გადარია მეზობლები, ეგონათ რომ ვიღაცაა მაგასთან, თან ისეთ რაღაცეებს ლაპარაკობენ, ფული, ფული… რა ფული? ვინ არის ეს სომეხი კაცი? რა ხდება? გაგიჟდნენ”.

დიდი არტისტი ასაკში შედის, მაგრამ ასაკი დიდ ვერაფერს აკლებს. ის დიხანს “იპარავს” ასაკს – ახალგაზრდულად გამოიყურება, ამჯერად უკვე მის მარადიულ ახალგაზრდობაზე შენდება მითები.

ზურა: “სულ უყურებდნენ  შრამები ხომ არ აქვს, სახეს ხომ არ იჭიმავსო, არაფერს არ იჭიმავდა… სულ ეკითხებოდნენ ლენა რას ხმარობ ეგეთს რომ ეგეთი სახე, კანი გაქვს? არაფერს არ ისვამდა განსაკუთრებულს, არ დადიოდა არავისთან და “მასკებს” არ იკეთებდა. რამეს ივამდა კი არა, წამლის ხმარება არ იცოდა და ერთხელ ისე იხმარა კინაღამ გადაყვა. მახსოვს, რაღაც ფერიმჭამელა ამოუვიდა, წამალი მისცეს მოისვიო, ლენამ მთელ სახეზე წაისვა, სახე გაუხდა მუხის ქერქივით…”

ყველას ლენას რეცეპტები აინტერესებს, ლენას კი ერთადერთი რეცეპტი აქვს და მას ყველას უზიარებს:

“მე ბოღმიკა არა ვარ! შემიძლია გულწრფელად შევნატრო ადამიანს, ნიჭიერს – მით უმეტეს. მტერიც რომ იყოს, შემიძლია, მისი უპირატესობისა და ღირსების დანახვა და შეფასება. მაგალითად, ვერავის ვეტყვი, უი, რა ცუდად გამოიყურები-მეთქი. რატომ უნდა ვატკინო გული სხვას? ერთი რამ გახსოვდეთ: როცა ვინმეს გულს სტკენთ, მისი გშურთ ან იბოღმებით, მაშინ ჩნდება ნაოჭები და ბერდები”!

ზურა: “ვერც წარმოიდგენ ისე უხაროდა სხვების წარმატება, აღფრთოვანებული იყო ოთარ მეღვინეთხუცესით, რუსთავში რომ “დონ კიხოტი” დადგეს, გაგიჟდა ისე მოსწონდა და უხაროდა, საერთოდ ოთარი უყვარდა ძალიან, რას არ ეძახდა “პროფესიონალი”, “გიჟი”, “გადარეული”. ჩვენთან, თეატრში ძალიან მოწონდა რუსიკო ბოლქვაძე და ნინელი ჭანკვეტაძე. რუსიკოს სესილია თაყაიშვილს გადმოძახილს ეძახდა, სულ იმას ამბობდა, ეგ რომ ამერიკაში ყოფილიყო ბარბარა სტერიზანდი იქნებოდაო. ბოლოს, “ვენეციელი ვაჭარი” ვნახეთ ერთად ვაკის სარდაფში, აღფრთოვანდა მერაბ ნინიძით. ეს მომენტი სულ ჰქონდა და ვერ იტანდა დაუნახავ ხალხს, სხვათაშორის ეს მეც გამომყვა მისგან, ვერც მე ვიტან დაუნახავ ხალხს”.

მას არ შურს სხვების ბედნიერების, მაგრამ მისი შურთ, მას სულ ბრძოლა უწევს თავის ბედნიერებისთვის, ის იბრძვის, მაგრამ ბოღმას არ იტოვებს გულში, ახალგაზრდობას ინარჩუნებს. წლებს მაინც თავისი მიაქვს, შეიძლება ქუჩასა და ფოიეში ოდნავ წელში მოხრილსაც კი მოჰკრათ თვალი, მაგრამ ვერ ნახავთ ასეთს სცენაზე. სცენაზე ასვლისთანავე ისევ ახალგაზრდაა, წელში ისე იშლება მაკედონელს შეშურდება, ისეთი პლასტიკური ხდება, აისედორა დუნკანი და მაია პლისეცკაია რომ დაიბოღმებოდნენ. ამ ფაქტს კი აი, ასე ხსნიდა ელენე ყიფშიძე: “როცა სცენაზე ავდივარ, რაღაც ახალი ენერგიის წყარო მეხსნება, აი, “მეცხრე ტალღას” რომ ეძახიან, სცენაზე ყველა ტკივილი და წყენა მავიწყდება…”

 

70 წელს გადააბიჯებს და ბოროტ ანგელოზს ითამაშებს ლალი როსებას “სახლის ანგელოზებში”, ამარცხებს დროს და სცენაზე გამოჩენისთანავე აზრს კარგავს ცნება “ასაკი”.

