კარლო საკანდელიძე 16 წლისაა. სკოლა ეს ესაა დაამთავრა. ათი წლისაც არ იყო, ობოლი კარლო, უფროსმა დებმა თბილისში რომ ჩამოიყვანეს ვანის რაიონიდან, სოფელ ზედა ბზვანიდან.
სამი წლისას დედა გარდაეცვალა, რომელიც მხოლოდ ერთი სურათით შემორჩა ობლის მეხსიერებას – დედა და პატარა კარლო წყალზე მიდიან, უკან ძაღლი მისდევთ… მერე 17 და 14 წლით უფროსი დები თბილისში წამოვიდნენ სასწავლებლად, პედაგოგი მამა და ნაბოლარა კარლო სოფელში დარჩნენ.
თავიდან მეზობლები უმზადებდნენ სადილს, მოგვიანებით, მამამ მეორე ცოლი შეირთო. დედინაცვალი სულაც არ იყო გულბოროტი, პირიქით, თავს ევლებოდა, მაგრამ „დედა“ ვერ დაუძახა… კაცოიას ეძახდა. ის კი არა, მამასაც ვეღარ ეძახდა მამას… მამასაც „კაცოიას“ ეძახდა… მამას და დედინაცვალს სევდიანად ეცინებოდათ პატარა ბიჭის საქციელზე.
ახლა კი უკვე 16 წლისაა, ჯერაც ვერ გადაუწყვეტია სად ჩააბაროს. კი, ჯერ კიდევ მეოთხე კლასელი იყო, თანაკლასელებთან ერთად პიესა რომ დაწერა, რეჟისორიც თავად იყო, მთავარ როლსაც თავად ასრულებდა, მსახიობობაც ჯერ კიდევ მაშინ მოუნდა. თბილისში ჩამოსვლისთანავე მუსიკალურ სკოლაშიც მიაბარეს, ერთი წლის შემდეგ ქორეოგრაფიულ სტუდიაშიც შევიდა, ის კი არა, მეცხრე კლასში რომ იყო, ვახტანგ ჭაბუკიანმა ოპერაში კორდებალეტშიც აცეკვა, პიონერთა სასახლეში დრამწრეზეც დადიოდა, მაგრამ მაინც ვერ გადაუწყვეტია სად ჩააბაროს. საკუთარი გარეგნობა არასოდეს მოსწონდა და, ალბათ, ესეც აფერხებდა, ამიტომაც უარობდა მსახიობობას…
სცენა სპექტაკლიდან „ჭინჭრაქა“
ბიჭი საშუალო ტანისაა, დამახასიათებელი სახის ნაკვთებით, მეტყველი თვალებით, მაღალი შუბლით და მოკაუჭებული ცხვირით.
მოქნილი და პლასტიკურია – ბალეტისთვის მართლაც შესაშური მონაცემებით, მაგრამ ბალეტისკენ გული არ მიუწევს… შესაძლოა მისი ცხოვრება სხვანაირადაც წარმართულიყო, იმ დღეს ფოსტალიონს გაზეთი რომ არ მიეტანა. 16 წლის კარლომ გაზეთი გაშალა. განცხადებას მოჰკრა თვალი – თეატრალური ინსტიტუტი მიღებას აცხადებდა. ჰოდა, თეატრალურში ჩაბარება და მსახიობობა გადაწყვიტა. მიაშურა კიდეც თეატრალურ ინსტიტუტს. მიიღეს.