2001 წელს მიუკაკუნებს ლამის 80-ს, კინომსახიობთა თეატრში 20 წლის გეიშის როლზე მიიწვევენ და შოკში ჩააგდებს გრიმიორს – ანუკა მურვანიძეს, დიდი გრიმი არც სჭირდებაო…  სპეკტაკლი ვერ შედგება, უფრო სწორად გადაიდება, მაგრამ თუ შედგება, შედგება ელენე ყიფშიძის გარეშე…

“სახლის ანგელოზებში” მიიღებს ერთ-ერთ იმ ტრავმავს, რომელიც საბედისწერო გახდება მისთვის.

ზურა ყიფშიძე: “ასაკში იყო, მაგრამ არ ეტყობდა რაღაც გოგოშკასავით იყო, ეს  ავადმყოფობა რომ არ შეჰყროდა… იმდენი უძახეს ვაიმე ლენა რა ახალგზრდუყლად გამოიყურები, რა ახალგაზრდულად გამოიყურები…

რაც დაემართა, არასწორი პროთეზის გამო დაემართა, არ მიაქცია ყურადღება, სულ გადარბენაზე იყო, სულ კონცერტებზე, სულ უკვირდათ ამ ხნის ქალი ასე როგორ ცეკვავს, მღერის, დახტის იქით აქეთ, ჰყვება სასაცილო ისტორიებს… სულ არ მცალია არ მცალიას იძახდა, კბილის ექიმთან არ მივიდა, ენაზე იკბინა ერთხელ, ორჯერ, ათჯერ… ერთხელ “სახლის ანგელოზებში”, იატაკიდან რომ ამოდიოდა და იმსიმძიმე სარქველი მოხვდა თავში, ენაზე იკბინა, ერთ-ერთი კბენა ეგ იყო… არ აქცევდა ყურადღებას და ჩამოყალიბდა სიმსივნე. მერე როგორც იქნა მივიდა კბილის ექიმთან, მიშა გომიაშვილის მეუღლე იყო ნანა ღლონტი, ნანა მიხვდა რომ ცუდად იყო საქმე, გავაქანეთ და დადგინდა ყველაფერი… 7 წელი ებრძოდა ამ სენს. თავიდან ყველაფერი კარგად იყო, მკურნალობას დაექვემდებარა, გარდაცვალებამდე 4 თვით ადრე ნახა მისმა ექიმმა კოტე მარდალეიშვილმა და პირდაპირ უთხრა – სიცოცხლე გინდათ? ქალი კინაღამ მოკვდა, მიყურებს, მე გაშტერებული ვიყავი. ერთი კვირა მოგვცა მოსაფიქრებლად, ოპერაცია უნდა გავაკეთოთო, ენის ერთი მესამედი უნდა მოეჭრათო. ლენამ უარი თქვა ოპერაციაზე, მაინც ასაკში ვარ, ან თქნ რაზე გაწვალოთ, ან მე რაზე ვიწვალო, ან როგორ ვჭამო, ან როგორ ვილაპრაკოო, გაგიჟდა ქალი, მეც გავგიჟდი, ენა როგორ მოვაჭრა დედაჩემს მეთქი… ვერ წარმოედგინა რომ ესეთი ტანჯვა ექნებოდა ბოლოს, თორემ შეიძლება დაგვთანხმებოდა. ბოლო სამი თვე ვერაფერს ჭამდა, ტკივილი არ უყუჩდებოდა, სიტყვა მორფი რომ გაიგო არ მინდაო, ბოლოს რამდენჯერმე მაინც გავუკეთეთ. ბოლოს არავის არ უშვებდა თავისთან, მაშინ ხშირად მქონდა “მზეზე” ჩაწერები, ვაჩერებდი ჩაწერას, მივრბოდი, ნემსს ვუკეთებდი, მოვრბოდი, ბოლოს როგორც იქნა დავითანხმე ახალგაზრდა გოგოზე, ისიც ლენაჩკა იყო. წვეთოვანიც დიდი ხვეწნით დავუდგით. საკვებს რომ არ იღებდა ძალიან დასუსტებული იყო, წვეთოვანმა ცოტა მოამაგრა, გაუხარდა, სიკვდილის წინ გამოიხედა და… საშინლად მწყდება გული, სულ მგონია რომ რაღაც დავაკელი, რაღაც ვერ გავუკეთ, ეს ტრამვა თორემ, რამდენჯერმე რომ გასინჯეს გაოგნებულები იყვნენ, ვერ იჯერებდნენ რომ ამ ასაკის იყო, ახალგაზრდა ორგანიზმი ჰქონდა…”

თენდება. კომპიუტერს ვუკაკუნებ, მიჭირს წერტილის დასმა. მე ვწერდი ლეგენდაზე რომელსაც განგებამაც ვერ დაუსვა წერტილი. წერტილი მხოლოდ ელენე ყიფშიძის ამ ქვეყნად ყოფნას დაესვა. ლეგენდების სასვენი ნიშანი მრავალწერტილია…

დაიბეჭდა წლის გამოცემაში “სახე(ლ)ები -2004”