ერთი პედაგოგი არ ჰყოლია, ერთ წელს დოდო ალექსიძე ასწავლიდა, მეორე წელს აკაკი ვასაძე, შემდეგ ვერიკო ანჯაფარიძე, ლილი იოსელიანი. პედაგოგების ცვლამ თავის კვალი დაატყო, მაგრამ თავად მაინც კმაყოფილი იყო, რომ ამდენმა პედაგოგმა ასწავლა. ინსტიტუტს რომ ამთავრებდა მარჯანიშვილის თეატრისკენ უწევდა გული, მაგრამ ხორავამ გადაიბირა – კარლო და დოდო აბაშიძე რუსთაველის თეატრში წაიყვანა. საშუალო ტანის კარლო რუსთაველის თეატრის გრანდიოზულმა სცენამ დააფრთხო – „ვიდარდე, ამხელა სცენაზე რა გავაკეთო, სცენა გადამყლაპავს მეთქი“…
აღმოჩნდა, რომ 21 წლის კარლომ სულ ტყუილად იდარდა _ რუსთაველის თეატრის სცენას, არაერთი ტანაშოლტილი ვაჟკაცის გადამყლაპავს – არ გადაუყლაპავს – დღეს ამ თეატრის წინ მისი ვარსკვლავია…
27 წლის იყო კინოში რომ გამოჩნდა – ქართული კინოს საეტაპო „მაგდანას ლურჯაში“ მენახშირის როლზე ბევრი გასინჯეს, ბოლოს აკაკი ვასაძის რეკომენდაციით კარლოც გასინჯეს და დაამტკიცეს კიდეც. მას შემდეგ 50-მდე სხვადასხვა როლი ითამაშა კინოში, მაგრამ დღემდე ყველას ახსოვს მისი მენახშირე…
კინოში აღმოჩენამდე კი არანაკლებ მნიშვნელოვანი რამ მოხდა მის ცხოვრებაში – ცოლი შეირთო. ცოლი, არც მეტი, არც ნაკლები – რადიოში იპოვა. ინსტიტუტი 2 წლის დამთავრებული ჰქონდა, რადიოში ხშირად იწვევდნენ ჩაწერებზე, ერთხელ სწორედ იქ შევიდა ჟორჟეტა კობახიძე. მოგვიანებით ერთმანეთი საერთო მეგობართან, წვეულებაზე გაიცნეს … ჟორჟეტა კობახიძე საფრანგეთში იყო დაბადებული – ემიგრანტების შვილი იყო. მამამისი იქ ფაბრიკაში მუშაობდა, გამოგონებების ავტორი იყო, როგორც ირკვევა იქ მოწამლეს, შემდეგ სიდედრმა ბავშვები საქართველოში წამოიყვანა და გაზარდა… კარლო და ჟორჟეტა დაქორწინდნენ. კარლო თავის მეუღლეს, სიდედრის – ნინოსა და სიმამრის – გრიგოლის პატივსაცემად, „ნიგრის“ ეძახდა…
„ნიგრის“ და კარლოს ქალ-ვაჟი შეეძინათ. ერთად 25 წელი იცხოვრეს… კარლო საკანდელიძის მეუღლე დასნეულდა და გარდაიცვალა…
კარლო საკანდელიძის ქალიშვილი, ია საკანდელიძე, საკმაოდ ცნობილი მუსიკალური გამფორმებელია. თავიდან ქალბატონ იასაც მსახიობობა სურდა, მაგრამ მამის რჩევით უარი თქვა მსახიობობაზე და კონსერვატორია დაამთავრა, მაგრამ ბედისწერამ მაინც თეატრს გადაჰყარა – ჯერ კიდევ კონსერვატორიაში სწავლობდა, ტელეთეატრში რომ მიიწვიეს მუსიკალურ გამფორმებლად, მას შემდეგ მუსიკალურად აფორმებს სპექტაკლებს, მუშაობდა მიხეილ თუმანიშვილთან, რობერტ სტურუასთან… მუშაობს თეატრში, ტელევიზიაში.
- კადრი ფილმიდან „დღე უკანასკნელი, დღე პირველი“
ბეჭზე დაგდებული არგენტინელი ათლეტი
რუსთაველის თეატრი არგენტინაშია. „კავკასიურ ცარცის წრეს“ თამაშობენ ვეება დარბაზში. გოგი მესხიშვილის შექმნილი დეკორაციის – ვეება ჭიშკრის უკან ქართველი მსახიობები დგანან და სპექტაკლის დაწყებამდე რამდენიმე წუთია დარჩენილი – ყველას თავის ჭუჭრუტანა აურჩევია და მაყურებელთა დარბაზში იჭყიტებიან. პირველი ზარის შემდეგ, ჯემალ ღაღანიძის ყურადღება პირველ რიგში მჯდომმა ათლეტური აღნაგობის ქალმა მიიპყრო. კახი კავსაძეს გადაულაპარაკებს – გაიხედე ერთი, მართლა ამხელაა თუ მე მეჩვენება. კახი გაიხედავს. და იყვირებს: ვაიმე! ამხელა ქალი ცხოვრებაში არ მინახავს. კარლოც გაიხედავს. კახისგან განსხვავებით, კი არ დაიყვირებს, დაიტრაბახებს – „ეგ ქალი ჩემი იქნება“. ღაღანიძე იმედს გადაუწურავს, ბიჭო, 2000 წლის ბებერს თამაშობ და რანაირად მოეწონები?! „მაგასაც ვნახავთ!“ – კვლავ დაიტრაბახებს ტანმორჩილი კარლო. მოვიდა ის სცენაც სადაც კარლო უნდა გამოექანოს და ჟანრი ლოლაშვილმა უნდა დაიჭიროს. კარლო გეზს ცვლის და ჟანრის ნაცვლად, სწორედ იქით მიქრის, საითაც ათლეტი ქალბატონი ზის.
სცენიდან გადაეშვა და სწორედ დიდ ქალბატონს „დააფრინდა“… ათლეტი ქალი წამოდგა, „მოხუცი“ კარლო ხელში აიტაცა და… მიხვდა, რომ კარლო არც ისე ბებერი იყო და აღარ ემეტებოდა. კაი ხანს მოუწია ჟანრი ლოლაშვილს ხვეწნა, რომ ათლეტს მსახიობი სცენაზე დაებრუნებინა.
დამთავრდა სპექტაკლი, მსახიობები მოწესრიგდნენ, თეატრიდან გამოვიდნენ და რას ხედავენ – ათლეტი ქალი გასასვლელში დგას. კარლო მივიდა, ქალმა ყურადღება არ მიაქცია. ვერ იცნო… ჰოდა, კარლომაც უკან დაიხია, რამდენიმე ნაბიჯით, გაქანდა და ნომერი გაიმეორა – ხელებში შეახტა… ქალს გაუხარდა „შენ ხარო?“ და… მეორე დილით დაბრუნებულ კარლოს კითხვებს დააყრიან: „ვინ იყო?“ „სად იყავი?“. კარლო იტყვის: ქალთა შორის არგენტინის ჩემპიონი იყო ჭიდაობაში! „მერე? რა ქენი?“ – არ მოეშვება ჯემალ ღაღანიძე. „რა ვქენი და ბეჭებზე დავაგდე!“ _ ამაყად იტყვის კარლო…
„კავკასიური ცარცის წრე“
თეთრი რაშის დევნაში
რუსთაველის თეატრი ლონდონში იყო გასტროლებზე. თეატრს ფენომენალური წარმატება ჰქონდა და ამ გასტროლის სპონსორმა ამ ამბით დიდად გაიხარა, მილიონერმა რობერტ მაქსვილმა დასი თავის ოქსფორდულ სახლში მიიწვია. მიიწვია და მეფურად გაუმასპინძლდა. სამსართულიანი სასახლე მაღალ ბორცვზე იყო წამოჭიმული, გარს მდელოები, აუზები, ნაძვისა და ფიჭვის კორომები ერტყა. მდელოზე ცხენების რემა იყო გაშლილი. კარლო საკანდელიძეს ამდენი ცხენი რომ დაუნახავს, უთქვამს: „ახლა მე ამ უბელო თეთრ ცხენს მოვახტები და ჩემებურად გავაჭენებ“.
„საერთოდ, ჩვენს ძვირფას კარლოს, ფანტასტიკური ამბების თხრობა უყვარს, რომელშიც იმდენივე სიმართლეა, რამდენიც ბარონ მიუნჰაუზენის თავგადასავლებში. თუ მას დავუჯერებთ, საკუთარი თვალით უნახავს, როგორ ჩამოაგდო ხიდან მამამისმა, სახელგანთქმულმა მონადირემ, ერთი გასროლით, სპილენძისკლანჭებიანი ფასკუნჯი, შვილისთვის მიზანში ზუსტი სროლის გაკვეთილი რომ ჩაეტარებინა. მისგან მრავალი მძაფრსიუჟეტიანი თავგადასავალი (რომლის მთავარი გმირი თვითონაა) გვაქვს ყველას მოსმენილი და ახლა თეთრი რაშით განავარდების სურვილი რომ გამოთქვა, ყველამ შეასახელა. ახალგაზრდა მსახიობებს სეირის ნახვა სწყუროდათ და ეს ვაჟკაცური გადაწყვეტილება დიდად მოუწონეს. ჩვენი კარლო თამამად გაემართა ცხენისკენ, რომელიც თავისთვის ძოვდა ბალახს და აინუნშიაც არ იყო, რას უპირებდა საქართველოდან ჩამოსული ეს ჩაუქი მხედარი. კარლო ცხენს მიუახლოვდა, მარჯვენა შემართა და, ალბათ, ფაფარზე აპირებდა ხელის წავლებას, რომ ამ დროს ცხენმა თავი მაღლა ასწია, ერთი საშინლად დაიჭიხვინა, გადმოყარა ნაფოტივით ვეება ყვითელი კბილები, დადგა ყალყზე და შეუტია ჩვენს კარლოს. შეუტია მარა, რა შეუტია, ჯერ გულმოცემული იყო კარლო ჩვენი ბიჭების შეძახილებით, მაგრამ უკვე იხტიბარგატეხილმა ცოტათი მაინც დაიხია უკან. დახევა ასეთი არ უნდაო და გამოენთო ცხენი. წინ კარლო, უკან – თეთრი ცხენი… კარლომ უკანმოუხედავად ისე გაქუსლა, ისეთი სისწრაფით ახტებოდა პატარ-პატარა ბორცვებს, რომ არ შეიძლებოდა საბოლოოდ არ გერწმუნათ მისი ვაჟკაცობის ამბავი, თვით მაქსვილის ყველაზე რჩეული და ჯიშიანი ცხენიც კი ვერ დაეწია და ბედად დროზე რომ არ გამოჩენილიყო მეჯინიბე, ვინ იცის რით დამთავრდებოდა ეს ისტორია… კი იძახდა კარლო „გიჟია ეგ ოხერიო“, მაგრამ სახეზე ფერი არ ედო“… – იხსენებს ნოდარ გურაბანიძე.
კადრი ფილმიდან „არ დაიდარდო“
კარლო საკანდელიძეს აურაცხელი როლი აქვს განსახიერებული თეატრსა და კინოში. მათგან ბევრი ეპიზოდური, ბევრიც პირველხარისხოვანი და ბედმა არგუნა ისიც, რომ მონაწილეობა მიეღო საეტაპო ფილმებისა თუ სპექტაკლების შექმნაში. მან ითამაშა მენახშირე ქართული კინოს საეტაპო ფილმში „მაგდანას ლურჯა“, მან განასახიერა სამი როლი – ლეგენდარულ „კავკასიურ ცარცის წრეში“, „რიჩარდ მესამეში“, მანამდე კი ჭინჭრაქა, ქართული თეატრის მანიფესტად ქცეულ, ლეგენდარულ „ჭინჭრაქაში“…
ბოლოს „მოხუც ჯამბაზებში“ უნდა ეთამაშა, მაგრამ ავადმყოფობამ შეუშალა ხელი… მომავალი თაობები მას ვეღარ იხილავენ სცენაზე, მაგრამ მომავალ თაობებს ის კვლავ მოხიბლავს თავისი კინოგმირებით, მოხიბლავს იმ სიხალასითა და განუმეორებლობით, რაც მისთვის ასე ჩვეული იყო…
დაიბეჭდა „პრაიმტაიმში“
რეზო შატაკიშვილის ბლოგი 